,
აშშ-ის გაზეთ „ნიუ-იორკ თაიმსში“ (The New York Times) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „როგორ გადაიქცა შავი ზღვა ცხელ წერტილად რუსეთ-უკრაინის ომში“ (ავტორები - მარკ სანტორა და სტივენ ერლანგერი).
„შავი ზღვა, რომელიც შიდა ზღვად ითვლება და უკრაინის ომამდე გლობალური მნიშვნელობის კონფრონტაციით არ გამოირჩეოდა, საკმაოდ მოულოდნელად სამხედრო და გეოპოლიტიკური დაძაბულობის კერად გადაიქცა. შავი ზღვის რეგიონი ღრმად მნიშვნელოვანია მოსკოვისთვის, უკრაინისთვის და დასავლეთისთვის“, - აღნიშნულია მასალაში.
გთავაზობთ პუბლიკაციის მოკლე შინაარსს:
მიუხედავად იმის, რომ შავი ზღვის ნაპირები საკმაოდ შორის მდებარეობს რუსეთისა და უკრაინის არმიებს შორის მიმდინარე გააფთრებული და სისხლისმღვრელი სახმელეთო ბრძოლების ადგილებიდან, შავი ზღვის წყალობით რუსეთი და ნატოს ქვეყნები ერთმანეთის პირისპირ აღმოჩნდნენ ისეთ დაძაბული მდგომარეობით, როგორიც არცერთ სხვა სამხედრო მოქმედებების თეატრში არ აღინიშნება. დღეს შავი ზღვის აკვატორია, რომელსაც მიმდინარე კონფლიქტის დაწყების დროიდან არასაკმარისი ყურადღება ეთმობოდა, სამხედრო და გეოპოლიტიკური დაძაბულობის გამო სულ უფრო მეტად ტრანსფორმირდება ფეთქებადსაშიშ „ქვაბად“.
გამოვიდა რა „მარცველეულის გარიგებიდან“, რუსეთმა შავი ზღვის ნაპირებზე არსებულ უკრაინის ნავსადგურებს (ოდესას, ილიჩევსკს) სარაკეტო დარტყმები მიაყენა და პორტების ინფრასტრუქტურა მწყობრიდან გამოიყვანა, მათ შორის მარცვლეულის ელევატორები და დასატვირთი ტერმინალები. გარდა ამისა, რუსეთმა დაბომბა მდ. დუნაის ნაპირზე განლაგებული სამდინარო ნავსადგურებიც (იზმაილი, რენი), რომლებიც უშუალოდ ნატოს წევრი ქვეყნის - რუმინეთის ახლოს მდებარეობენ. ამ შეტევამ გააძლიერა იმის საფრთხე, რომ ადრე თუ გვიან, ჩრდილოატლანტიკური ალიანსი შეიძლება რუსეთ-უკრაინის ომში აღმოჩნდეს ჩათრეული.
გასულ კვირას უკრაინამ რუსეთის ამ მოქმედებაზე რეაგირება მოახდინა და ზედიზედ ორი დღის განმავლობაში რუსულ გემებს საზღვაო დრონების მეშვეობით შეუტია და დააზიანა. ამრიგად, კიევმაც მოახდინა თავისი ახალი შესაძლებლობების დემონსტრირება უპილოტო მცურავი საშუალებებეით და კრემლი გააფრთხილა, რომ ექვსი რუსული ნავსადგური და მათი მისადგომები „სამხედრო რისკების“ ზონად ჩაითვლება, მისგან გამომდინარე ყველა შედეგით.
შავი ზღვის აკვატორიის გასაკონტროლებლად ბრძოლა ძალზე მნიშვნელოვანია საერთაშორისო ენერგეტიკული ბაზრებისათვის (ზღვის ფსკერზე რამდენიმე რეგიონული მნიშვნელობის მილსადენია ჩადებული - „ცისფერი“ და „თურქული ნაკადების“ სახელწოდებით) და სასურსათო უსაფრთხოებისათვის. გარდა ამისა, ნატოს წინაშეც დგება ახალი ამოცანები, რადგან ალიანსი ცდილობს დაიცვას საერთაშორისო სამართლის პრინციპი - თავისუფალი ნაოსნობის უფლება - ისეთნაირად, რომ მოსკოვთან კონფლიქტში არ იქნეს ჩაბმული.
დღეისათვის ალიანსი მთლიანად და მისი ცალკეული წევრები საჰაერო პატრულირებას ახორციელებენ როგორც შავიზღვისპირა სახელმწიფოების ტერიტრულ წყლებზე, ასევე უშუალოდ შავი ზღვის საერთაშორისო აკვატორიაში და ამას ისე აკეთებენ, რომ საბრძოლო მოქმედების ზონაში არ მოხვდნენ.
ამასთან, მიუხედავად იმისა, რომ ნატომ ღიად განაცხადა - ალიანსს არ სურს რუსეთთან პირდაპირ კონფრონტაციაში იქნეს ჩართული - მაინც დიდი რისკი არსებობს იმისა, რომ თუ რომელიმე მომენტში სიტუაციაზე კონტროლი დაიკარგება და ინციდენტი მოხდება, შესაძლოა მხარეთა შეტაკების შესაძლებლობა გაიზარდოს.
წყარო: https://www.nytimes.com/2023/08/08/world/europe/black-sea-russia-ukraine.html
ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“, რომლის ავტორები არიან ფრიდრიხ მერცი (გერმანიის კანცლერი) და ემანუელ მაკრონი (საფრანგეთის პრეზიდენტი).
გთავაზობთ სტატიის შინაარსს:
„ჰააგაში ნატოს სამიტის ფონზე მსოფლიოში ქაოსური მოვლენები სუფევს: ბობოქრობენ ომები, ჩვეული ქცევის წესები და ნორმები ინგრევა, ხოლო დიდი ხნით განმტკიცებული რწმენები ეჭვის ქვეშ დგება. ამ ეპოქალური გამოცდის ჟამს გერმანია და საფრანგეთი - თავიანთ ევროპელ და ატლანტის ოკეანის გაღმა ნაპირზე მყოფ მეგობრებთან და მოკავშირეებთან ერთად ერთიანი და მტკიცე ფრონტით გამოდიან, რათა დაიცვან ჩვენი საერთო ფასეულობები, ჩვენი მოქალაქეების თავისუფლება და უსაფრთხოება“, - ნათქვამია სტატიის დასაწყისში.
ავტორთა აზრით, „ევროპაში არასტაბილურობის ძირითად წყაროს რუსეთი და მისი იმპერიალისტური ომები წარმოადგენს: „2008 წელს რუსეთი თავს დაესხა საქართველოს, შემდეგ, 2014 წელს - მოახდინა ყირიმისა და დონბასის ოკუპაცია, 2022 წელს კი კრემლის ჯარები უკრაინის დანარჩენ ტერიტორიაზე შეიჭრნენ. ვლადიმერ პუტინის მიზანია ძირი გამოუთხაროს ევროპულ უსაფრთხოებას, მეზობლებს თავს მოახვიოს უკანონო მეურვეობა, ისინი შიგნიდან გატეხოს და თავის ორბიტაზე გადაიყვანოს, საერთაშორისო მართლწესრიგს საფუძველი შეურყიოს. ეს ყველაფერი რუსეთის სტრატეგიულ ინტერესებს წარმოადგენს. ჩვენ არ შეგვიძლია ამ ყველაფერს შევურიგდეთ, ჩვენს კონტინენტზე მშვიდობა უნდა დავიცვათ“.
„თუ კრემლის ამჟამინდელი პოლიტიკის ტრაექტორია არ შეიცვლება, რუსეთი საფრანგეთისა და გერმანიის ურყევ და მტკიცე პოზიციის წინაშე აღმოჩნდება. ამჟამად სასწორზე დევს ევროპული სტაბილურობის ბედი ათწლეულების განმავლობაში.
ნატოს სამიტზე საფრანგეთი და გერმანია დაადასტურებენ თავიანთ მხარდაჭერას იმ ძალისხმევისადმი, რასაც აშშ მიმართავს კონფლიქტების შეწყვეტისათვის და მტკიცე მშვიდობის მისაღწევად. საფრანგეთი და გერმანია მხარს დაუჭერენ უკრაინის სუვერენიტეტს, ცეცხლის შეწყვეტის წინადადებას და გააძლიერებენ რუსეთზე ზეწოლას, მათ შორის სანქციების მეშვეობით“, - აღნიშნავენ სტატიის ავტორები, - „ჩვენ ვუზრუნველყოფთ, რომ უკრაინა კონფლიქტიდან გამოსვლის შემდეგ აყვავებული, ძლიერი და უსაფრთხო ქვეყანა გახდეს“.
როგორც სტატიაშია ნათქვამი, ამ მხრივ უკვე ბევრი რამ არის გაკეთებული - ევროკავშირი უკრაინას 130 მილიარდი ევროთი დაეხმარა. გარდა ამისა, ევროკავშირმა დაგმო კრემლის აგრესიული პოლიტიკა, რისთვისაც რუსეთს მკაცრი სანქციები აქვს დაწესებული. „მაგრამ ეს კიდევ ცოტაა. ამიტომ ჩვენ, დიდ ბრიტანეთთან ერთად, ხელს შევუწყობთ უკრაინის არმიის გაძლიერებას, განვაახლებთ უკრაინის თავდაცვით მრეწველობას იმ მიზნით, რომ სამომავლოდ მას რუსეთის სავარაუდო აგრესიის წარმატებით მოგერიება შეძლოს.
„რა თქმა უნდა, ჩვენი გეგმები მხოლოდ უკრაინას არ ეხება. როგორც ჩანს, ახლო მომავალში კონფლიქტურ გარემოში ცხოვრება მოგვიწევს - იმ მსოფლიოში, სადაც ჩვენი მოკავშირეების წინაშე ახალი დილემები და პრიორიტეტები დადგება. რუსეთის გარდა, ჩვენ, ალბათ, კიდევ ბევრი გამოწვევის მოწმენი გავხდებით. ამისათვის ახლავე უნდა ვიზრუნოთ“, - აღნიშნავენ ავტორები და იქვე მიუთითებენ: აუცილებელია ნატოს გაძლიერება - თავდაცვის სფეროს ალიანსის წევრების საერთო ბიუჯეტის 3,5% უნდა მოხმარდეს, 2%-ის ნაცვლად. დამატებითი ხარჯები აუცილებელია. მათი მეშვეობით ჩვენ იმ ბზარს ამოვავსებთ, რომელიც ნატოს სამხედრო პოტენციალს გაუჩნდა რევანშისტული რუსეთის პირისპირ“, - ხაზს უსვამენ ავტორები.
„ალიანსის უსაფრთხოების ქვაკუთხედად ბირთვული შეკავება რჩება: საფრანგეთს აქვს თავისი დამოუკიდებელი სტრატეგიული ბირთვული ძალები, რომლებსაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვთ ნატოს საერთო უსაფრთხოების დაცვაში. გერმანიას უფლება აქვს მონაწილეობა მიიღოს ნატოს ბირთვული იარაღის ერთობლივ გამოყენებაში. გარდა ამისა, ერთობლივად ვიმუშავებთ შესყიდვების სისტემის რეფორმირებაში, რომელიც გამოიხატება უნიფიკაციაში, გამარტივებასა და გაზრდაში“, - ნათქვამია სტატიაში.
პუბლიკაციის დასასრულს, ავტორები აღნიშნავენ, რომ ნატო გააგრძელებს მჭიდრო თანამშრომლობას ევროკავშირთან, რათა უკეთ იქნას გამოყენებული ევროპის ტექნოლოგიური უპირატესობა [რუსეთის წინააღმდეგ]. „ჩვენ ვადასტურებთ სამოკავშირეო ერთიანობას, სოლიდარობას და ერთგულებას ჩვენი კონტინენტის თავისუფლების, მშვიდობისა და უსაფრთხოებისათვის“.
