USD 2.7374
EUR 2.9058
RUB 2.7753
თბილისი
«The New York Times» (აშშ): „50 ათასი რუსი და ჩრდილოკორეელი ჯარისკაცი კურსკის ოლქში მყოფი უკრაინის არმიის ქვედანაყოფებზე თავდასხმისათვის ემზადება“
თარიღი:  97

ამერიკულ გაზეთ „ნიუ-იორკ თაიმსში“ (The New York Times) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „50 ათასი რუსი და ჩრდილოკორეელი ჯარისკაცი კურსკის ოლქში მყოფი უკრაინის არმიის ქვედანაყოფებზე თავდასხმისათვის ემზადება“ (ავტორები - ჯულიან ბარნსი, ერიკ შმიტი და მაიკლ შვიცი). „რუსებისა და კორეელების კონტრშეტევა უახლოეს დღეებში დაიწყება“, - ნათქვამია ვრცელ მასალაში.

გთავაზოვთ პუბლიკაციას შემოკლებული სახით:

რუსეთის არმიის სარდლობამ კურსკის ოლქში თავი მოუყარა 50-ათასიან სამხედრო დაჯგუფებას, რომელსაც დაახლოებით 11 ათასი ჩრდილოკორეელი ჯარისკაციც ემატება და ემზადება შეტევისათვის, რათა უკრაინის მიერ ოკუპირებული ტერიტორია დაიბრუნოს.

როგორც ამერიკული დაზვერვა იუწყება, რუსეთმა ესოდენ მნიშვნელოვანი ძალები ისე შეკრიბა, რომ დონბასის ფრონტიდან რაიმე ქვედანაყოფები კურსკის ოლქში არ გადაუყვანია, ანუ კრემლისთვის მთავარი პრიორიტეტი ისევ დონბასი რჩება, თუმცა იმავდროულად სურს კურსკის ოლქის სამხრეთი ნაწილი დროულად, ზამთრის დადგომამდე გაათავისუფლოს, რომელიც უკრაინის არმიამ აგვისტოში დაიკავა, ოთხი თვის წინ. შესაბამისად, უკრაინის არმიაზე ზეწოლა ერთდროულად რამდენიმე ფრონტზე განხორციელდება.

უკრაინის ოფიციალური პირები აცხადებენ, რომ რუსეთის ქვედანაყოფების შეტევა, ჩრდილოკორეელ ჯარისკაცებთან ერთად, დღე-დღეზე დაიწყება. ამჟამად, ფხენიანის რეჟიმის წარგზავნილები რუს ჯარისკაცებთან ერთად იწრთვნებიან კურსკის ოლქის ჩრდილოეთ ნაწილში.

რუსეთ-ჩრდილოეთ კორეის ერთობლივი შეტევა განხორციელდება დონალდ ტრამპის აშშ-ის პრეზიდენტად არჩევის შემდეგ, მაგრამ მანამდე, სანამ პრეზიდენტის უფლებამოსილებას მიიღებს, ანუ ინაუგურაციამდე.

დონალდ ტრამპს ადრე არაერთხელ განუცხადებია, რომ მას განზრახული აქვს რუსეთ-უკრაინის ომის რაც შეიძლება სწრაფი დასრულება, მაგრამ როგორ და რა ფორმით, ეს ჯერ მკაფიოდ არ განუმარტავს. ერთადერთი, რაც არჩეულმა ვიცე-პრეზიდენტმა ჯეიმს დევიდ ვენსმა თქვა, ისაა, რომ გეგმის მიხედვით, რუსეთი დაკავებულ ტერიტორიას ინარჩუნებს.

აშშ-ის დაზვერვისა და პენტაგონის ზოგიერთი წარმომადგენელი უკრაინის ირგვლივ შექმნილ სიტუაციას პერსპექტივაში პესიმისტურად უყურებს და აღნიშნავენ, რომ რუსეთის ძალები ბევრად აღემატება უკრაინის ძალებს როგორც კურსკის ოლქში, ასევე დონბასში. აშშ-ის ოფიციალური პირების თქმით, ეს არის იმის შედეგი, რომ უკრაინის ხელმძღვანელობა უუნარო აღმოჩნდა მოეგვარებინა ჯარისკაცების კრიტიკული უკმარისობის პრობლემა.

პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი უკრაინას დიდ დახმარებას უწევს - იგი ცდილობს, რომ  კონგრესის ამჟამინდელი შემადგენლობა კიევისადმი რაც შეიძლება მეტი დახმარების გამოყოფაზე აიძულოს, ხოლო ამერიკული დაზვერვა - უკრაინას რაც შეიძლება მეტი და ზუსტი სადაზვერვო ცნობები მიაწოდოს.

ერთ-ერთი დასავლელი მაღალჩინოსნის თქმით, უკრაინის ჯარების შეჭრამ კურსკის ოლქში სიტუაცია იქამდე მიიყვანა, რომ კიევის ძალები აღმოსავლეთის ფრონტზე, დონბასში, რუსების განუწყვეტელი წინსვლის გამო, ძალიან შეთხელდნენ. მართალია, უკრაინას კურსკის ოლქში საკმაოდ ძლიერი დაჯგუფება ჰყავს, მაგრამ საეჭვოა, რომ უკრაინელებმა რუსებისა და კორეელების ერთობლივ შეტევას გაუძლონ.

დასავლელი და უკრაინელი სამხედრო პირები აღნიშნავენ, რომ ჩრდილოეთ კორეის სახალხო არმიის ნაწილების დახმარება მოსკოვისადმი ომის სერიოზულ ესკალაციას შინავს - ყველაზე მნიშვნელოვანს ორი წლის განმავლობაში.

ამერიკელების აზრით, ჩრდილოეთ კორემა რუსეთში 10 ათასზე მეტი ჯარისკაცი და ოფიცერი გაგზავნა. კორეელი სამხედრო მოსამსახურეები რუსულ ფორმებში არიან გადაცმულნი და რუსული იარაღით ეკიპირებულნი (ტყვიამფრქვევებით, სნაიპერული შაშხანებით, ტანკსაწინააღმდეგო სარაკეტო კომპლექსებით და რეაქტიული გრანატმტყორცნებით), თუმცა ისინი საერთორუსულ ქვედანაყოფებში კი არ არიან გაბნეულნი, არამედ ცალკე ქვედანაყოფების სახით იბრძოლებენ, თავიანთი ოფიცრების მეთაურობით.

რუსი ინსტრუქტორები ჩრდილოკორეელებს ავარჯიშებენ როგორც საარტილერიო სროლაში, ასევე ქვეითთა ტაქტიკაში და რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, ტრანშეებისა და სანგრების დაკავების ბრძოლაში. აშკარაა, რომ ჩრდილოკორეელი ჯარისკაცები გამოყენებულნი იქნებიან  პირდაპირი შეტევებისა და ხელჩართული ბრძოლების დროს, უკრაინის არმიის პოზიციების დასაკავებლად.

ამერიკელი ოფიციალური პირები დარწმუნებულნი არ არიან, რომ კიმ ჩენ ინმა რუსეთში საომრად გაგზავნილ თავის სამხედრო კონტინგენტს რაიმე შეზღუდვა დაუწესა. კორეელები, რასაკვირველია, იბრძოლებენ, მაგრამ კონკრეტულად რომელი მიმართულებით და როგორ, ეს ჯერ-ჯერობით უცნობია. უკრაინელი ჩინოვნიკები კონფიდენციალურად ამბობენ, რომ კორეული ქვედანაყოფები ორ ჯგუფადაა გაყოფილი - შემტევით და ზურგის ქვედანაყოფებად. პირველი უშუალოდ ფრონტის ხაზზე იბრძოლებს, მეორე კი იმ ტერიტორიაზე დაამყარებს წესრიგს, რომლებსაც რუსები და კორეელები ერთობლივი ძალებით გაათავისუფლებენ.

ჩრდილოეთ კორეის სახალხო-დემოკრატიულ რესპუბლიკას მსოფლიოში ერთ-ერთი მარავალრიცხოვანი არმია ჰყავს, მაგრამ რუსებისაგან განსხვავებით, კორეელი ჯარისკაცები დიდი ხანია ბრძოლაში არ მონაწილეობდნენ და მათ საომარი გამოცდილება პრაქტიკულად არ აქვთ. ამასთან, ის ქვედანაყოფები, რომელიც რუსეთს ეხმარებიან, ჩრდილოეთ კორეის არმიაში საუკეთესოდ ითვლებიან. სადაზვერვო მონაცემებით ირკვევა, რომ ისინი ჩრდილოეთ კორეის სახალხო არმიის მე-11 კორპუსის სამხედრო მოსამსახურეები არიან, რომელიც ქვეყნის სპეცდანიშნულების ქვედანაყოფებსაც მოიცავს.

აგვისტოში უკრაინის არმიამ შედარებით იოლად დაიკავა კურსკის ოლქის სამხრეთი ნაწილი - ისე, რომ პრაქტიულად წინააღმდეგობა არ შეხვედრია, მაგრამ მოგვიანებით რუსეთმა თანდათან დაიბრუნა თითქმის ნახევარი და ახლა გენერალური შეტევისათვის ემზადება. ამასთან, ამერიკელი სამხედროები თვლიან, რომ რუსებს და კორეელებს მძიმე დანაკარგები ექნებათ - დაახლოებით ისეთი, როგორსაც რუსები დონბასში განიცდიან (1200 ჯარისკაცი დღეში).

როგორც უკვე ვთქვით, ჩრდილოკორეელები მსუბუქი იარაღით იბრძოლებენ, მძიმე ჯავშანტექნიკის გარეშე, ამასთან, არავინ არ იცის, რა ნებისყოფას გამოიჩენენ გამოუცდელი ჯარისკაცები ბრძოლის ველზე. არის ასევე აზრი, რომ რუსები და კორეელები, წარმატების შემთხვევაში, კურსკის ოლქიდან შეტევის შემდეგ, უკრაინის სახელმწიფო საზღვარზე არ გაჩერდებიან და მის ტერიტორიაზე შეიჭრებიან. ამასთან დაკავშირებით უცნობია, ნება დართო თუ არა კორეელებს კიმ ჩენ ინმა უკრაინის ტერიტორიაზეც აწარმოონ ბრძოლები თუ ისინი მხოლოდ კურსკის ოლქით არიან შემოფარგლულნი. შესაძლოა კორეელები საზღვარზე გაჩერდნენ, რუსები კი უკრაინის სიღრმეში წინსვლას შეეცდებიან.

და მაინც - როგორ იბრძოლებენ ჩრდილოკორეელი ჯარისკაცები?

ჯორჯ ბაროსი, აშშ-ის ომის შემსწავლელი ინსტიტუტის ანალიტიკოსი, ამბობს, რომ გამოუცდელობის მიუხედავად, კორეელები კარგად არიან ორგანიზებულები, მათი დისციპლინა უმაღლეს დონეზეა, ანუ ამ მხრივ რუსებს ბევრად სჯობიან.

რობ ლი, ფილადელფიის საგარეოპოლიტიკური კვლევების ინსტიტუტის სამხედრო სპეციალისტი, რომელიც უკრაინიდან ახლახან დაბრუნდა, ამბობს: „რა თქმა უნდა, ათასობით კორეელ ჯარისკაცს კურსკის ოლქში სამხედრო ვითარების შეცვლა შეუძლია. კორეელი ჯარისკაცები ახალგაზრდები არიან და საუკეთესო ფიზიკურ ფორმაში იმყოფებიან, ბევრ რუს კონტრაქტიანთან შედარებით“.

ამერიკელი ოფიციალური პირები ვარაუდობენ, რომ რუსეთმა ჩრდილოეთ კორეას, ჯარისკაცების სანაცვლოდ, რაკეტები და რაკეტული ტექნოლოგიები გადასცა. მოსკოვი ფხენიანს დიპლომატიურ მხარდაჭერასაც უწევს. თავის მხრივ, ჩრდილოეთ კორეა იმედოვნებს, რომ მისი ჯარისკაცები საბრძოლო გამოცდილებას რეალურ ომში მიიღებენ და ეს სასარგებლო იქნება ქვეყბის სამხედრო ძლიერების განმტკიცებისათვის.

პენტაგონის წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ მათ არ იციან, გაგზავნის თუ არა კიმ ჩენ ინი დამატებით სამხედრო ქვედანაყოფებს რუსეთში. უკრაინის დაზვერვის მონაცემებით, ფხენიანს რუსეთ-უკრაინის ომში დამატებით კიდევ 100 ათასი ჯარისკაცის გაგზავნა შეუძლია, თუმცა ჯორჯ ბაროსის თქმით, ეს არ მოხდება ერთდროულად და ერთჯერადად. კორეის რეჟიმი, სავარაუდოდ, ჯარების რაოდენობას ნელ-ნელა გაზრდის, ვთქვათ, თვეში 15 ათასამდე.

წყარო: https://www.nytimes.com/2024/11/10/us/politics/russia-north-korea-troops-ukraine.html

ანალიტიკა
«The Daily Telegraph» (დიდი ბრიტანეთი): „ორნი თეთრ სახლში: თვითკმაყოფილი ჯო ბაიდენი - ერთადერთი დემოკრატი პრეზიდენტი, რომელმაც თავის დროზე რესპუბლიკელი დონალდ ტრამპი დაამარცხა“

ბრიტანულ გაზეთ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ორნი თეთრ სახლში: ჯო ბაიდენის თვითკმაყოფილება - იგი ერთადერთი დემოკრატია, რომელმაც თავის დროზე რესპუბლიკელი დონალდ ტრამპი დაამარცხა“ (ავტორი - ტონი დაივერი), რომელშიც ორი ერთმანეთისადმი მტრულად განწყობილი პრეზიდენტის, თეთრი სახლის წარმავალი ბინადარისა და მომავალის გულთბილი შეხვედრაა გადმოცემული.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

 ხელი, რომელიც ჯერ კიდევ ოვალურ კაბინეტში მყოფმა ჯო ბაიდენმა გაუწოდა ოთხშაბათს, 13 ნოემბერს, თეთრი სახლის მომავალ ბინადარს დონალდ ტრამპს, არ იყო სავალდებულო, რომ მეგობრული ყოფილიყო. ბოლო თითქმის ექვსი წლის განმავლობაში, განსაკუთრებით წინასაარჩევნო კამპანიების დროს, ორივე ერთმანეთს ულმობლად ურტყამდა: დონალდ ტრამპი ჯო ბაიდენს „მძინარე ჯოს“ და „ნამდვილი საფრთხის განსახიერებას“ უწოდებდა, ჯო ბაიდენი კი, თავის მხრივ (ზოგჯერ კი პრესმდივნის პირით) აცხადებდა, რომ დონალდ ტრამპი ყველაფრით აკმაყოფილებს ფაშისტის სახელს.

თუმცა ჯო ბაიდენისათვის გარდამავალი ხელისუფლების პერიოდი (როცა ერთი მიდის და მეორე მოდის) ისეთ მომენტად იქცა, რომ მას შესაძლებლობა მიეცა მოხდენილად დახვედროდა ჯერ კიდევ სტუმრის სტატუსში მყოფ დონალდ ბაიდენს და ასევე მოხდენილად  დაშორებოდა. მან კამერების წინაშე ქვეყანას აცვენა, თუ როგორ შეიძლება ხელისუფლებიდან  წასვლა და ძალაუფლების მშვიდობიანი გადაცემა პოლიტიკურ მტრობაზე მაღლა დააყენო.

 უფლებამოსილების გადაცემა, რასაკვირველია, ჯო ბაიდენისათვის ერთგვარი თვითკმაყოფილების გრძნობით იყო მოცული, რადგან იგი ჯერ-ჯერობით ერთადერთ დემოკრატ პრეზიდენტს წარმოადგენს, რომელმაც ორ არჩევნებში ერთხელ მაინც შეძლო რესპუბლიკელი  ექს-პრეზიდენტის დამარცხება.

„ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ, რაც კი შეგვიძლია, რომ თქვენი განთავსება თეთრ სახლში სასიამოვნო იყოს“, - უთხრა ჯო ბაიდენმა დონალდ ტრამპს.

აღსანიშნავია, რომ „კოჭლ იხვს“ იისფერი ჰალსტუხი ეკეთა, რაც ორპარტიულობის ფერს შეესაბამება. მასპინძელმა სტუმრისადმი პატივისცემის ნიშნად ბუხარიც კი აანთო, რათა სიმბოლურად განეიტრალებულიყო ის მკვეთრი აცივება, რომელიც ამ კვირაში ვაშინგტონში მოხდა.

სცენა, რომელიც დამშვენებული იყო წითელი ვარდებით და რომელიც ბუხრის ცეცხლის ალისფერ ათინათს უთავსდებოდა, უფრო მეტად მოგვაგონებდა ორი მოხუცი მამაკაცის შეხვედრას, რომლებიც ერთმანეთს თავს გადახდილ ისტორიებს უზიარებენ, ვიდრე პოლიტიკური მოწინააღმდეგეების რანდევუს, რომლის დროსაც მსოფლიოს უძლიერესი სახელმწიფოს მეთაურის პოსტის გადაცემის დეტალები იხილებოდა.

დონალდ ტრამპისა და ჯო ბაიდენის უკან, კედელზე, აშშ-ის დამფუძნებელი მამების სურათები ეკიდა, მათ შორის კი, ცენტრალურ ადგილზე, ფრანკლინ დელანო რუზველტის ფოტო, რომელსაც ჯო ბაიდენს ხშირად ამსგავსებენ. ჯონ კენედისა და მარტინ ლუთერ კინგის ბიუსტები ორივე მხარის - დემოკრატებისა და რესპუბლიკელების მომხრე მასმედიის  კამერების ფოკუსში მოხვდნენ, რაც საკმაოდ ნიშანდობლივია.

ბევრი რამ შეიცვლა მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპმა 2021 წლის იანვარში თეთრი სახლის ოვალური კაბინეტი დატოვა.

არჩეული პრეზიდენტის შეხვედრა წარმავალ პრეზიდენტთან - ამერიკული პოლიტიკური ცხოვრების დიდი ხნის ტრადიციას წარმოადგენს. მაგრამ 2020 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, რომელიც დონალდ ტრამპმა წააგო, მაგრამ დამარცხება არ აღიარა, ასეთი შეხვედრა არ გამართულა: დონალდ ტრამპმა უარი თქვა ჯო ბაიდენის მიწვევაზე თეთრ სახლში.

ამჯერად მისტერ დონალდ ტრამპი თავისი გამარჯვებით იმდენადვე დიდსულოვანი იყო, რამდენადაც ჯო ბაიდენი თავის დამარცხებაში: „პოლიტიკა მკაცრი რეალობაა და ბევრ შემთხვევაში ჩვენთვის მაინცდამაინც დიდად სასიამოვნო არ არის ხოლმე“, - ფილოსოფიურად შენიშნა დონალდ ტრამპმა და ამით ჯო ბაიდენს მიანიშნა ის, რომ ჯო ბაიდენი იძულებული გახდა საპრეზიდენტო რბოლაზე უარი ეთქვა და ასპარეზი კამალა ჰარისისათვის დაეთმო. გარდა ამისა, დონალდ ტრამპი საკმაოდ მწარედ აკრიტიკებდა ჯო ბაიდენს წინასაარცევნო კამპანიის დროს. „დღეს კი ყველაფერი მშვენივრად მიმდინარეობს და მე ამას ვაფასებ“, - დაამატა ახლად არცეულმა პრეზიდენტმა.

დონალდ ტრამპის ქცევაში აშკარად გამოსჭვიოდა ტრიუმფი, რომ იგი იმ კაბინეტს სამართლიანად დაუბრუნდა, რომლის დატოვება 2020 წლის არჩევნების შემდეგ იძულებით მოუწია.

„დონალდ ტრამპმა ჯო ბაიდენთან შეხვედრისას იგივე ძალაუფლებრივი ჟესტები გვაჩვენა, რომლის ნახვასაც მივეჩვიეთ“, - ამბობს დარენ სტენტონი, ქცევითი საკითხების ექსპერტი, - მან ჟესტი „შპილი“ აჩვენა (ორივე ხელის თითები ერთად, პირამიდული სახით, ზემოთ მიმართული), რაც ავტორიტარულ ჟესტს წარმოადგენს. ვინ ასე აკეთებს, იგი თავის მოქმედებაში დარწმუნებულია“.

„ჯო ბაიდენს კი ხელები მუხლებზე ჰქონდა დადებული - ასეთი თავისუფალი და დამაჯერებელი პოზა იმის მიმანიშნებელია, რომ იგი ჯერ კიდევ პრეზიდენტია და სიტუაციას აკონტროლებს. ვერ ვიტყვი, მან ეს გაუცნობიერებლად თუ შეგნებულად გააკეთა, მაგრამ ფაქტია, რომ ჯო ბაიდენი ცდილობს აჩვენოს, რომ მისი რეპუტაცია შელახული არ არის“, - აღნიშნავს დარენ სტემტონი.

ორივე მამაკაცმა მოახერხა, რომ შეხვედრას ნორმალური სახე ჰქონოდა, მიუხედავად იმისა, რომ მათ ურთიერთობაში მრავალი უხერხული ფაქტი და მოვლენა იყო მომხდარი.

არადა, ყველამ კარგად იცის, რომ დონალდ ტრამპი ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში თვლიდა, რომ ჯო ბაიდენს უსამართლოდ ჰქონდა მისი ადგილი დაკავებული თეთრ სახლში. თავის მხრივ, ჯო ბაიდენისათვის დონალდ ტრამპი ის „ცეცხლისწამკიდებელია“, რომელიც დანაშაულის ადგილზე დაუსჯელი დაბრუნდა.

თუმცა ორივეს მხიარული განწყობა და ღიმილი იმის დადასტურებად უნდა ჩავთვალოთ, რომ პრობლემა უკვე წარსულს ჩაბარდა.

2016 წელს, როცა ბარაკ ობამას თავისი ბოლო შეხვედრა ჰქონდა არჩევნებში გამარჯვებულ დონალდ ტრამპთან თეთრ სახლში, ისინი კამერების წინაშე სამი წუთი საუბრობდნენ. წარმავალი და მომავალი პრეზიდენტის ლაპარაკი მკაცრი და ცივი იყო - არცერთი არ იღიმებოდა.

2016 წელს არც ბუხარში არ გიზგიზებდა ცეცხლი. ბარაკ ობამას შავი კოსტიუმი ემოსა, თითქოსდა იგი დაკრძალვაზე იმყოფებოდა. არც ყვავილები არ ჩანდა - მათ როლს ვაშლით სავსე ვაზა ასრულებდა.

ამჯერად პრესკონფერენცია მხოლოდ 40 წამი გაგრძელდა. როცა ჟურნალისტები თბილი ოვალური კაბინეტიდან გარეთ გამოვიდნენ და კითხვებისათვის მოემზადნენ, დონალდ ტრამპმა ინიციატივა ჯო ბაიდენს დაუთმო. მასპინძელს კი არაფერი აღარ უთქვამს და კამერების წინაშე ისევ გაიღიმა.

წყარო: https://www.telegraph.co.uk/us/politics/2024/11/13/joe-biden-bowed-out-grinning-as-the-only-democrat-to-ever-b/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.