USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
The Washington Post : „რეალური გაკვეთილი სი ძინპინისა და ვლადიმერ პუტინის შეხვედრიდან“
თარიღი:  189

ამერიკულმა გაზეთმა „ვაშინგტონ პოსტმა“ (The Washington Post) გამოაქვეყნა ცნობილი პოლიტიკური მიმომხილველის დევიდ იგნაციუსის სტატია სათაურით „რეალური გაკვეთილი სი ძინპინისა და ვლადიმერ პუტინის შეხვედრიდან“, რომელშიც გაანალიზებულია რუსეთ-ჩინეთის ლიდერთა მოსკოვური მოლაპარაკება და პროგნოზირებულია მსოფლიოს პერსპექტივა ორი ქვეყნის დაახლოების გათვალისწინებით.

პენტაგონელი სტრატეგოსები მსოფლიოს ყოველთვის ყოფდნენ აღმოსავლეთად და დასავლეთად, ხოლო პლანეტის რეგიონებში განლაგებული აშშ-ის შეიარაღებული ძალები ევროპულ ან ინდოეთ-წყნარი ოკეანის სარდლობის დაქვემდებარებაში იმყოფებოდნენ. მაგრამ სი ძინპინისა და ვლადიმერ პუტინის სამიტის შემხედვარე, იბადება კითხვა - მოგვიწევს თუ არა ერთიანი „ევრაზიული სარდლობის“ შექმნა, ახალი გაერთიანებული მუქარის გასამკლავებლად?

„ძლიერი ჩინეთი მხარს უჭერს დასუსტებულ რუსეთს“. ალბათ, ასეთი სათაური უნდა ჰქონდეს სტატიას, რომელშიც განხილული იქნება ორი ლიდერის ეფექტური შეხვედრა მოსკოვში. ჩინელები რუსებს იარაღს არ აძლევენ (ჯერ-ჯერობით), მაგრამ სრულიად ღიად შესთავაზეს მორალური და ფსიქოლოგიური მხარდაჭერა. სი ძინპინის ვიზიტს თავისუფლად შეიძლება ვუწოდოთ „გამხნევების ვიზიტი“, ანუ ისეთი, როცა ნათესავი ავადმყოფი ახლობელის სანახავად მიდის.

უკრაინის კონფლიქტის პარადოქსი იმაში გამოიხატება, რომ ვლადიმერ პუტინი თავისმა სწრაფვამ დაასუსტა - სწრაფვამ, რომელიც მიმართული იყო ევროპაში დომინირებისათვის. ახლა კი დასუსტებული მოსკოვი სულ უფრო ხშირად მოექცევა პეკინის გავლენის ქვეშ - თუ ომის შემდეგ რაიმე ნაკლებად სავარაუდო პოლიტიკური გადახრა არ მოხდება და თუ ვლადიმერ პუტინს პროდასავლური ლიდერის არ შეცვლის. შესაძლოა, სწორედ ამაში ჩანს სი ძინპინის ძმური ვიზიტის ყველაზე მთავარი მიზეზი: პეკინი თავის ფლანგს ამტკიცებს ამერიკისა და დასავლეთის წინააღმდეგ.

უახლოეს წლებში ჩინეთის დომინირება შედარებით უფრო სუსტ რუსეთზე სხვადასხვა ფორმით განხორციელდება. მოსკოვმა, უკრაინაში თავისი უგუნური სამხედრო შეჭრით, ევროპაში ენერგობაზარი დაკარგა, ამიტომ კრემლი გაზისა და ნავთობის გაყიდვის სფეროში სულ უფრო მეტად იქნება დამოკიდებული პეკინზე და სხვა აზიურ მომხმარებელზე. ჩინეთის ეკონომიკური გავლენა ყოველწლიურად მატულობს როგორც ცენტრალურ აზიაში, ისე რუსეთის შორეული აღმოსავლეთის რეგიონში (ზღვისპირეთის, ბაიკალისა და ხაბაროვსკის მხარეები, იაკუტია, კამჩატკა, ჩუკოტკა, სახალინი, კურილია და ა.შ.). პეკინმა წარმატებებს მიაღწია კოსმოსში, კიბერსივრცეში, რობოტოტექნიკაში, ხელოვნურ ინტელექტში და რაც დრო გავა, მით უფრო „დაეწევა და გაუსწრებს რუსეთს“.

სი ძინპინის სტრატეგია რუსეთის გადარჩენის თაობაზე, როგორც ჩანს, იმ მშვიდობიან გეგმაზე კონცენტრირდება, რომელმაც უკრაინაში სისხლიღვრა უნდა შეაჩეროს. რამდენადაც  ცნობილია, ჩინეთი მხარეებს სთავაზობს ცეცხლის შეწყვეტას, რომელიც „გაყინავს“ რუსეთის მიღწევებს უკანონოდ დაწყებულ ომში (ანუ კრემლი არ დაიწყებს მოქმედებას დამატებითი ტერიტორიების ხელში ჩასაგდებად), მაგრამ ამ ვარიანტს არ ეთანხმება არც უკრაინა და არც მისი მთავარი დონორი ამერიკა. ალბათ, რამდენიმე დღეში გავიგებთ, დაელაპარაკება თუ არა, ბოლოსდაბოლოს, სი ძინპინი ვლადიმერ ზელენსკის და დაიწყება თუ არა ცეცხლის შეწყვეტის რეალური პროცესი (სხვათა შორის, The Wall Street Journal-ის ვარაუდით, ჩინეთი ლიდერის საუბარი უკრაინის პრეზიდენტთან ვიდეოჩართვით მოსკოვიდან უნდა მომხდარიყო, მაგრამ არ განხორციელებულა). სკეპტიკოსთა აზრით, მიმდინარე ეტაპზე კიევისა და პეკინის კონტაქტი უმაღლეს დონეზე უკვე ნაკლებად სავარაუდოა, მაგრამ დიპლომატიაში ბევრი რამ შეუძლებელი შესაძლებელი ხდება ხოლმე, მაგალითად, იგივე ირანისა და საუდის არაბეთის შერიგება პეკინის შუამავლობით.

მშვიდობისმყოფლის როლის შესრულებით, სი ძინპინს შეუძლია თავისი თავი მომგებიან პოზიციაში წარმოაჩინოს იმ შემთხვევისათვის, თუ უკრაინა უარს იტყვის ცეცხლის შეწყვეტაზე. პეკინს შეუძლია უფრო მკაცრი ნაბიჯი გადადგას „ჯიუტი უკრაინის ჭკუაზე მოსაყვანად“ და  მოსკოვს იარაღი მიაწოდოს, შემდეგ კი განაცხადოს, რომ რადგან უკრაინა მის წინადადებას არ ეთანხმება, იარაღის მიწოდებით პეკინი მხოლოდ მხარეთა ბრძოლისუნარიანობას აბალანსებს. სი ძინპინს შეუძლია „გლობალური სამხრეთის“ დიდი ქვეყნების - ინდოეთის, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკისა და ბრაზილიის - მობილიზება იმისთვის, რომ უკრაინა ცეცხლის შეწყვეტაზე აიძულოს. სი ძინპინს სურს, რომ მშვიდობისმყოფლის თავისი მაღალი საერთაშორისო ავტორიტეტი შეინარჩუნოს, გაეროს წესდების დამოწმებით, თუმცა იგი მხარს უჭერს რუსეთის ლიდერს, რომელიც იმავე წესდების დამრღვევია. ასეთი მიდგომა ცინიკურია, მაგრამ ეფექტური დიპლომატიური თვალსაზრისით.

ევრაზიულ ბლოკში სი ძინპინის ლიდერობის მზარდი როლი ამერიკელ სტრატეგოსებს  რთული საკითხების წინაშე აყენებს. მათი კოლეგების მთელი წინა თაობა ძირითადად იმას ცდილობდა, რომ რუსეთს და ჩინეთს ერთმანეთთან კავშირის შესაძლებლობა არ ჰქონოდათ - ეს იყო აშშ-ის ევრაზიული საგარეო პოლიტიკის მთავარი მიზანი ათეული წლების განმავლობაში. მოსკოვსა და პეკინს შორის განხეტქილების ჩამოგდება - აი, სწორედ ეს იყო რიჩარდ ნიქსონისა და მისი მრჩევლის - ჰენრი კისინჯერის ვიზიტის მიზეზი პეკინში 1972 წელს. ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია თავდაპირველად იმედოვნებდა, რომ ამ სტრატეგიას პირიქით გამოიყენებდა, ანუ დაათბობდა ურთიერთობას რუსეთთან (გავიხსენოთ 2021 წლის ივნისის ჟენევის სამიტი!)  და შემდეგ უფრო მეტ ყურადღებას ჩინეთის მუქარების განეიტრალებას დაუთმობდა. რბილად რომ ვთქვათ, აშშ-ის იმედები არ გამართლდა, გეგმამ ისე არ იმუშავა, როგორსაც თეთრი სახლი ელოდა.

ახლა ამ სამკუთხედის - აშშ, რუსეთი, ჩინეთი - ცენტრში სი ძინპინი აღმოჩნდა, რომელიც აშშ-სა და რუსეთის დაპირისპირებით სარგებლობს და ვლადიმერ პუტინს ეხმარება, თუმცა გარკვეული დისტანციის დაცვით. სხვათა შორის, სი ძინპინმა თითქმის ანალოგიური სახით გამოიყენა თავისი მჭიდრო ურთიერთობები თეირანთან, რათა მასზე გარკვეული გავლენა მოეხდინა ერ-რიადთან შერიგების მიზნით. ასეთი ნაბიჯი თვით ვაშინგტონისათვისაც კი  საერთოდ შეუძლებელი აღმოჩნდა.

მართალია, სი ძინპინთან შეხვედრის დროს ვლადიმერ პუტინი სულ იღიმებოდა, მაგრამ ჩინეთის ლიდერის ვიზიტმა აჩვენა, თუ რამდენად იზოლირებულია რუსეთის პრეზიდენტი მსოფლიოსაგან. შევადაროთ: აშშ-ის პრეზიდენტი უცხოელ მაღალ სტუმარს თითქმის ყოველ ორ კვირაში ერთხელ მასპინძლობს, ჩვენ კი როდის ვნახეთ ბოლოს გავლენიანი უცხოელი პოლიტიკოსის ვიზიტი კრემლში (ალექსანდრე ლუკაშენკო არ ითვლება)? სი ძინპინის „გამამხნევებელი ვიზიტი“ მის „ძვირფას მეგობარს“ ფსიქოლოგიურ მხარდაჭერას გაუწევს და ქვეყნის შიგნით პოპულარობის შენარჩუნებაში დაეხმარება, მაგრამ საზღვარგარეთ ვლადიმერ პუტინი გარიყულად ჩანს, თუ არ ჩავთვლით რამდენიმე აუტსაიდერი სახელმწიფოს ხელმძღვანელებს, რომლებსაც შეიძლება შეხვდეს.

ვისაც სურს ჩინეთ-რუსეთის კავშირების სავარაუდო პერსპექტივა უკეთესად დაინახოს, სი ძინპინის მოსკოვური ვიზიტის ამსახველ ფოტოსურათებს ყურადღებით უნდა შეხედოს, რომლებიც კრემლის ოქროს ინტერიერისა და წითელი ხალიჩების ფონზეა გადაღებული და რომლებზეც თითქოსდა უჩინარი წარწერა მოჩანს - „ევრაზიის პრეზიდენტი“.  დღეს მსოფლიოს უდიდეს ნაწილზე პრაქტიკულად ჩინეთი დომინირებს - ისეთი ქვეყანა, რომელიც თავისუფლებისა და დემოკრატიის წინააღმდეგ გამოდის. და თუ მოსკოვ-პეკინის კავშირი წარმატებით განვითარდება, ჩვენ პირქუშ მსოფლიოში ცხოვრება მოგვიწევს.

დასკვნა: გასულ კვირაში სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ ვლადიმერ პუტინს სამხედრო დანაშაულის ჩადენის ბრალდება წაუყენა და მისი დაპატიმრებისათვის ორდერი გამოწერა. სი ძინპინი ვლადიმერ პუტინის ერთადერთი უძლიერესი მეგობარია. მათგან თითოეულთან ურთიერთობა ისედაც ცუდია და თუ ისინი ნამდვილად გახდებიან ერთმანეთის პარტნიორები ევრაზიაში და ძალაუფლებას ჩინური დროშის ქვეშ გაიყოფენ, მსოფლიო უფრო უარეს დღეში ჩავარდება.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/opinions/2023/03/21/xi-putin-summit-alliance-danger/

მოამზადა სიმონ კილაძემ

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.