USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
"The Wall Street Journel" (აშშ): „აშშ თურქეთისაგან ამერიკული წარმოების რუსეთის თვითმფრინავების ფრენების შეწყვეტას ითხოვს“
Date:  453

ამერიკული გაზეთ „უოლ სთრით ჯორნელში“ (The Wall Street Journel) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „აშშ თურქეთისაგან ამერიკული წარმოების რუსეთის თვითმფრინავების ფრენების შეწყვეტას ითხოვს“ (ავტორი - ჯარედ მალსინი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

აშშ-ის ოფიციალური პირები თურქეთზე ზეწოლას ახორციელებენ, რათა ანკარამ აკრძალოს რუსული ავიაკომპანიების იმ თვითმფრინავების ფრენა და მომსახურება, რომლებიც ამერიკული წარმოებისაა. როგორც მოლაპარაკების პროცესის მცოდნე სანდო წყაროები იტყობინებიან, ამერიკა ამით ცდილობს დაარწმუნოს ქვეყნები, რომ რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციები პრაქტიკულად უნდა იყოს რეალიზებული.

გასულ თვეში ამერიკელმა მაღალჩინოსნებმა ანკარა გააფრთხილეს, რომ თურქეთის [კომპანიებს] და მოქალაქეებს, თუ ისინი რუსეთისა და ბელარუსის კომპანიების ამერიკული წარმოების თვითმფრინავებს მომსახურებას გაუწევენ - საწვავით გამართავენ, ან სათადარიგო ნაწილებით აღჭურვავენ და ა.შ. - სანქციები ემუქრებათ: ჯარიმები, საექსპორტო პრივილეგიების დაკარგვა და სხვა უპირატესობების გაუქმება. როგორც სიტუაციის მცოდნე წყაროები იტყობინებიან, აშშ-ის ვაჭრობის მინისტრის თანაშემწემ თეა როზმან ქენდლერმა თურქეთში ვიზიტის დროს ანკარას ვაშინგტონის მოთხოვნები გადასცა.

აშშ-ის მიერ თურქეთის გაფრთხილებას დიდი მნიშვნელობა აქვს და იმის მაჩვენებელი იქნება, თუ რამდენად წარმატებულად შეძლებენ ამერიკა და მისი მოკავშირეები რუსეთის გრძელვადიან იზოლაციას, ექნება თუ არა მოსკოვს ეკონომიკურ საქმიანობაში მესამე ქვეყნებით სარგებლობის შესაძლებლობა, რომელსაც კრემლის სტრატეგიაში ცენტრალური ადგილი უკავია დასავლეთის მიღმა პარტნიორების ძიებისას.

თურქეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ პასუხი არ გასცა [გაზეთის] თხოვნას კომენტარი გაეკეთებინა აშშ-ის ვაჭრობის სამინისტროს გაფრთხილებასთან დაკავშირებით.

„განსაზღვრულ მომენტში მათ [თურქებს] მაინც მოუწევთ გარკვეული სამართლებრივი იძულება განახორციელონ“, - ამბობს ემილი კილკრიზი, აშშ-ის სავაჭრო წარმომადგენლის ყოფილი მოადგილე, რომელიც ამჟამად აშშ-ის უსაფრთხოების კვლევის ცენტრში უფროს მეცნიერ-თანამშრომლად მუშაობს, - წინააღმდეგ შემთხვევაში, [თურქები] ძალიან ცუდ მდგომარეობაში აღმოჩნდებიან, თუ გაირკვევა, რომ იცოდნენ სანქციების დარღვევების შესახებ და არავითარი ნაბიჯი არ გადადგეს სიტუაციის გამოსასწორებლად“.

როგორც ცნობილია, უკრაინაში რუსეთის ჯარების შეჭრის შემდეგ ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციამ რუსულ ავიაკომპანიებს ამერიკული წარმოების სამგზავრო [და სატვირთო] თვითმფრინავებით სარგებლობა აუკრძალა. გარდა ამისა, აშშ-მა ასევე აკრძალა ამერიკული წარმოების ყველა თვითმფრინავის ფრენა რუსეთისა და ბელარუსის ტერიტორიებზე, თუ მათ სპეციალური ლიზენცია არ ექნებათ. მაგრამ ამის მიუხედავად, რუსული ავიაკომპანიები აშშ-ში წარმოებული „ბოინგების“ გამოყენებას აგრძელებენ. 2022 წლის პირველი ოქტომბრიდან დაწყებული, რუსულმა და ბელარუსულმა ავიაკომპანიებმა თურქეთში ამერიკული წარმოების  თვითმფრინავებით 2100 რეისი განახორციელეს.

ამჟამად ვაშინგტონი ცდილობს მიაღწიოს იმას, რომ მკაცრად იქნეს ანტირუსული სანქციები დაცული იმ ქვეყნების მიერ, რომლებსაც რუსეთთან მჭიდრო ეკონომიკური კონტაქტები აქვთ. ასეთ ქვეყნებს მიეკუთვნებიან, მაგალითად, თურქეთი და არაბთა გაერთიანებული საემიროები.

როგორც ცნობილია, რუსეთის სამოქალაქო ავიაციის თვითმფრინავების დიდი ნაწილი Boeing-ებისა და Airbus-ებისაგან შედგება. გასული წლის მარტში პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა ხელი მოაწერა ახალ კანონს, რომელიც უფლებას აძლევს რუსულ კომპანიებს უცხოური თვითმფრინავების ხელახალი რეგისტრაცია რუსეთის ტერიტორიაზე განახორციელონ, რაც იმას ნიშნავს, რომ დასავლურ კომპანიებს თავიანთი თვითმფრინავების უკან დაბრუნება ძალიან გაუჭირდებათ. ცნობილია, რომ რუსული ავიაკომპანიების ბევრ Boeing-ს და Airbus-ს, რომლებიც თურქეთში დაფრინავენ, სარეგისტრაციო ნომრები უკვე შეცვლილი აქვთ.

ამასობაში კი თურქეთის პრეზიდენტ რეჯეფ ერდოღანს რუსეთთან ეკონომიკური კავშირების გაფართოება აქვს განზრახული. ტრადიციულად, რუსი ტურისტები თურქეთის ხაზინისათვის მნიშვნელოვან შემოსავლის წყაროს წარმოადგენენ. ამასთან, ანკარას სურს როგორც ქვეყნის ეკონომიკის სტაბილიზება, ასევე შუამავლის უნიკალური როლის განმტკიცებაც  რუსეთს, დასავლეთს და უკრაინას შორის. ამ ფონზე ვაშინგტონში მატულობს შეშფოთება იმის გამო, რომ თურქეთი ანტირუსული სანქციების რეჟიმის შერბილებას ცდილობს. ანკარა კი თავის მხრივ, აცხადებს, რომ სანქციები არაეფექტურ ინსტრუმენტს წარმოადგენს.

წყარო: https://www.wsj.com/articles/u-s-leans-on-turkey-to-end-russian-flights-with-american-made-planes-11674731467

მოამზადა სიმონ კილაძემ

analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way