,
ბრიტანულ გაზეთ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „უკრაინის შეტევამ კურსკის ოლქზე რუსეთთან მოლაპარაკება ჩაშალა: მხარეები ენერგეტიკულ ობიექტებზე ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ უნდა შეთანხმებულიყვნენ“ (ავტორი - ლიზ ქუკმენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
უკრაინის ჯარების მოულოდნელმა შეჭრამ კურსკის ოლქში ჩაშალა სერიოზული მოლაპარაკებები, რომლებიც, სავარაუდოდ, გამიზნული იყო დაპირისპირებულ მხარეთა შორის ცეცხლის ნაწილობრივ შეწყვეტისათვის.
აგვისტოს დასაწყისში კიევმა და მოსკოვმა დიპლომატიურ შეთანხმებას მიაღწიეს, რომ დოჰაში - კატარის დედაქალაქში - დელეგაციები გაეგზავნათ იმ მიზნით, რომ შეწყვეტილიყო ენერგეტიკული ინფრასტრუქტურის ობიექტების (ელექტროსადგურების) დაბომბვები.
მაგრამ რუსულმა მხარემ შეხვედრა გააუქმა მას შემდეგ, რაც ექვს აგვისტოს უკრაინის ჯარების კურსკის ოლქის ტერიტორიაზე შეიჭრნენ. მოსკოვის დელეგაციის წევრებმა კიევის მოქმედება ომის ესკალაციად ჩათვალეს და დოჰაში გამგზავრებაზე უარი განაცხადეს, - ამბობს დიპლომატი, რომელმაც სახელი არ გაამხილა. მსგავსი ინფორმაცია გამოაქვეყნა ამერიკულმა პრესამაც, მაგალითად, გაზეთმა „ვაშინგტონ პოსტმა“.
ზოგიერთი ოფიციალური პირი იმედოვნებდა, რომ მოლაპარაკება, რომელიც კატარის მთავრობის შუამავლობით უნდა ჩატარებულიყო, პირველი ნაბიჯი იქნებოდა - გადადგმული ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების დადებისაკენ.
„კურსკის ოლქის სამხრეთში შეჭრის შემდეგ რუსებმა შეხვედრაზე უარი განაცხადეს“, - ამბობს კიდევ ერთი წყარო, რომელიც დაგეგმილი მოლაპარაკების საქმის კურსში იყო. ამასთან, როგორც წყარო ირწმუნება, რუსებს მოლაპარაკებაზე საბოლოოდ მაინც არ უთქვამთ უარი და როგორც უკრაინის პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში აცხადებენ, დოჰაში სამიტი 22 აგვისტოს მაინც გაიმართება - მართალია, ვიდეოჩართვის მეშვეობით, მაგრამ მაინც. უკრაინის დელეგაცია კატარში წასასვლელად მზად არის.
ორივე მხარე ერთმანეთს არ შეხვედრია მას შემდეგ, რაც სტამბოლში და ანკარაში, 2022 წლის მარტ-აპრილში და ივლისში, საიდუმლო მოლაპარაკებები ჩატარდა. საბოლოო ჯამში, სტამბოლისა და ანკარის მოლაპარაკებაზე მიღწეული შეთანხმებები ჩაიშალა. ასევე არ განხორციელებულა გეგმები ჰუმანიტარული დერეფნების შექმნის თაობაზეც.
რაც შეეხება შეთანხმებას ძვირადღირებულ ენერგეტიკულ ინფრასტრუქტურაზე შეტევების შეწყვეტის თაობაზე, ეს ეკონომიკყრად ორივე მხარისათვის მომგებიანი იქნებოდა.
უკრაინის ენერგოობიექტები ომის პირველივე ზამთრიდან რუსეთის დრონებისა და რაკეტების სამიზნეები გახდნენ, დაბომბვის შედეგადაც ელექტროენერგია გამუდმებით და მასობრივად ითიშებოდა, რაც ძალზე უარყოფითად მოქმედებდა მოსახლეობის მდგომარეობასა და ბიზნესის განვიტარებაზე.
მოგვიანებით, უკვე 2023 წელს, უკრაინამაც შეძლო და განახორციელა საპასუხო საჰაერო დარტყმები რუსეთის სიღრმეში განლაგებულ ნავთობგადამამუშავებელ ქარხნებზე, რომელთა შედეგად რუსეთში საწვავის წარმოება დაახლოებით 15%-ით შემცირდა. სამაგიეროდ, მოიმატა მსოფლიო ფასებმა როგორც დიზელზე და ბენზინზე, ასევე გაზზე.
რატომ გადადგა უკრაინამ ისეთი ნაბიჯი (იგულისხმება კურსკის ოლქში შეჭრა), რომელიც ხელს შეუშლიდა კატარში დაგეგმილ მისთვის სასარგებლო დიპლომატიურ მოლაპარაკებას? ალბათ, კიევმა აწონ-დაწონა სიტუაცია და უპირატესობა კურსის ოლქში შეჭრაზე შეაჩერა, რაც მას შესაძლებლობას აძლევდა სამომავლო სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე კრემლზე ზეწოლის ბერკეტი ჰქონოდა - ტერიტორიული გაცვლის საკითხის განხილვის დროს. გარდა ამისა, როგორც ჩანს, კიევი იმედოვნებდა, რომ რუსეთი სამხედრო ქვედანაყოფებს დონბასიდან კურსკის ოლქში გადაისვრიდა და ამით აღმოსავლეთის ფრონტზე საომარი მოქმედებები შესუსტდებოდა.
კიევის მტკიცებით, მისი არმია ამჟამად 1000 კვადრატული კილომეტრის ფართობს აკონტროლებს კურსკის ოლქის სამხრეთ ნაწილში. უკრაინის ჯარების მიერ რუსეთის იურიდიულ ტერიტორიაზე თავდასხმამ და კურსკის ოლქის რამდენიმე რაიონის ოკუპაციამ კრემლი მსოფლიოს თვალში ძალიან დაამცირა. მოსკოვი იძულებული გახდა უკრაინას მოსაზღვრე ტერიტორიიდან 200 ათასი მშვიდობიანი მცხოვრების ევაკუაცია განეხორციელებინა.
სამხედრო ანალიტიკოსები კიევის მიერ განხორციელებული სამხედრო რეიდის მიმართ სკეპტიკურად არიან განწყობილი და ფიქრობენ, რომ უკრაინა ვერ შეინარჩუნებს მიღწეულ წარმატებას, ანუ კურსკის ოლქში შეჭრა რაიმე გავლენას ვერ მოახდენს დონბასში შექმნილ მძიმე სიტუაციაზე, სადაც უკრაინის არმია უკან იხევს, რუსები კი წინ მიიწევენ და მნიშვნელოვან ლოჯისტიკურ ცენტრს - ქალაქ პოკროვსკს აღებით ემუქრებიან.
როგორც ცნობილია, დღეისათვის სამშვიდობო მოლაპარაკების იდეა ჩიხშია შესული: რუსეთი ითხოვს, რომ უკრაინის არმიამ დატოვოს დონეცკის, ლუგანსკის, ზაპოროჟიესა და ხერსონის ოლქები, უკრაინა კი აცხადებს, რომ ცეცხლის მთლიან შეწყვეტას და სამშვიდობო მოლაპარაკებას მხოლოდ მაშინ დათანხმდება, როცა მოსკოვი ჩამოთვლილი ოკუპირებულ ტერიტორიებიდან თავის ჯარებს სრულად გაიყვანს - ყირიმის ჩათვლით, რომლის ანექსია კრემლმა 2014 წელს მოახდინა.
სხვათა შორის, რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ 18 აგვისტოს გაკეთებულ განცხადებაში უარყო კატარში მოლაპარაკების გამართვის განზრახვა და ხაზი გაუსვა, რომ არავითარი სამიტი დოჰაში დაგეგმილი არ ყოფილა და ამრიგად, პრესაში გავრცელებული ინფორმაცია მოლაპარაკების გადატანისა და ჩაშლის თაობაზე სინამდვილეს არ შეესაბამება: „არავის არაფერი არ ჩაუშლია - იმიტომ, რომ ჩასაშლელი არაფერი არ იყო“.
წყარო: https://www.telegraph.co.uk/world-news/2024/08/18/ukraine-kursk-derailed-partial-ceasefire-talks-russia-qatar/
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
