,
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „კურსკის შვერილის ოპერაცია - უკრაინის ყველაზე ძვირადღირებული შეცდომა“ (ავტორი - რიჩარდ კემპი, სამხედრო მიმომხილველი, გადამდგარი პოლკოვნიკი). „2023 წლის კონტრშეტევის კრახის შემდეგ დასავლეთის იმედები, რომ უკრაინა რუსეთზე გამარჯვებას შეძლებდა, მკვეთრად შემცირდა. ვოლოდიმირ ზელენსკიმ, რევანშის მიზნით, კურსკის ოლქის ოკუპაცია განიზრახა და ამით კიდევ ერთხელ შეცდა“, - ასეთია პუბლიკაციის დედააზრი.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
რა თქმა უნდა, ის რაც კურსკის ოლქში მოხდა - როცა უკრაინის ჯარები საშინელ დღეში ჩავარდნენ და კიევი იძულებული გახდა ისინი უკან გაეყვანა - ფრიად არასასიამოვნო ფაქტია, მაგრამ მას აქვს მეორე მხარეც - მატულობს ალბათობა იმისა, რომ რუსეთთან სამშვიდობო მოლაპარაკება მალე დაიწყება. ვლადიმერ პუტინს რომ უკრაინის არმია კურსკის ოლქიდან არ გაეძევებინა, კრემლი საეჭვოა მოლაპარაკებაზე დათანხმებულიყო. იგი, ალბათ, მოითხოვდა, რომ კიევის ჯარი მისი ტერიტორიიდან გასულიყო. რუსეთის ტერიტორიიდან ნებაყოფლობითი გასვლა, რომელიც შარშან აგვისტოში ბრძოლით იქნა დაკავებული, ვოლოდიმირ ზელენსკისათვის დიდი პოლიტიკური პრობლემა იქნებოდა, მით უმეტეს, იმ სიტუაციაში, როცა იძულებულია მტერს საკუთარი ქვეყნის ტერიტორია (ახლა უკვე დონბასიც) დაუთმოს.
ვლადიმერ პუტინი ამჟამად მდგომარეობის ბატონ-პატრონია. თავიდანვე ბევრისთვის გასაგები იყო, რომ კურსკის ოლქში შეჭრის ერთ-ერთი სტრატეგიული მიზანი - რუსეთზე ზეწოლა - განუხორციელებელი იყო და მას უკრაინა ვერასოდეს ვერ მიაღწევდა.
უკრაინის არმიის მთავარსარდალი ალექსანდრე სირსკი ამას მიხვდა და ამიტომ ბოლო დროს სულ ჯარისკაცთა სიცოცხლის შენარჩუნებაზე ლაპარაკობდა და არა კურსკის ოლქის სუჯას რაიონში პოზიციების დაცვაზე.
კიევში ასევე იმედოვნებდნენ, რომ რუსეთის ტერიტორიაზე ჯარის შეყვანით ისინი ვლადიმერ პუტინს აიძულებდნენ დონბასიდან კურსკში მნიშვნელოვანი სამხედრო ძალები გადაესროლათ მოწინააღმდეგის წინსვლის შესაჩერბლად, რითაც დონბასში რუსების შეტევა შენელდებოდა. მაგრამ ამ იდეამ არ იმუშავა. ამის ნაცვლად რუსეთმა უკრაინის არმიის „კურსკის შვერილს“ (1943 წლის ტერმინოლოგიით) საკმაოდ შეზღუდული ძალებით შეუტია, თან ჩრდილოკორეელები დაიხმარა (თუმცა ნაკლები წარმატებით). ამასობაში უკრაინელებსაც გაუჭირდათ - მათ სარეზერვო ძალები თითქმის აღარ დარჩათ, თანაც ისედაც არ ჰყოფნიდათ პირადი შემადგენლობა. კიევი იძულებული გახდა დონბასის ფრონტზე თვითონ მოეხსნა ქვედანაყოფები და კურსკში გადაესროლა, რათა პლაცდარმი შეენარჩუნებინა. რა ტქმა უნდა, ამით დაუყონებლივ ისარგებლა რუსეთმა და დონბასში წინსვლა დაიწყო - ნელა, მაგრამ შეუჩერებლად.
ომებისა და ბრძოლების მოსაგებად ზოგჯერ საჭიროა მნიშვნელოვან რისკზე წასვლა, მაგრამ კურსკის ოპერაციის სტრატეგიული აზრი ყოველთვის ეჭვს იწვევდა. შესაძლოა, უკრაინის არმიის სარდლობა ხელმძღვანელობდა პოლიტიკური და არა სამხედრო მოსაზრებებით. როცა ოპერაცია დაიწყო, ახლოვდებოდა აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნები და გაჩნდა აუცილებლობა იმისა, რომ გაძლიერებულიყო მხარდაჭერა როგორც აშშ-ის ორივე პარტიის, ასევე ევროკავშირის მხრიდან.
2023 წლის კონტრშეტევის ჩაშლის შემდეგ დასავლეთის იმედი, რომ უკრაინა რუსეთზე გაიმარჯვებდა, ჩაქრა. მოგვიანებით პოლიტიკოსების ყურადღება უმთავრესად ახლო აღმოსავლეტზე იქნა გადატანილი. კურსკზე შეტევით ვოლოდიმირ ზელენსკი ფიქრობდა, რომ შესუსტებულ საერთაშორისო მხარდაჭერას გააძლიერებდა და გამოაცოცხლებდა იმედს - ახლაც ისე მოხდება, როგორც 2022 წელს ხერსონთან და ხარკოვთან მოხდა, როცა რუსეთს უკან დაახევინეს. უკრაინის პრეზიდენტს სურდა, რომ კიდევ ერთხელ ეჩვენებინა მსოფლიოსათვის - კიევს ბრძოლა და გამარჯვება შეუძლია, თუ მას საჭირო იარაღს მისცემენ.
მაგრამ უკვე გვიან იყო: ამერიკას და ევროპას აღარ სჯეროდათ, რომ უკრაინას რუსეთის დამარცხება შეუძლია და მათ ფიქრი ომის დიპლომატიურად მოგვარებაზე დაიწყეს. რა თქმა უნდა, ასეთი სატირელი მდგომარეობის გამო ბრალი ვაშინგტონს და ბრიუსელს მიუძღვის, რომ მათ გაუბედაობა გამოიჩინეს და ვლადიმერ პუტინის მრისხანებისა შეეშინდათ. ჯო ბაიდენი და მისი ევროპელი კოლეგები უკრაინას მხოლოდ იმდენ იარაღს აძლევდნენ, რომელიც საკმარისი იყო მხოლოდ თავდაცვისათვის არა მოწინააღმდეგეზე გამარჯვებისათვის. დასავლეთზე ამ მხრივ - იარაღის მიწოდების გაზრდაში - პოზიტიური გავლენა ვერც კურსკის ოლქში შეჭრამ ვერ მოახდინა, რომელიც პირველად განხორციელდა რუსეთის მიმართ მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ.
თავისთავად იგულისხმება, რომ ძალის დემონსტრაცია კრიტიკულად მნიშვნელოვანია მოლაპარაკების წინ, მაგრამ ფაქტია, რომ დასავლეთმა ვერ მოახერხა ჯეროვნად უზრუნველყო უკრაინის თავდაცვისუანარიანობა - პირიქით კი გამოვიდა. კურსკის ოლქში მომხდარი კრახი ტრაგიკული ალეგორიაა იმ შემზარავი სიტუაციისა, რომელშიც უკრაინა აღმოჩნდა.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
