,
„ვოლოდიმირ ზელენსკის უაზრო პროექტი, „გამარჯვების გეგმის“ სახელწოდებით და საბრძოლო მასალების მიწოდების შემცირება, უკრაინის არმიას დიდ ზარალს აყენებს“, - ნათქვამია ბრიტანული გაზეთში „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „გენერალი აღიარებს, რომ რუსებმა უკრაინის არმიის ფრონტის ხაზი გაარღვიეს“ (ავტორები - ჯეიმს კილნერი და დენიელ ხარდაკერი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
როგორც გენერალ-პოლკოვნიკი დიმიტრი მარჩენკო ამბობს, უკრაინის ფრონტის ხაზის ბოლოდროინდელი რღვევა და ჯარების უკანდახევა განპირობებულია იმით, რომ უკრაინას სამხედრო დახმარება შეუმცირდა, ხოლო ქვეყნების ხელისუფლებამ უაზრო ე.წ. „გამარჯვების გეგმა“ შეიმუშავა და მისი იმედი აქვს. „მე არანაირ საიდუმლოს არ გაგიმხელთ, თუ ვიტყვი, რომ ჩვენი ფრონტი ჩამოიშალა“, - უთხრა მან ერთ-ერთ უკრაინელ დეპუტატს ინტერვიუს დროს, რომელიც „იუთუბზეა“ განთავსებული.
ამ კვირაში რუსეთის არმიის გენერალურმა შტაბმა განაცხადა, რომ კრემლის ჯარებმა დონეცკსა და პოკროვსკს შორის მდებარე ქალაქი სელიდოვოს გარეუბნები დაიკავეს, რომელშიც ომის დაწყებამდე დაახლოებით 20 ათასამდე ადამიანი ცხოვრობდა. რუსეთის არმია წინ მიიწევს და პოკროვსკის დაუფლება სურს, რომელიც უკრაინისათვის მნიშვნელოვან ლოჯისტიკურ ცენტრს წარმოადგენს.
უკრაინელი სამხედროები კომენტარს არ უკეთებენ რუსების მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას სელიდოვოს ნაწილობრივი დაკავების შესახებ, თითქოსდა ეს ქალაქი ფრონტისათვის საერთოდ არ არსებობს, თუმცა გენერალი დიმიტრი მარჩენკო დაბეჯითებით ამბობს, რომ რუსი სამხედრო ქვედანაყოფები მართლაც შევიდნენ ქალაქში: „ვფიქრობ, რომ უახლოეს ხანში ისინი (რუსები] მას მთლიანად ალყაში მოაქცევენ და პოკროვსკისატვის ბრძოლას გააძლიერებენ. ჩვენთვის ეს ძალიან ცუდი იქნება“.
გენერალი დიმიტრი მარჩენკო ცნობილი გახდა 2022 წელს, როცა იგი ჯერ ნიკოლაევის თავდაცვის ქვედანაყოფებს მეთაურობდა, შემდეგ კი ხერსონის გათავისუფლებაში მონაწილეობდა. იგი უკრაინის არმიის სისუსტეს იმით ხსნის, რომ ჯარს აკლია იარაღი, ტექნიკა, დიდი პრობლემებია გაწვევის თვალსაზრისით და სარდლობის მიერ უხეში შეცდომებია დაშვებული. იგი ხაზს უსვამს, რომ უკრაინის პრეზიდენტის ვოლოდიმირ ზელენსკის - როგორც უმაღლესი მთავარსარდლის - მიერ შემუშავებული „გამარჯვების გეგმა“ ზედმეტად არის ორიენტირებული დასავლელეი მოკავშირეების დახმარებაზე: „ამ გეგმაში არცერთი პუნქტი არ გამოხატავს უკრაინის შესაძლებლობებს და პოტენციალს“.
როგორც ცნობილია, ვოლოდიმირ ზელენსკიმ თავისი გეგმა წარუდგინა აშშ-ის პრეზიდენტს ჯო ბაიდენს და ევროპის ქვეყნების ხელმძღვანელებს, თუმცა მათ გეგმის მიმართ საკმაოდ გულგრილი დამოკიდებულება გამოხატეს და განაცხადეს, რომ ის უფრო მეტად იარაღის მიღების სურვილს ჰგავს, ვიდრე კრემლის ჯარების განადგურების გენერალურ გეგმას.
უკრაინელი ჯარისკაცების წრთვნების მონაწილე ინკოგნიტო ბრიტანელი ოფიცრის განცხადებით, მათ [უკრაინელებმა] ჯერ კიდევ ვერ შეძლეს სრულად ნატოური სტანდარტებისა და სამხედრო ტაქტიკის ათვისება, ისინი ჯერ კიდევ ვერ იყენებენ პროფესიულად დასავლურ ტექნიკას. „ჩვენ მათ იარაღსა და საბრძოლო მასალებს ვაძლევთ, ისინი კი უარს აცხადებენ დასავლური იარაღი დასავლურივე ტაქტიკით გამოიყენონ“, - განუცხადა ოფიცერმა „დეილი ტელეგრაფს“.
რუსეთ-უკრაინის ომი ორივე მხარისათვის გამაწამებელ და გამომფიტავ სამხედრო მოქმედებად გადაიქცა, თუმცა ყველაზე მეტად უკრაინისათვის. იმიტომ, რომ რუსეთი თვითონაც აქტიურად ამზადებს საბრძოლო მასალებს და დამატებით ირანიდან და ჩრდილოეთ კორეადაც იღებს, უკრაინა კი თვითონ ბევრს ვერაფერს აწარმოებს და ძირითადად დასავლეთზეა დამოკიდებული. კიევი ჩივის, რომ მოკავშირეები დაპირებულ ჭურვებს და რაკეტებს დროულად არ აწვდიან.
უკრაინას სერიოზული პრობლემები აქვს ჯარში გაწვევასთან დაკავშირებით, რომელიც დიდი ხანია არსებობს. ხელისუფლება საქმის გამოსწორებას ცდილობს, მაგრამ რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატების გარეშე. სიტუაციას ვერ შველის მობილიზაციის კანონის მიღება - უკრაინელები ბოლო დროს არმიაში გაწვევას თავს მასობრივად არიდებენ, ომის პირველი ეტაპისაგან განსხვავებით, როცა ათასობით მოხალისე ნებაყოფლობით მიდიოდა ფრონტზე. მიმინარე წელს გეგმიური ციფრები ჯარში გაწვევის საკითხში შეუსრულებელი რჩება. მტავრობამ კომპლექტაციის ცენტრებს (გასაწვევ პუნქტებს) ფართო უფლებამოსილება მისცა და კანონი გაამკაცრა, მაგრამ უკრაინელი მამაკაცები თვლიან, რომ არმიაში სამსახური - ეს ცოცხალი ადამიანისათვის ერთი მიმართულებით აღებულ ბილეთს ნიშნავს, რომელიც სიკვდილის ან მძიმედ დასახიჩრების ტოლფასია.
კომენტარებს „ფრონტის გარღვევის“ თაობაზე უკრაინელი სამხედროები თავს არიდებენ: მათგან იშვიათად თუ მოისმენ პირუთვნელ შეფასებას ფრონტზე შექმნილი მძიმე სიტუაციის თაობაზე, თუმცა დასავლელი ლიდერების გამოსვლებში უკვე შეიმჩნევა პესიმიზმი უკრაინის მიმართ, რუსეთზე გამარჯვების შანსებთან დაკავშირებით. აშშ-ში არსებულმა პროუკრაინულმა ანალიტიკურმა ცენტრმა - “ომის შემსწავლელმა ინსტიტუტმა” (ISW-Institute for the Study of War) ირი დღის წინ გამოაქვეყნა მოხსენება, რომელშიც რუსეთის არმიის მიერ ბოლო დროის მოქმედება შეფასებულია როგორც „ტაქტიკურად მნიშვნელოვანი შედეგები“.
დასავლელი ანალიტიკოსები უკვე პესიმისტურად არიან განწყობილნი უკრაინის არმიის ბრძოლისუნარიანობის მიმართ და ამბობენ, რომ კიევის ჯარებს ფრონტის ხაზის შენარჩუნება გაუჭირდება. ფინური კომპანიის Black Bird Group-ის ანალიტიკოსი ემილ კასტეჰელმი თვლის, რომ რუსეთის არმიამ ბოლო დროს ბევრ ადგილზე გაარღვია უკრაინის ჯარების თავდაცვა, განსაკუთრებით კი აღმოსავლეთის ფრონტის ცენტრალურ უბანზე - ადრე დაკავებულ უგლედარსა და პოკროვსკს შორის, 60 კილომეტრიან ხაზზე, რაც, როგორც ჩანს, ქალაქ სელიდოვოს სრული ოკუპირების საფრთხეს უქმნის. „მთლიანობაში სიტუაცია კრიტიკულია, უკრაინის არმიის ძალები ზღვარზეა მისული. ზამთრის ბრძოლები მძიმე იქნება“, - ამბობს ფინელი სამხედრო ექსპერტი
უკრაინის ჯარების წარუმატებლობა ნატოელ მოკავშირეებში უკმაყოფილებას იწვევს, რაც გასაგებია: მათ მილიარდობით დოლარი და ევრო დახარჯეს, შედეგები კი უარყოფითია.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
