,
ბრიტანული გაზეთის „დეილი ტელეგრაფის“ (The Daily Telegraph) ექვსი ივნისის ნომერში გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „იურიდიული თავდასხმები დონალდ ტრამპის წინააღმდეგ უნდა შეწყდეს: ამერიკაში კანონის უზენაესობის პრინციპი ირღვევა“ (ავტორი - ნიუტ გინგრიჩი, აშშ-ის კონგრესის წარმომადგენელტა პალატის წევრი და მისი 50-ე ექს-სპიკერი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
თუ დონალდ ტრამპი ამჟამინდელ სასამართლოებს გადაიტანს და 2025 წლიდან ისევ პრეზიდენტობას გააგრძელებს, მან კანონის უზენაესობის აღდგენას და ამ პრინციპის კონსტიტუციურ განმტკიცებას მთავარი ყურადღება უნდა დაუთმოს.
რასაკვირველია, ალბათ, დონალდ ტრამპის უპირველესი სურვილი შურისძიება იქნება - თუ გავითვალისწინებთ გამოძიების ფედერალური ბიუროსა და ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს უსინდისო დამოკიდებულებას, აგრეთვე პროკურორის უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებას იუსიტიციის სამინისტროსა და ჯორჯიისა და ნიუ-იორკის შტატების პროკურორების მხრიდან.
მაგრამ თუ რესპუბლიკელები დემოკრატი მოსამართლეებისა და პროკურორების დასჯას დაიწყებენ, ამით მხოლოდ დამანგრეველი ციკლი გაგრძელდება. ამერიკა საფრთხის წინაშე დადგება.
ამერიკის მამები თავის დროზე მწვავედ აცნობიერებდნენ ამ საფრთხეს. იმდროინდელი ბრიტანელი მოსამართლეები ბრიტანეთის მეფის აგენტებს წარმოადგენდნენ - იმის ნაცვლად, რომ მათ კანონი და სამართალი დაეცვათ, ისინი მეფე გეორგ მესამის ბრძანებებს ასრულებდნენ. აქედან გამომდინარე, სასამართლოს რეფორმის განხორციელება, დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ, ამერიკელი რევოლუციონერების მეორე მთავარ მიზანს წარმოადგენდა.
რევოლუციის გამარჯვების შემდეგ, როცა კონსტიტუცია იქნა მიღებული, ზოგიერთებმა ჩათვალეს, რომ მასში მთავრობის მოქმედებისაგან მოქალაქეთა დაცვის გარანტიები საკმარისი არ იყო. ისინი ითხოვდნენ სპეციალური „უფლებების ბილის“ მიღებას, რომელშიც ჩამოთვლილი იქნებოდა მოქალაქეთა ყველა უფლებები და მთავრობის მოქმედების შეზღუდვები. იფიქრეთ ამ შეზღუდვებზე და ყურადღება მიაქციეთ ჯო ბაიდენის მთავრობის მოქმედებას, თუ როგორ ცდილობენ დემოკრატი ჩინოვნიკები და აშშ-ის სამართლებრივი სისტემის წარმომადგენლები დონალდ ტრამპის განადგურებას.
ყურადღება გაამახვილეთ იმ ფაქტზეც, „უფლებების ბილის“ ათი შესწორებიდან ხუთი კონკრეტულად მოსამართლეთა უფლებამოსილების შეზღუდვას ეხება. მათგან ბევრი რამ არის დარღვეული დონალდ ტრამპის მიმართ.
მეოთხე შესწორება მოქალაქეებს უსაფუძვლო ჩხრეკებისა და ნივთების ამოღებისაგან იცავს და ითხოვს, რომ ორდერი მტკიცე საფუძველზე იქნას გაცემული. გავიხსენოთ, რომ არჩევნებში თითქოსდა რუსების ჩარევის შესახებ მთელი საგამოძიებო მოქმედება გამოძიების ფედერალური ბიუროს მიერ გაცემული ორდერებით იყო უკანონოდ ინსპირირებული.
მეექვსე შესწორების თანახმად, აშშ-ის მოქალაქეებს უფლება აქვთ სწრაფად იქნეს განხილული საქმე მიუკერძოებელი ნაფიც მსაჯულთა მიერ. დონალდ ტრამპის წინააღმდეგ ამას წინანდელი ფიქტიური ბრალდების შემთხვევაში საოლქო პროკურორმა ელვინ ბრეგმა ისეთი ბრალდება წაუყენა ექს-პრეზიდენტს, რომელსაც ვადა ჰქონდა გასული. ნუთუ ეს არის სწრაფი განხილვა? გარდა ამისა, ნაფიცი მსაჯულები სასამართლოს სხდომის დროს მიუკერძოებლები არ იყვნენ. მათი სუბიექტური დამოკიდებულება აშკარად ჩანდა. იმავე მეექვსე შესწორების ძალით, მოქალაქეებს უფლება აქვთ მოწმის ჩვენება თავიანთ სასარგებლოდ გამოიყენონ. მოსამართლე კი დონალდ ტრამპის ადოკატებს რეგულარულად უკრძალავდა იმ მოწმეეების გამოძახებას, რომლებიც ჩვენებას მის სასარგებლოდ მისცემდნენ.
მერვე შესწორება მოსამართლეებს უკრძალავს, რომ მოქალაქეებს „გადაჭარბებული“ მოცულობის ჯარიმების გადახდა დააკისრონ. გავიხსენოთ დონალდ ტრამპის მიერ გირაოდ წინასწარ შეტანილი 454 მილიონი დოლარი, რომელიც არასწორად არის გამოთვლილი და არ ასახავდა მის ჭეშმარიტ ქონებრივ მდგომარეობას. მართალია, მოგვიანებით, ადვოკატების მრავალგზისი მოთხოვნით, თანხა შემცირდა, მაგრამ თვითონ ფაქტი იმაზე მეტყველებს, თუ რა გულგრილად ექცევიან მმართველი წრეები ადამიანთა უფლებების დაცვას.
დონალდ ტრამპმა, როცა იგი პრეზიდენტი გახდება, უნდა დაადასტუროს რომ „უფლებების ბილი“ ყველა ამერიკელს იცავს, მისი ქონებრივი მდგომარეობის განურჩევლად. პრეზიდენტმა უნდა გამოიძიოს კანონის უზენაესობის ყველა დარღვევა ყოველი მოქალაქის მიმართ და სამართლიანობა უნდა აღადგინოს. პრეზიდენტმა უნდა გამოაქვეყნოს ყველა დოკუმენტი და ცნობა, რომელიც ეხება ე.წ. „შეთქმულებებს“, დაწყებული 2015 წლიდან, რომლებიც გამოყენებული იყო დონალდ ტრამპის - როგორც ჯერ პრეზიდენტობის კანდიდატისა და შემდეგ როგორც პრეზიდენტის - წინააღმდეგ, მისი განადგურების მიზნით.
დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციამ კონგრესს უნდა შესთავაზოს თანამშრომლობა სასამართლო სისტემის რეფორმირებაში, რომ სამომავლოდ უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენება აღარ იქნეს დაშვებული.
დონალდ ტრამპმა უნდა გადახედოს მთელ ამერიკულ სამართლებრივ სისტემას, [გააუქმოს, რაც გასაუქმებელია], არ არის გამორიცხული გამოძიების ფედერალური ბიუროს დემონტაჟის განხორციელებაც. უნდა დადგინდეს გამჭვირვალობისა და ანგარიშგების ახალი სტანდარტები მთლიანად იუსიტიციის სამინისტროსათვის.
დონალდ ტრამპის პრეზიდენტობისას მისი მიზანი უნდა იყოს კანონის უზენაესობისა და კონსტიტუციის ურყევობის პრინციპის ჭეშმარიტი განმტკიცება და არა კანონებით სარგებლობა პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ [როგორც ამას ჯო ბაიდენი აკეთებს].
ამ პირობებზე იქნება დამოკიდებული, გადარჩება თუ არა ამერიკა. ეს უნდა გახდეს ამერიკის მომდევნო პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის მოქმედების საკვანძო პრინციპი.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
