,
ბრიტანულ ჟურნალ „ნიუ სთეითსმენში“ (The New Statesman) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „დონალდ ტრამპი ღაზას სექტორში ეთნიკური წმენდის განხორციელებას გეგმავს: იმპერიალისტური პროექტი „რივიერა“, როგორც ჩანს, ისრაელელმა ულტრამემარჯვენეებმა მოიფიქრეს“ (ავტორი - რაჯან მენონი, პროფესორი, ომის კვლევის ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპის მეორედ მოსვლამ თეთრ სახლში უკვე წარმოაჩინა მისი დესტრუქციული გეოპოლიტიკური კრეატივობა და მისი ჭკუა-გონების იმპერიალისტური წყობა, რომლის გამო მისი მხარდამჭერებიც კი გაკვირვებას ვერ მალავენ. შეიძლება გრენლანდიის, პანამის არხისა და კანადის შესახებ მისი ნათქვამი ხუმრობაში გაატარო, მაგრამ ღაზას სექტორის შესახებ პრეზიდენტის ნათქვამი იმდენად უჩვეულო და მოულოდნელია, რომ უნებლიედ ადამიანი ეჭვს შეტანს დონალდ ტრამპის სულიერ მდგომარეობაში.
ამერიკის მეთაურმა, ისარგებლა რა თავისი გამოცდილებით უძრავი ქონების ბიზნესში, წინადადება წამოაყენა ღაზას სექტორის მოსახლეობის - ორი მილიონი პალესტინელი არაბის გაძევება, რათა იქ საფრანგეთ-იტალიის „ლაჟვარდოვანი ნაპირის“ (რივიერის) მსგავსი საკურორტო ზონა შეიქმნას, ხმელთაშუა ზღვის ნაპირზე.
„ახლოაღმოსავლური რივიერა ჩვენი იქნება“, - განაცხადა აშშ-ის პრეზიდენტმა დამაჯერებლური ტონით, ანუ დონალდ ტრამპი მსოფლიოს კოლოსალური მასშტაბის მქონე ეთნიკურ წმენდას სთავაზობს: ღაზას მოსახლეობა, უბრალოდ, აყრილ-გაძევებული იქნება მშობლიური მიწა-წყლიდან. ეს ნიშნავს იმას, რომ ღაზა აღარ იქნება პალესტინელთა სამშობლო და გახდება აშშ-ის დანამატი.
ვის შეეძლო ამგვარი გეგმის მოფიქრება და მხარდაჭერა? პირველ რიგში, ალბათ, ებრაელ ულტრამემეარჯვენეებს - როგორც რელიგიურს, ასევე საეროს. ისინი ოცნებობენ თავს მოახვიონ ღაზელებს ისეთივე სიტუაცია, რომელიც მდინარე იორდანეს დასავლეთ ნაპირზე ხდება: ბენიამინ ნეთანიაჰუს მთავრობა დაჩქარებული ტემპით ახორციელებს ებრაული სოფლების - კიბუცების - მშენებლობას და არაბული მიწების მითვისებას. დონალდ ტრამპმა კი თავისი ამბიციებით მოახერხა ებრაელი ულტრამემარჯვენეებიც უკან ჩამოეტოვებინა.
იბადება კითხვა: ჭირდება ღაზას სექტორს მასშტაბური მრავალწლიანი რეკონსტრუქცია? რა თქმა უნდა, ჭირდება. შენობათა ორი მესამედი, მათ შორის საცხოვრებელი სახლები, სკოლები, მეჩეთები, საავადმყოფოები და მაღაზიები დანგრეულია და 42 მილიონ ტონა ცემენტისა და ხრეშის ნამსხვრევებად არის გადაქცეული. გრანდიოზული მშენებლობის გარეშე ღაზას მოსახლეობა ვერასოდეს ვერ შეძლებს მეტ-ნაკლებად კომფორტული ცხოვრების მიღწევას, მაგრამ დანგრეულის აღდგენა მათი იქიდან გაძევებას არ უნდა ნიშნავდეს. პირიქით, მშვიდობიანი ცხოვრების დამყარება და სოციალურ-ეკონომიკური სფეროს აღდგენა ღაზელებს სამუშაოს მისცემს, შემოსავალი ექნებათ.
მაგრამ დონალდ ტრამპის მიერ გაცხადებული გეგმა უფრო მე-19 საუკუნის იმპერიალისტურ გეგმას ჰგავს, ვიდრე თანამედროვე ადამიანის განზრახვას. ტრამპის გეგმა უგულვებელყოფს დემოკრატიულ ფასეულობებს, ადამიანის უფლებებს და მოსახლეობას ტანჯვას უმზადებს. როგორ მგანახორციელებს დონალდ ტრამპი ორი მილიონი ადამიანის დეპორტაციას, თუ გავითვალისწინებთ მათ სიყვარულს მშობლიური მიწისადმი? ღაზელები მხოლოდ ახლახან დაუბრუნდნენ თავიანთ მიწა-წყალს - დანგრეულს, მაგრამ მაინც მშობლიურს. განა ისინი მშვიდად დათანხმდებიან დონალდ ტრამპის გეგმის რეალიზებას? ამერიკას მათი იქიდან გაძევება ძალადობრივი გზით გაძევება მოუწევს. ამასთან, ძნელი წარმოსადგენია, რომ ღაზაში ამერიკა თავის ჯარს გაგზავნის - დონალდ ტრამპმა კარგად იცის, როგორ გმირულად ებრძვიან „ჰამასელები“ ისრაელის ცახალს.
უკვე აშკარად ჩანს, რომ ისრაელის ულტრამემარჯვენე ძალების გარდა, დონალდ ტრამპის განზრახვას მსოფლიო მხარს არ უჭერს. თვითონ დიდმა ბრიტანეთმაც, რომელიც თითქმის ყოველთვის ეთანხმება ამერიკას, ღაზას მოსახლეობის დეპორტაციის გეგმა უარყო. იგივ შეიძლება ითქვას აშშ-ის სხვა მოკავშირეების - გერმანიისა და საფრანგეთის მიმართაც. გეგმის წინააღმდეგ გამოდიან არაბული ქვეყნების მთავრობებიც, მათ შორის ეგვიპტის, საუდის არაბეთისა და იორდანიის ლიდერები. თურქეთი არაბული სახელმწიფო არ არის, მაგრამ ისიც მკვეთრი კრიტიკით გამოვიდა ვაშინგტონის გეგმების მიმართ.
ღაზას სექტორში გავლენის მქონე „ჰამასი“ ბევრ არაბულ ქვეყნებში არ მოსწონთ, მაგრამ მათ კარგად იციან, რომ თუ ტრამპის გეგმას მხარს დაუჭერენ, „ჰამასი“ ისე გააკეთებს, რომ ღაზელები მათ შეიძულებენ. გარდა ამისა, ისინი აცნობიერებენ იმასაც, რომ ტრამპის გეგმების მხარდაჭერა მასობრივ მიგრაციას გამოიწვევს იმავე არაბული ქვეყნების ტერიტორიას ასი ათასობით პალესტინელი მიაწყდება.
დონალდ ტრამპის ოცნება ღაზაში „ახლოაღმოსავლური ხმელთაშუა ზღვის რივიერის“ შექმნის თაობაზე შეიძლება უტოპიურია, მაგრამ ის მაინც არ გაქრება. ეს აჩვენებს იმას, თუ როგორ განსხვავდება აშშ-ის პრეზიდენტის პირველი ვადა მეორისაგან: იგი არამარტო არ მიდის ახლო აღმოსავლეთიდან, არამედ გეგმავს ამერიკულ საკურორტო ქალაქ-სახელმწიფოს მშენებლობას ხმელთაშუა ზღვის სანაპიროზე. იგი ერთგულებას ამჟღავნებს ისრაელის პრემიერ-მინისტრისა და ქვეყნის ყველაზე რადიკალური წრეების მიმართ. მოკლედ, დონალდ ტრამპი არამარტო „ტრანზაქციური“ ლიდერია, არამედ იგი კვლავ რჩება როგორც არაპრონოზირებად და ცვალებად პოლიტიკოსად.
წყარო:
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
