USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
გიორგი კობერიძე - 2023 წლის 5 ივნისის შეჯამება უკრაინაში
თარიღი:  394
- ზაპორიჟიას ოლქში, ველიკა ნოვოსილკას მიმართულებაზე უკრაინული დანაყოფები მეორე დღეა აქტიურ იერიშს აწარმოებენ. ნესკუჩნეში რუსული არმიის ნაწილები ალყის საშიშროების წინაშე არიან. უკრაინულმა მოწინავე დანაყოფებმა სტოროჟევეს მიაღწიეს.
დასავლეთით, უკრაინელებმა ნოვოდარივკას დიდი ნაწილი იგდეს ხელთ. გაწმენდითი ოპერაცია დასახლებულ პუნქტში აქტიურად მიმდინარეობს.
ყველაზე მაღალინტენსიური შეტაკება ველიკა ნოვოსილკას სამხრეთ-აღმოსავლეთით ნოვოდონეცკეში მიმდინარეობს, სადაც რუსებს შედარებით დიდი ძალები ჰყავდათ მობილიზებული. როგორც ჩანს უკრაინელებიც სრულმასშტაბიანად სწორედ ამ დასახლებას უტევენ და დიდი ნაწილზეც კონტროლიც მოიპოვეს. სიტუაციის სიმძიმეზე თავად რუსები საუბრობენ.
შეტევის სამივე წერტილი ერთი მიმართულებაა ზაპორიჟიას ოლქში. თუკი უკრაინელთა იერიშმა ფლანგებიდან სიღრმეში გადაადგილება წარმატებით განახორციელა, შესაძლებელია ველიკა ნოვოსილკასთან მყოფი მთელი რუსული დაჯგუფება იქნას განადგურებული ან ალყაში მოქცეული. მეორე ვარიანტია რომ უკრაინელებმა ვოლნოვახასაკენ გაჭრა სცადონ. ამ უკანასკნელის ნიშანი ისაა, რომ უკრაინელების კიდევ ერთი დაჯგუფება ვულჰედარის სიახლოვესაა გააქტიურებული. ეს გზა ვოლნოვახასაკენ გადაადგილების საშუალებას იძლევა. ვოლნოვახა მარიუპოლის გზაზე ცენტრალური დასახლებაა.
როგორც და რაც არ უნდა იყოს მიზანი ამ ყველაფრის წარმატებით განსახორციელებლად უკრაინელთა მხრიდან ფრონტის ხაზის ღრმად გარღვევაა საჭირო. ჯერჯერობით მოვლენების საწყის ფაზაში ვიმყოფებით. ამასთან, არანაირი მანიშნებელი არ არსებობს გვაქვს თუ არა ცენტრალურ შეტევასთან საქმე. ზაპორიჟიას ამ ნაწილში დაწყებული იერიში შესაძლოა იყოს დამხმარე და არა ცენტრალური ან სულაც შეიარაღებული დაზვერვა.
ამავე პირობებში, რუსები ვარაუდობენ, რომ შესაძლოა უკრაინული დივერსიული ჯგუფები ზაპორიჟიას ოლქში საკმაოდ ღრმად იყვნენ გადასროლილი და საჭიროებისთანავე ზურგში დაარტყან რუსულ პოზიციებს. ამ ფონზე რუსული FSB-ს დანაყოფები შევიდნენ მელიტოპოლში და და ცდილობენ ზაპორიჟიაში უშიშროების ღონისძიებების განხორციელებას.
და საბოლოოდ, არც ისაა დასავიწყებელი, რომ, ფრონტის ხაზის საკმაოდ დიდი ნაწილი დანაღმულია. შესაბამისად, სიღრმეში გადაადგილება რამდენად სწრაფად შეიძლება განახორციელონ უკრაინულმა ნაწილებმა ჯერ არაა ცნობილი.
- უკრაინული კონტრიერიში ბახმუტის მიმართულებით კიდევ უფრო მასირებული გახდა. უკრაინელებმა ბერხივკაში შეაღწიეს. დასახლება ზედ ბახმუტის თავზე მდებარეობს და ქალაქს ზემოდან გადმოჰყურებს. "ვაგნერი" რუსულ არმიას მოქმედებებისაკენ მოუწოდებს და ბერხივკას უკრაინელთა ხელში გადასვლის შემთხვევაში ბახმუტში რუსული პოზიციების ჩამოშლას ვარაუდობს. არაა ეს მოლოდინი რეალობისაგან შორს, რადგან ბერხივკა არამხოლოდ ბახმუტის რუსულ დაჯგუფებას აყენებს საფრთხის ქვეშ, არამედ კიდევ უფრო ჩრდილოეთით გაჭრილ რუსებსაც, რომელთა ეფექტური მომარაგებაც სწორედ ბერხივკას სიახლოვეს გამავალი მაგისტრალით ხდება.
ამასთან, უკრაინული შემტევი ძალების ავანგარდი კრასნა ჰორას სიახლოვესაც გამოჩნდა. თუკი მისი გათავსიუფლება უკრაინელებმა შეძლეს ეს ბახმუტის რუსულ დაჯგუფებას ალყასაც კი უქადის, მით უფრო რომ ქალაქის სამხრეთიდან უკრაინული იერიში გრძელდება.
- ამ ფონზე ევგენი პრიგოჟინმა რუსეთის 72-ე ბრიგადის ვიცე-პოლკოვნიკი დაატყვევა. დიახ, "ვაგნერმა" რუსეთის არმიის მაღალი რანგის ოფიცერი იგდო ხელთ. "ვაგნერი" მის დანაყოფს ბახმუტიდან გასასვლელი გზის დანაღმვაში და "ვაგნერის" წინააღმდეგ საბოტაჟში დებს ბრალს. მაგრამ კომედია აქ არ მთავრდება. პრო-უკრაინული "რუს მოხალისეთა კორპუსის" მეთაურობამ პრიგოჟინს შეუთვალა ბელგოროდის ოლქში აყვანილ ტყვეებში გაუცვალონ პოლკოვნიკი. ანუ: 1. რუსეთში კანონით აკრძალული რუსული კერძო სამხედრო ორგანიზაცია "ვაგნერი" რუსული არმიის მაღალჩინოსანს აკავებს საბოტაჟის ბრალდებით; 2. რუსეთის ტერიტორიაზე მოქმედი პრო-უკრაინული რუსული დაყოფები მიმართავენ პრიგოჟინს გაუცვალონ ეს მაღალჩინოსანი იმ ტყვეებში, რომლებიც მათ რუსეთში დაატყვევეს. 3. ამასობაში რუსული არმიის სარდლობა დუმს.
- პრო-უკრაინული "რუს მოხალისეთა კორპუსი" და "თავისუფალი რუსეთის ლეგიონი" რუსეთის ბელგოროდის ტერიტორიაზე წარმატებით აგრძელებენ შეტევას. მათ, უკრაინული არტილერიის დახმარებით, შებეკინოსაკენ მიმავალი რუსული სამხედრო კოლონის ნაწილის განადგურება შეძლეს. მომრავლდა რუსი ტყვეების რაოდენობაც, რომელთა დიდი ნაწილი მობილიზებული რუსი სამხედროა. პრაქტიკულად ყველაზე ბრძოლისუნარიანი ნაწილები რუსეთს უკრაინაში ჰყავს გადასროლილი, რის გამოც სიტუაციის კონტროლი ბელგოროდის ოლქში ძალიან უჭირს. ამასთან, დღეს ნოვა ტავოლჟანკა გახდა პირველი დასახლებული პუნქტი რომელიც თითქმის სრულად დაკავებულია პრო-უკრაინული ძალების მიერ და რომელზეც კრემლმა დაკარგა კონტროლი (ვიდეო კომენტარებში).
- ინტენსიურად იბომბება მარიუპოლი და ბერდიანსკი. დაახლოებით ათი დღეა ორივე ქალაქში რუსულ პოზიციებზე ფრთოსანი რაკეტები და თვითგანადურებადი დრონები ცვივა.
- იბომბება რუსეთის ბრიანსკის ოლქიც. რეალურად, ბრიანსკის ოლქის დაცვა რუსეთისათვის კიდევ უფრო დიდი თავის ტკივილი იქნება, რადგან ის უკრაინის მიმდინარე საბრძოლო წერტილებიდან საკმაოდ შორს მდებარეობს და რუსული არმიისათვის მაღალპრიორიტეტულ წერტილს არ წარმოადგენდა. მარტში პრო-უკრაინულმა ძალებმა პირველად სწორედ ბრიანსკის ოლქში განახორციელეს წარმატებული შეტევა. ახლა რთული სათქმელია რამდენად დაიწყება ქვეითი ნაწილების ამ მიმართულებით გადასროლა, მაგრამ ბოლო კვირებია კურსკთან და ბელგოროდთან ერთად, ბრიანსკის ოლქი გახშირებული საარტილერიო დარტყმების სამიზნეა.
ზოგადი მდგომარეობა:
მიუხედავად იმისა, რომ ვიცით უკრაინული შეტევის განვითარების შესახებ, უკრაინული წყაროები დუმილს ინარჩუნებენ. ძირითადად, რუსები საუბრობენ ამ თემაზე.
მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.