USD 2.7428
EUR 2.8772
RUB 2.6387
თბილისი
გიორგი კობერიძე - 2023 წლის 17 ივნისის შეჯამება უკრაინაში
თარიღი:  527
- სამხრეთის მიმართულებით დონეცკისა და ზაპორიჟიას ოლქში საარტილერიო ბრძოლა მთელს პერიმეტრზე სხვადასხვა ინტენსივობით მიმდინარებს. პრაქტიკულად, 150 კილომეტრიანი მონაკვეთი საბრძოლო დუელების წერტილს წარმოადგენს. როგორც ჩანს სამხრეთში უკრაინული კონტრშეტევისა თუ რუსული თავდაცვის მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს თუ რომელი მხარე დაჯაბნის მოწინააღმდეგეს. უკრაინელებს უპირატესობა სიზუსტესა და მოდერნულ ტექნოლოგიაში აქვთ, ისევე როგორც საჰაერო დაზვერვის მონაცემებში (რომელთაც დასავლეთი აწვდის). რუსების უპირატესობა ძველი, კლებისაკენ მიდრეკილი, მაგრამ რაოდენობრივად მცირე უპირატესობის მქონე საარტილერიო ჭურვების რეზერვებშია. ეს უპირატესობა სრულიად უმნიშვნელო ცხადია არ არის, თუმცა ხაზგასასმელია, რომ ეს აღარაა იმ ძველი შეფარდების მსგავსი წინა წელს ამ დროს რომ იყო 1/10-თან რუსების სასარგებლოდ. სიტუაცია შეცვლილია. ამასთან, თუკი უკრაინელებს რუსული პოზიციების გასანადგურებლად ერთი ან ორი გასროლა სჭირდებათ, რუსებს მოწინააღმდეგის სამიზნის გასანადგურებლად ზოგჯერ 10 გასროლაც კი სჭირდებათ.
 
- სამხრეთით, ზაპორიჟიას ოლქში, ვასილივკას რაიონში, უკრაინელები ლობკოვეს სამხრეთით ორ დასახლებას უტევენ - პიატიხატკისა და ჟერებიანკს. აღსანიშნავია, რომ პიატიხატკის შტურმს თავად რუსული წყაროებიც ადასტურებენ და ამბობენ, რომ დილით უკრაინელებმა დასახლების დიდი ნაწილი დაიკავეს, თუმცა შემოგარენში კვლავ რუსები რჩებიან და ქალაქის ხელახალი დაკავებისათვის ემზადებიანო. მას შემდეგ ინფორმაცია საკმაოდ ბუნდოვანია, მით უფრო რომ მასზე ძირითადად რუსები საუბრობენ.
 
რეალურად, პიატიხატკი და ჟერებიანკის მნიშვნელობა მაღალია, რადგან ვასილივკასაკენ მიმავალი გზა სწორედ მათზე გადის. ამასთან, ამ მონაკვეთზე რუსული ფორტიფიცირებული პოზიციების გარღვევის შემთხვევაში ვასილივკას თავდაცვის ზღუდეებამდე სასანგრე პოზიციები ბევრი არ არის. ზოგადად, ვასილივკას გამაგრება რუსებმა იანვარი-მაისის პერიოდი დაუთმეს და ქალაქის ირგვლივ რამდენიმე შრიანი თავდაცვის პოზიციებია მოწყობილი. ვასილივკას ახლოსვე გადის რუსული თავდაცვის ძირითადი ხაზი. ხოლო ვასილივკადან ენერჰოდარის ატომურ ელექტროსადგურამდე გზით დაახლოებით 65 კილომეტრია. ვასილივკადან მელიტოპოლამდე კი 60 კმ.
 
- ინტენსიურად გრძელდება შეტაკებები ზაპორიჟიას ოლქის პოლოჰის რაიონში, ორეხივი-ტოკმაკის გზის მონაკვეთზე, რობოტინესთან. რუსული ინფორმაციით საბრძოლო მოქმედებებს კოშმარული ხასიათი აქვს და მსხვერპლის ციფრებსაც გასაოცარს დებს, რაც, ცხადია ნაკლებადაა დასაჯერებელი. საერთოდაც ისიც საკითხავია მართლაც რამდენად ინტენსიურია შეტაკებები ამ მიმართულებით და მართლაც დიდი რაოდენობით უტევენ უკრაინელები თუ არა.
 
- მდინარე დნეპრმა კახოვკას კაშხლის სიახლოვეს (ჩრდილეოთით) კატასტროფულად დაიწყო კლება. გამოჩნდა არამხოლოდ კუნძულები, არამედ მიწა. კაშხალში წყლის ინტენსივობის კლებასთან ერთად ენერჰოდარის მიმართულებით მდინარის ფორსირების შანსები რამდენიმე დღიდან რამდენიმე კვირაში შეიძლება შესაძლებელიც კი გახდეს. ცხადია ახლა მიწაზე ლამია და იქ გადაადგილება არც ქვეით ძალებს არ შეუძლიათ და მით უფრო არც ტექნიკას, მაგრამ რამდენიმე დღეში ამინდების ხელშეწყობის შემთხვევაში დნეპრი ბევრ შესაძლებლობას შექმნის.
 
- რუსები კვლავ მარიინკას უტევენ დონეცკის ოლქში. ქალაქი, რომელიც ჯერ კიდევ 2014-15 წელს დიდად დაზიანდა, რუსული არმიის მხრიდან წლობით დაწოლის მიუხედავად კვლავაც ვერ იქნა სრულად ოკუპირებული. ამ ომში რუსული არმიის გამოფიტვისათვის მარიუპოლთან, ბახმუტთან, ვუჰლედართან, ავდიივკას, კიევთან და ხარკივთან ერთად მარიინკას გამორჩეულ ადგილზე ყოფნა ეკუთვნის. 2022 წლიდან ძალიან დიდი რესურსის მობილიზება შეძლო მოსკოვმა მარიინკას ასაღებად, მაგრამ ჯერ კიდევ ვერ შეძლო ეს. მიუხედავად უწყვეტი დაწოლისა და ბოლო რამდენიმე დღეში კიდევ უფრო გააქტიურებისა რუსული ტექნიკა მარიინკას ცენტრის სიახლოვეში იწვის.
მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.