USD 2.7242
EUR 3.1925
RUB 3.4779
თბილისი
გიორგი კობერიძე - 2023 წლის 17 ივნისის შეჯამება უკრაინაში
თარიღი:  560
- სამხრეთის მიმართულებით დონეცკისა და ზაპორიჟიას ოლქში საარტილერიო ბრძოლა მთელს პერიმეტრზე სხვადასხვა ინტენსივობით მიმდინარებს. პრაქტიკულად, 150 კილომეტრიანი მონაკვეთი საბრძოლო დუელების წერტილს წარმოადგენს. როგორც ჩანს სამხრეთში უკრაინული კონტრშეტევისა თუ რუსული თავდაცვის მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს თუ რომელი მხარე დაჯაბნის მოწინააღმდეგეს. უკრაინელებს უპირატესობა სიზუსტესა და მოდერნულ ტექნოლოგიაში აქვთ, ისევე როგორც საჰაერო დაზვერვის მონაცემებში (რომელთაც დასავლეთი აწვდის). რუსების უპირატესობა ძველი, კლებისაკენ მიდრეკილი, მაგრამ რაოდენობრივად მცირე უპირატესობის მქონე საარტილერიო ჭურვების რეზერვებშია. ეს უპირატესობა სრულიად უმნიშვნელო ცხადია არ არის, თუმცა ხაზგასასმელია, რომ ეს აღარაა იმ ძველი შეფარდების მსგავსი წინა წელს ამ დროს რომ იყო 1/10-თან რუსების სასარგებლოდ. სიტუაცია შეცვლილია. ამასთან, თუკი უკრაინელებს რუსული პოზიციების გასანადგურებლად ერთი ან ორი გასროლა სჭირდებათ, რუსებს მოწინააღმდეგის სამიზნის გასანადგურებლად ზოგჯერ 10 გასროლაც კი სჭირდებათ.
 
- სამხრეთით, ზაპორიჟიას ოლქში, ვასილივკას რაიონში, უკრაინელები ლობკოვეს სამხრეთით ორ დასახლებას უტევენ - პიატიხატკისა და ჟერებიანკს. აღსანიშნავია, რომ პიატიხატკის შტურმს თავად რუსული წყაროებიც ადასტურებენ და ამბობენ, რომ დილით უკრაინელებმა დასახლების დიდი ნაწილი დაიკავეს, თუმცა შემოგარენში კვლავ რუსები რჩებიან და ქალაქის ხელახალი დაკავებისათვის ემზადებიანო. მას შემდეგ ინფორმაცია საკმაოდ ბუნდოვანია, მით უფრო რომ მასზე ძირითადად რუსები საუბრობენ.
 
რეალურად, პიატიხატკი და ჟერებიანკის მნიშვნელობა მაღალია, რადგან ვასილივკასაკენ მიმავალი გზა სწორედ მათზე გადის. ამასთან, ამ მონაკვეთზე რუსული ფორტიფიცირებული პოზიციების გარღვევის შემთხვევაში ვასილივკას თავდაცვის ზღუდეებამდე სასანგრე პოზიციები ბევრი არ არის. ზოგადად, ვასილივკას გამაგრება რუსებმა იანვარი-მაისის პერიოდი დაუთმეს და ქალაქის ირგვლივ რამდენიმე შრიანი თავდაცვის პოზიციებია მოწყობილი. ვასილივკას ახლოსვე გადის რუსული თავდაცვის ძირითადი ხაზი. ხოლო ვასილივკადან ენერჰოდარის ატომურ ელექტროსადგურამდე გზით დაახლოებით 65 კილომეტრია. ვასილივკადან მელიტოპოლამდე კი 60 კმ.
 
- ინტენსიურად გრძელდება შეტაკებები ზაპორიჟიას ოლქის პოლოჰის რაიონში, ორეხივი-ტოკმაკის გზის მონაკვეთზე, რობოტინესთან. რუსული ინფორმაციით საბრძოლო მოქმედებებს კოშმარული ხასიათი აქვს და მსხვერპლის ციფრებსაც გასაოცარს დებს, რაც, ცხადია ნაკლებადაა დასაჯერებელი. საერთოდაც ისიც საკითხავია მართლაც რამდენად ინტენსიურია შეტაკებები ამ მიმართულებით და მართლაც დიდი რაოდენობით უტევენ უკრაინელები თუ არა.
 
- მდინარე დნეპრმა კახოვკას კაშხლის სიახლოვეს (ჩრდილეოთით) კატასტროფულად დაიწყო კლება. გამოჩნდა არამხოლოდ კუნძულები, არამედ მიწა. კაშხალში წყლის ინტენსივობის კლებასთან ერთად ენერჰოდარის მიმართულებით მდინარის ფორსირების შანსები რამდენიმე დღიდან რამდენიმე კვირაში შეიძლება შესაძლებელიც კი გახდეს. ცხადია ახლა მიწაზე ლამია და იქ გადაადგილება არც ქვეით ძალებს არ შეუძლიათ და მით უფრო არც ტექნიკას, მაგრამ რამდენიმე დღეში ამინდების ხელშეწყობის შემთხვევაში დნეპრი ბევრ შესაძლებლობას შექმნის.
 
- რუსები კვლავ მარიინკას უტევენ დონეცკის ოლქში. ქალაქი, რომელიც ჯერ კიდევ 2014-15 წელს დიდად დაზიანდა, რუსული არმიის მხრიდან წლობით დაწოლის მიუხედავად კვლავაც ვერ იქნა სრულად ოკუპირებული. ამ ომში რუსული არმიის გამოფიტვისათვის მარიუპოლთან, ბახმუტთან, ვუჰლედართან, ავდიივკას, კიევთან და ხარკივთან ერთად მარიინკას გამორჩეულ ადგილზე ყოფნა ეკუთვნის. 2022 წლიდან ძალიან დიდი რესურსის მობილიზება შეძლო მოსკოვმა მარიინკას ასაღებად, მაგრამ ჯერ კიდევ ვერ შეძლო ეს. მიუხედავად უწყვეტი დაწოლისა და ბოლო რამდენიმე დღეში კიდევ უფრო გააქტიურებისა რუსული ტექნიკა მარიინკას ცენტრის სიახლოვეში იწვის.
ანალიტიკა
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“

ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“, რომლის ავტორები არიან ფრიდრიხ მერცი (გერმანიის კანცლერი) და ემანუელ მაკრონი (საფრანგეთის პრეზიდენტი).

გთავაზობთ სტატიის შინაარსს:

 „ჰააგაში ნატოს სამიტის ფონზე მსოფლიოში ქაოსური მოვლენები სუფევს: ბობოქრობენ ომები, ჩვეული ქცევის წესები და ნორმები ინგრევა,  ხოლო დიდი ხნით განმტკიცებული რწმენები ეჭვის ქვეშ დგება. ამ ეპოქალური გამოცდის ჟამს გერმანია და საფრანგეთი - თავიანთ ევროპელ და ატლანტის ოკეანის გაღმა ნაპირზე მყოფ მეგობრებთან და მოკავშირეებთან ერთად ერთიანი და მტკიცე ფრონტით გამოდიან, რათა დაიცვან ჩვენი საერთო ფასეულობები, ჩვენი მოქალაქეების თავისუფლება და უსაფრთხოება“, - ნათქვამია სტატიის დასაწყისში.

ავტორთა აზრით, „ევროპაში არასტაბილურობის ძირითად წყაროს რუსეთი და მისი იმპერიალისტური ომები წარმოადგენს: „2008 წელს რუსეთი თავს დაესხა საქართველოს, შემდეგ, 2014 წელს - მოახდინა ყირიმისა და დონბასის ოკუპაცია, 2022 წელს კი კრემლის ჯარები უკრაინის დანარჩენ ტერიტორიაზე შეიჭრნენ. ვლადიმერ პუტინის მიზანია ძირი გამოუთხაროს ევროპულ უსაფრთხოებას, მეზობლებს თავს მოახვიოს უკანონო მეურვეობა, ისინი შიგნიდან გატეხოს და თავის ორბიტაზე გადაიყვანოს, საერთაშორისო მართლწესრიგს საფუძველი შეურყიოს. ეს ყველაფერი რუსეთის სტრატეგიულ ინტერესებს წარმოადგენს. ჩვენ არ შეგვიძლია ამ ყველაფერს შევურიგდეთ, ჩვენს კონტინენტზე მშვიდობა უნდა დავიცვათ“.

„თუ კრემლის ამჟამინდელი პოლიტიკის ტრაექტორია არ შეიცვლება, რუსეთი საფრანგეთისა და გერმანიის ურყევ და მტკიცე პოზიციის წინაშე აღმოჩნდება. ამჟამად სასწორზე დევს ევროპული სტაბილურობის ბედი ათწლეულების განმავლობაში.

ნატოს სამიტზე საფრანგეთი და გერმანია დაადასტურებენ თავიანთ მხარდაჭერას იმ ძალისხმევისადმი, რასაც აშშ მიმართავს კონფლიქტების შეწყვეტისათვის და მტკიცე მშვიდობის მისაღწევად. საფრანგეთი და გერმანია მხარს დაუჭერენ უკრაინის სუვერენიტეტს, ცეცხლის შეწყვეტის წინადადებას და გააძლიერებენ რუსეთზე ზეწოლას, მათ შორის სანქციების მეშვეობით“, - აღნიშნავენ სტატიის ავტორები, - „ჩვენ ვუზრუნველყოფთ, რომ უკრაინა კონფლიქტიდან გამოსვლის შემდეგ აყვავებული, ძლიერი და უსაფრთხო ქვეყანა გახდეს“.

როგორც სტატიაშია ნათქვამი, ამ მხრივ უკვე ბევრი რამ არის გაკეთებული - ევროკავშირი უკრაინას 130 მილიარდი ევროთი დაეხმარა. გარდა ამისა, ევროკავშირმა დაგმო კრემლის აგრესიული პოლიტიკა, რისთვისაც რუსეთს მკაცრი სანქციები აქვს დაწესებული. „მაგრამ ეს კიდევ ცოტაა. ამიტომ ჩვენ, დიდ ბრიტანეთთან ერთად, ხელს შევუწყობთ უკრაინის არმიის გაძლიერებას, განვაახლებთ უკრაინის თავდაცვით მრეწველობას იმ მიზნით, რომ სამომავლოდ მას რუსეთის სავარაუდო აგრესიის წარმატებით მოგერიება შეძლოს.

„რა თქმა უნდა, ჩვენი გეგმები მხოლოდ უკრაინას არ ეხება. როგორც ჩანს, ახლო მომავალში კონფლიქტურ გარემოში ცხოვრება მოგვიწევს - იმ მსოფლიოში, სადაც ჩვენი მოკავშირეების წინაშე ახალი დილემები და პრიორიტეტები დადგება. რუსეთის გარდა, ჩვენ, ალბათ, კიდევ ბევრი გამოწვევის მოწმენი გავხდებით. ამისათვის ახლავე უნდა ვიზრუნოთ“, - აღნიშნავენ ავტორები და იქვე მიუთითებენ: აუცილებელია ნატოს გაძლიერება - თავდაცვის სფეროს ალიანსის წევრების საერთო ბიუჯეტის 3,5% უნდა მოხმარდეს, 2%-ის ნაცვლად. დამატებითი ხარჯები აუცილებელია. მათი მეშვეობით ჩვენ იმ ბზარს ამოვავსებთ, რომელიც ნატოს სამხედრო პოტენციალს გაუჩნდა რევანშისტული რუსეთის პირისპირ“, - ხაზს უსვამენ ავტორები.

„ალიანსის უსაფრთხოების ქვაკუთხედად ბირთვული შეკავება რჩება: საფრანგეთს აქვს თავისი დამოუკიდებელი სტრატეგიული ბირთვული ძალები, რომლებსაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვთ ნატოს საერთო უსაფრთხოების დაცვაში. გერმანიას უფლება აქვს მონაწილეობა მიიღოს ნატოს ბირთვული იარაღის ერთობლივ გამოყენებაში. გარდა ამისა, ერთობლივად ვიმუშავებთ შესყიდვების სისტემის რეფორმირებაში, რომელიც გამოიხატება უნიფიკაციაში, გამარტივებასა და გაზრდაში“, - ნათქვამია სტატიაში.

პუბლიკაციის დასასრულს, ავტორები აღნიშნავენ, რომ ნატო გააგრძელებს მჭიდრო თანამშრომლობას ევროკავშირთან, რათა უკეთ იქნას გამოყენებული ევროპის ტექნოლოგიური უპირატესობა [რუსეთის წინააღმდეგ]. „ჩვენ ვადასტურებთ სამოკავშირეო ერთიანობას, სოლიდარობას და ერთგულებას ჩვენი კონტინენტის თავისუფლების, მშვიდობისა და უსაფრთხოებისათვის“.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.