დოქტორი სვენ მატიას ველმანი წმინდა ჰედვიგის სახელობის პედიატრიული კლინიკის და რეგენსბურგში მოზარდთა სამედიცინო ცენტრის მთავარი ექიმია. თავის კოლეგებთან ერთად რეგენსბურგიდან და ბაზელიდან ველმანმა ნაშრომი გამოაქვეყნა, რომელშიც დეტალურადაა აღწერილი თუ რა შესაძლო ეფექტები შეიძლება იქონიოს კორონა ვირუსმა პაციენტის ტვინზე, მაშინ, როდესაც იგი უკვე გადატანილი და დამარცხებულია. შედეგები ნამდვილად ძალიან დამაფიქრებელია!
გთავაზობთ ინტერვიუს პროფესორთან, რომელიც გერმანულ პრესაში გამოქვეყნდა.
პროფესორი სვენ მატიას ველმანი: კორონა ვირუსის პანდემია მსოფლიოს მიწისძვრასავით დაატყდა თავს. მას შემდეგ ჩვენ ყველანი ცუნამის ტალღის ქვეშ ვართ, რომელიც მიწისძვრამ გამოიწვია. ზოგადად, ადამიანის ფსიქოლოგია ასეთია - როდესაც რაიმე ცუდი ხდება, თავდაპირველად შოკს იღებ და სწორად რეაგირებას ვერ ახერხებ. შემდეგი ფაზა უკვე გამოფხიზლებაა, როდესაც ხვდები, რომ ცხოვრება არ დასრულებულა და გამოსავლის ძიებას იწყებ. ზოგიერთი კრიზისის დროს მხოლოდ საკუთარ ინტერესებს აყენებს წინა პლანზე, ზოგიერთი საერთო კეთილდღეობაზე ზრუნვას იწყებს. ამ ყველაფერზე დაკვირვება ძალზეც საინტერესოა. თუმცა ჩვენ უნდა გვახსოვდეს, რომ მხოლოდ იმის არ გვეშინოდეს, რასაც თვალნათლივ ვხედავთ. პანდემიამ დიდი მსხვერპლი მოიტანა, უმეტესობამ სრულიად უმტკივნეულოდაც გადაიტანა ვირუსი, თუმცა ისმის კითხვა - იქნებ არსებობს უხილავი შედეგები, რასაც ჯერ ვერ ვხედავთ. სწორედ ამიტომ, სასიცოცხლოდ აუცილებელია კვლევები, რომელიც ვირუსის დატოვებულ პათოგენებს გამოიკვლევდა.
კვლევები მრავალ სხვადასხვა შემთხვევევაზე ინდივიდუალური დაკვირვებებით დავიწყეთ.
დღევანდელი მონაცემებით ჩვენი ბაზა კორონაგადატანილი პაციენტებისა საკმაოდ დიდია და საშუალებას იძლევა ზოგადი დასკვნებიც გაკეთდეს.
ჟურნალისტი: როგორც კვლევაში ვკითხულობთ, დაკვირვება კოვიდგადატანილ 100 პაციენტზე ხორციელდებოდა. შეგიძლიათ მოკლედ გვითხრათ მეცნიერების სტანდარტებით რა არის ის რიცხვი, რამდენ ადამიანზე დაკვირვების შემდეგადაც შეიძლება ითქვას, რომ მონაცემები ნამდვილად ვალიდურია?
ველმანი: არსებობს სხვადასხვა სტატისტიკური ტესტები. ზოგიერთი ერთმანეთს განსხვავებული ნიშნების მქონე პაციენტებით დაკომპლექტებულ ჯგუფებს ადარებს. შემდეგ დგინდება, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია განსხვავება და ამის მიხედვით იგეგმება ახალი ტესტი. თუ განსხვავება უმნიშვნელოა, მაშინ ჯგუფები ერთიანდება და დაკვირვება გაცილებით დიდ რიცხვზე მიმდინარეობს. ხოლო თუ განსხვავება მნიშვნელოვანია, დაკვირვების წრე მცირდება და მხოლოდ კონკრეტულ ჯგუფზე მიმდინარეობს.
ჟურნალისტი: ანუ თქვენს შემთხვევაში განსხვავება, რა თქმა უნდა, ნიშანდობლივია. არიან კოვიდ-პოზიტივ და კოვიდ-ნეგატივ პაციენტები. ამით თქვენი კვლევის არეალი მნიშვნელოვნად შემცირდა?
ველმანი: დიახ, განსხვავება ნიშანდობლივია. ამან ჩვენ კვლევებს შესაძლებლობა მისცა, უკვე არსებული ნაშრომები საფუძვლიანად გამოგვეყენებინა და ჩვენი ყურადღება კონკრეტულად იმ ჯგუფებზე გაგვემახვილებინა, რომლებზე დაკვირვებაც ჩვენს კვლევას წინ წაწევდა.
ჟურნალისტი: თქვენ კვლევაში განხილულია თუ რა შესაძლო ეფექტები შეიძლება იქონიოს კორონამ პაციენტის ტვინზე, მაშინ, როდესაც იგი უკვე გადატანილია. შეგიძლიათ უფრო ვრცლად გვითხრათ ტვინის რა სახის დაზიანებებზეა საუბარი?
ველმანი: ადამიანის ტვინში უამრავი ნეირონია, რომელიც ხალხში ნერვული უჯრედების სახელით არის ცნობილი. ნერვულ უჯრედებს აქვს ნერვული დაბოლოებები, სწორედ ეს დაბოლოებები უზრუნველყოფენ ნერვული უჯრედების ერთმანეთთან „კონტაქტს“. თუ კი ნერვული დაბოლოებები „გაწყდება“, ნერვული უჯრედები ვეღარ მოახერხებენ ერთმანეთთან ინფორმაციის გადაცემას. რთულ სამეცნიერო ენაზე რომ არ ვისაუბრო, ეს გამოიწვევს იმას, რომ ორგანიზმი, რომელიც ტვინის უჯრედების კარნახით მოქმედებს, „დაიბნევა“ და ვეღარ მოახერხებს ჩვეულ რიტმში მუშაობის გაგრძელებას. ამავდროულად უკვე მკვდარი ნეირონები სისხლში დაილექება და ნეიროფილანტიას გამოიწვევს.
ჟურნალისტი: ესე იგი, მარტივად რომ ვთქვათ, თქვენი კვლევის ფარგლებში პაციენტების სისხლში მკვდარ ნეირონებს ზომავდით და შედეგები სავალალოა?
ველმანი: დიახ, ასეა.
წყრო: https://www.idowa.de
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.