USD 2.6699
EUR 2.8450
RUB 2.8530
თბილისი
გენადი კოლბინი - რუსი „მეფისნაცვალი“, რომელიც მოსკოვის მეტროში გარდაიცვალა
თარიღი:  5711

რუსეთის იმპერიის დროს საქართველოს მეფისნაცვალი განაგებდა და ბევრმა მათგანმა წარუშლელი კვალი დატოვა საქართველოს ისტორიაში. ზოგმა დადებითი, ზოგმა უარყოფითი თუმცა ყველა მათგანი ბუნებრივია რუსეთის იმპერიის ინტერესების გამტარებელი იყო საქართველოში.

საბჭოთა რუსეთის მიერ დამოუკიდებელი საქართველოს დაპყრობის შემდეგ, ე.წ. „მეფისნაცვალის“ ფუნქციას რესპუბლიკის კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის (ცკ) მეორე მდივანი ასრულებდა, რომელიც ყოველთვის ეროვნებით რუსი იყო.

როგორც წესი ცკ-ს მეორე მდივნები რესპუბლიკის შიდა ცხოვრებაში ნაკლებად ერეოდნენ, საბჭოთა სისტემა ასე იყო მოწყობილი, რომ ექსტრემალურ სიტუაციაში მათ ემორჩილებოდა ყველა ძალოვანი სტრუქტურის ხელმძღვანელი, მათ შორის ამიერკავკასიის სამხედრო ოლქის ჯარების სარდალი. კრიზისულ მომენტებში მხოლოდ ცკ-ს მეორე მდივანს შეეძლო გადაწყვეტილების მიღება, თვით რესპუბლიკის ხელმძღვანელი პირების დაპატიმრების და ძალის გამოყენების ჩათვლით.

1975-1983 წლებში ამ თანამდებობას  გენადი კოლბინი იკავებდა.

მინი დოსიე: გენადი ვასილიევიჩ კოლბინი (დ. 7 მაისი, 1927, ნიჟნი ტაგილი, სვერდლოვსკის ოლქი, - 1998 წლის 15 იანვარი, მოსკოვი) - საბჭოთა პოლიტიკოსი, 1975-1983წწ - საქართველოს კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის საბჭოთა მეორე მდივანი , ყაზახეთის კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი (1986-1989). სსრკ ცენტრალური კომიტეტის წევრი (1981-1990; სსრკ ცკ კანდიდატი წევრი 1976-1981 წლებში). სსრკ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის წევრი (1987-1989). სსრკ სახალხო დეპუტატი (1989-1991) რსფსრ უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი (1971-1975) საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი (1975-1984) ყაზახეთის სსრ უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი (1987-1989), ყაზახეთის სსრ უმაღლესი საბჭოს პრეზიდიუმის წევრი (1987-1989).

გენადი კოლბინი კარგად ლაპარაკობდა ქართულად, ყავდა ბევრი მეგობარი ქართველებს შორის, უყვარდა საქართველო და მეგობრობდა ქართული სუფრასთან. მისი საქართველოში მუშაობის პერიოდს დაემთხვა ეროვნულ-დისიდენტური მოძრაობის ახალი ტალღის დაწყება და მას ამ წლებში რამოდენიმე საპასუხსიმგებლო გადაწყვეტილების მიღება მოუწია და ყოველთვის ეს გადაწყვეტილება საქართველოს და ქართველების სასარგებლოდ იქნა მიღებული.

პირველი ეს იყო 1978 წლის 14 აპრილი, როდესაც  თბილისში ხალხმრავალი დემონსტრაციები გაიმართა. საბჭოთა საქართველოს მოქალაქეები აპროტესტებდნენ კომუნისტური პარტიის მცდელობას, რომ ქართული ენის კონსტიტუციური სტატუსი შეცვლილიყო. 1977 წელს ახალი საბჭოთა კონსტიტუცია მიიღეს, საქართველოს სსრ-ის უზენაესი საბჭო კი განიხილავდა ახალ კონსტიტუციურ გეგმას, რომლის მიხედვითაც ქართული აღარ იქნებოდა სახელმწიფო ენა საქართველოს ტერიტორიაზე, რამაც დიდი ვნებათაღელვა გამოიწვია საზოგადოებაში. საპროტესტო ტალღამ კი კულმინაციას 1978 წელის 14 აპრილს მიაღწია.

„ახალგაზრდების რუსთაველის გამზირზე შემოსვლის მომენტიდან ყოველ 5 წუთში ვიღებდი ინფორმაციას მათი მოძრაობის შესახებ. მითხრეს, რომ მათ შეუერთდნენ მეცნიერების, ხელოვნების, შემოქმედებითი ინტელიგენციის წარმომადგენლები. დემონსტრანტები გაიძახოდნენ: „გაუმარჯოს დედა-ენას!“ რამდენიმე წუთიც და გუგუნის ხმა მეც მესმოდა. ყოველ წუთს მოსალოდნელი იყო გაუთვალისწინებელი რამ მომხდარიყო. საბჭოთა სისტემა ასე იყო მოწყობილი - ექსტრემალურ სიტუაციაში რესპუბლიკაში რეალური ძალაუფლება ცენტრალური კომიტეტის მეორე მდივნის ხელში იყრიდა თავს, მას ემორჩილებოდნენ ძალოვანები. ამიერკავკასიის სამხედრო ოლქის ჯარების სარდალი იყო გენერალ-ლეიტენატი პავლე მელნიკოვი, რომელმაც მითხრა: დიდ პატივს გცემთ თქვენ და ქართველ ხალხს, მაგრამ თუ ბრძანება მოვიდა მოსკოვიდან ძალის გამოყენებაზე, მე მას შევასრულებო. ცოტა ხნის შემდეგ კი საქართველოს კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის მეორე მდივანი გენადი კოლბინი მეუბნება: ამჟამად ყველა ძალოვანი მე მემორჩილება, მაგრამ ეს დროებითაა, საჭიროა როგორმე დაუკავშირდეთ სკკპ ცენტრალური კომიტეტის გენერალურ მდივანს ლეონიდ ბრეჟნევს და მოახსენეთ შექმნილი ვითარების შესახებო. როდესაც მოხსენებას ვკითხულობდი მომახსენეს, რომ მოხერხდა ბრეჟნევთან დაკავშირება... ბრეჟნევთან საუბრის შემდეგ გავაგრძელე მოხსენების კითხვა და გამოვაცხადე: საკონსტიტუციო კომისიამ ბევრი იფიქრა, იმსჯელა კონსტიტუციის 75-ე მუხლთან დაკავშირებით და მიიღო გადაწყვეტილება ეს მუხლი ასე ჩამოყალიბდეს: „საქართველოს სსრ სახელმწიფო ენა არის ქართული ენა“... ამ სიტყვებს მოჰყვა დარბაზის ემოციური ოვაცია. ამის შემდეგ ჩავედით მთავრობის სახლის წინ შეკრებილ ახალგაზრდებთან და მოვახსენეთ ჩვენი გადაწყვეტილების შესახებ...“- ასე იხსენებდა იმ დღევანდელ მოვლენებს მაშინდელი საქართველოს ცკ-ს პირველი მდივანი ედუარდ შევარდნაძე.

მეორე გახმაურებული შემთხვევა 1983 წელს უკავშირდება, როდესაც გეორგიევსკის ტრაქტატის 200 წლისთავის საზეიმო ღონისძიების ჩაშლის გამო დაკავებულ ნანა კაკაბაძეს, მარიამ ბაღდავაძეს და თამრიკო ჩხეიძეს რუსეთში უპირებდნენ გადასახლებას.

ამ ამბავთან დაკავშირებით შედგა საზოგადოებრივი პეტიცია, რაც იმ დროისთვის გაუგონარი შემთხვევა იყო და მასზე ინტელიგენციის ბევრი წარმომადგენელი აწერდა ხელს. თუმცა საკითხის გადაყვეტა მხოლოდ გენადი კოლბინს ეხელმწიფებოდა. კოლბინი ჩხეიძეების მეზობლად ცხოვრობდა და იმ მომენტში ქალიშვილი ყავდა გარდაცვლილი. საკითხი იმდენად სასწრაფოდ იყო გადასაწყვეტი, რომ დალოდება არ გამოდიოდა და რეზო ჩხეიძე მგლოვიარე გენადი კოლბინთან მივიდა სათხოვნელად. კოლბინის პასუხი იყო - ქალიშვილს დავკრძალავ და დაუყონებლივ მაგ საკითხით დავკავდებიო. ჯერ მაშინვე მოსკოვში დარეკა,ხოლო ქალიშვილის დასაფლავების შემდეგ მოსკოვში გაფრინდა და თავისი კავშირების წყალობით მოახერხა ეხსნა ქართველი გოგოები რუსეთში გადასახლებისაგან.

ასეთი ამბებიც ახსოვს ჩვენს ისტორიას.

საქართველოს შემდეგ, 1986 წელს „ცკ“-ს ყოფილი მეორე მდივანი, გენადი კოლბინი ყაზახეთის პარტიულ ხელმძღვანელად დაინიშნა, რასაც ალმა-ატაში დემონსტრანტებსა და მილიციას შორის სისხლისმღვრელი შეჯახება მოყვა. 

გენადი კოლბინი, უკვე პენსიაზე მყოფი, მოსკოვის მეტროს ვაგონში გარდაიცვალა, როდესაც ქალიშვილთან მიდიოდა სტუმრად. მხოლოდ მეხუთე დღეს გაარკვია მილიციამ ვინ იყო გარდაცვლილი, თორემ მას უპატრონო მიცვალებულების სასაფლაოზე უპირებდნენ უკვე დასაფლავებას.

კულტურა
პარიზის წიგნის ფესტივალზე საქართველოს მწერალთა სახლი ეროვნული სტენდით პირველად არის წარმოდგენილი
კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით 12-14 აპრილს საქართველოს მწერალთა სახლი 2024 წლის პარიზის წიგნის ფესტივალზე ეროვნული სტენდით პირველად მონაწილეობს.
Grand Palais Éphémère–ში ფესტივალისა და საქართველოს ეროვნული სტენდის გახსნას მწერალთა სახლის დირექტორი ქეთევან დუმბაძე, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილი და ლიტერატურული სფეროს წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.
საქართველოს ეროვნული სტენდის პრეზენტაცია გაიმართა ღონისძიებით - „ჰაგიოგრაფიიდან პოსტმოდერნიზმამდე“. მწერალთა სახლის სტენდის სტუმრებს, ქართული მწერლობის გაცნობასთან ერთად, საინტერესო კალიგრაფიულ აქტივობაში ჩართვის შესაძლებლობა ჰქონდათ. კალიგრაფმა გიორგი სისაურმა მათ ქართული ანბანით დაუწერა სასურველი სიტყვები, გამონათქვამები, ფრაზები, სახელები და ა. შ. ასევე გაიმართა ღონისძიება, სახელწოდებით, „თექვსმეტსაუკუნოვანი უწყვეტი ლიტერატურული პროცესი“, რომელიც განიხილავს ქართულ ლიტერატურას, ქართულ-ფრანგულ ლიტერატურულ ურთიერთობებსა და ქართული და ევროპული ლიტერატურის კავშირს.
პირველ საფესტივალო დღეს გამართულ პანელ-დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილმა და ფრანგული ფილოლოგიის დოქტორმა, პროფესორმა, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რომანული ფილოლოგიის ფაკულტეტის ხელმძღვანელმა ბელა ხაბეიშვილმა. შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ უცხოელი გამომცემლები, ლიტერატურული აგენტები, მედიის წარმომადგენლები და ქართული სათვისტომოს საპატიო წევრები.
ფესტივალის მსვლელობისას ქართულ სტენდზე დაგეგმილია არაერთი აქტივობა და საქმიანი შეხვედრა - PUBLISHERS MATCHMAKING. შეხვედრის მონაწილეები იქნებიან საქართველოს მწერალთა სახლი, ქართული გამომცემლობები: „სეზან ფაბლიშინგი“, „მედუზა,“ „ბაკმი“ და მთარგმნელები - მაია ვარსიმაშვილი და მაია გიორხელიძე. შეხვედრაზე განიხილავენ ქართული ლიტერატურის კატალოგს. მთარგმნელი დალი იაშვილი წარადგენს მიხეილ ჯავახიშვილის მოთხრობას - „ლამბალო და ყაშა“ და მოთხრობების კრებულს. მთავარ სცენაზე გაიმართება წიგნის - „მზე, მთვარე და პურის ყანა“ წარდგენა. წიგნს წარადგენენ ავტორი - მწერალი და კინორეჟისორი თემურ ბაბლუანი და ეროვნული კინოცენტრის წარმომადგენელი ევროპაში სოფიო ბაბლუანი. ქართველ გამომცემლებთან ერთად საქართველოს სტენდთან იქნებიან ფრანგული გამომცემლობები: LE CHERCHE MIDI, GINGKO, EDITIONS DES CARNETS DU DESSERT DE LUNE, MEDUZA, და იტალიური გამომცემლობა MODERN TIMES, რომლებიც წარმოადგენენ ფრანგულად თარგმნილ კლასიკურ და თანამედროვე ქართულ პროზასა და პოეზიას.
საქართველოს ეროვნულ სტენდზე წარმოდგენილი იქნება ბუკლეტი ქართველი ავტორების 50-ამდე ნამუშევრის სინოპსისითა და ამონაბეჭდებით ისეთი ცნობილი ნაწარმოებებიდან, როგორიც არის „შუშანიკის წამება“, „ვეფხისტყაოსანი“ და სხვა.
აღსანიშნავია, რომ პარიზის წიგნის ბაზრობა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კულტურული მოვლენაა, რომელიც ყოველწლიურად გაზაფხულზე იმართება და მასში მონაწილეობას 1 200 გამომცემელი და 2 000 ავტორი იღებს. საქართველოს წელს პირველად მიეცა საშუალება, საკუთარი სტენდით ჩაერთოს საფესტივალო აქტივობებში.
ფესტივალში ეროვნული სტენდით მონაწილეობა საქართველოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
საფესტივალო აქტივობები მწერალთა სახლს, ქართველ მწერლებსა თუ გამომცემლებს დაეხმარება ლიტერატურული ურთიერთობების წარმართვაში, ქართული მწერლობის პოპულარიზაციაში, ახალი კონტაქტების მოძიებასა და მთარგმნელობითი საქმიანობის ხელშეწყობაში.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.