,
„მატულობს იმ უკრაინელთა რაოდენობა, რომლებიც მხარს უჭერენ ტერიტორიულ დათმობებს“ - ასეთი სათაური აქვს ამერიკული ჟურნალის „ნიუსვიქის“ (Newsweek) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულ სტატიას (ავტორი - ბრენდან ქოული), რომელშიც უკრაინაში მაის-ივნისში ჩატარებული საზოგადოებრივი გამოკითხვის შედეგებია განხილული.
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
ზოგადად, ისეთი სიტუაციაა, რომ რუსეთი და უკრაინა შორს დგანან მოლაპარაკების მოგიდიდან და არცერთი დაჯდომას არ აპირებს. ვოლოდიმირ ზელენსკიმ არამარტო თვითონ უარყო ნებისმიერი შეთანხმების დადება რუსეთის დღევანდელ ხელისუფლებასთან, არამედ მსგავი მცდელობაც ძირშივე აღკვეთა - საკანონმდებლო აქტით აკრძალა მოლაპარაკება თავის რუს კოლეგასთან.
მაგრამ როგორც იტყვიან ხოლმე, „დრონი იცვალენ“: უკრაინის პრეზიდენტმა ამას წინათ ბრიტანული „ბიბისის“ ეთერით გადაცემულ ინტერვიუში განაცხადა, რომ რუსეთის წარმომადგენლებს ნოემბერში დაგეგმილ „მეორე სამშვიდობო სამიტში“ მონაწილეობის მიღება შეუძლიათო. მისი თქმით, თუ მოსკოვი მზად არის განიხილოს სამშვიდობო გეგმა და ცეცხლი შეწყვიტოს - გაეროს რეზოლუციის შესაბამისად, „მაშინ ჩვენ მზად ვიქნებით მოსკოვთან მოსალაპარაკებლად“. სხვათა შორის, „ნიუსვიქმა“ კომენტარებისათვის უკრაინის პრეზიდენტის ადმინისტრაციას უკვე წერილობით მიმართა, თუმცა კიევიდან პასუხი ჯერ არ მიუღია.
თავის ინტერვიუში ვოლოდიმირ ზელენსკის არაფერი არ უტქვამს ტერიტორიის დათმობაზე მშვიდობის სანაცვლოდ - კიევი და მისი მოკავშირეები, აშშ-ის ჩათვლით, ასეთი კომპრომისის წინააღმდეგნი არიან. მათი პოზიციით, ვლადიმერ პუტინისათვის ტერიტორიული დათმობები დაუმსახურებელი ჯილდო იქნება.
მაგრამ საინტერესოა, თუ რას ფიქრობენ თვითონ უკრაინელები ამ საკითხზე.
კიევის სოციოლოგიის საერთაშორისო ინსტიტუტის მიერ ჩატარებული გამოკითხვის შედეგები მოწმობს იმას, რომ უკრაინის საზოგადოებრივი აზრი ნელა, მაგრამ პერმანენტულად იცვლება. გამოკითხვამ აჩვენა, რომ უკრაინელთა 32% თანახმაა რუსეთს, „მშვიდობის მიღწევისა და დამოუკიდებლობის შენარჩუნების სანაცვლოდ“, გარკვეული ტერიტორიები დაუთმოს. შედარებისათვის: მიმდინარე წლის თებერვალში ასეთი აზრის მქონე უკრაინელთა რაოდენობა მხოლოდ 26% იყო, ხოლო გასული წლის თებერვალში - მხოლოდ 9%.
„უკრაინელთა მორალური სული და მზადყოფნა ტერიტორიების დასაბრუნებლად სწრაფად სუსტდება ეკონომიკური მდგომარეობის გამოფიტვისა და ცოცხალი ძალის დიდი დანაკარგების გამო“, - განუმარტავს „ნიუსვიქს“უკრაინელი სამხედრო ანალიტიკოსი და არმიის ყოფილი ოფიცერი ვიქტორ კოვალენკო, - ჩვენი შეიარაღებული ზალები თავდაცვით პოზიციებზე გადავიდნენ და არ აქვთ შესაძლებლობა კონტრშეტევაზე დასაწყებად. გარდა ამისა, ურყევ მხარდაჭერაზე დასავლეთის განცხადების მიუხედავად, სამომავლო სამხედრო დახმარების გარანტიები უკრაინელებისათვის სულ უფრო ბუნდოვანი ხდება“.
გამოკითხვამ აჩვენა, რომ რესპოდენტთა 55% ჯერ კიდევ წინააღმდეგია ტერიტორიების გადაცემაზე იმ შემთხვევაშიც კი, თუ კიევის ასეთი კომპრომისის პასუხად მოსკოვი საომარ მოქმედებებს შეწყვეტს. მაგრამ ტერიტორიის დათმობის მოწინააღმდეგეთა წილი განუხრელად მცირდება. შედარებისათვის: გასული წლის დეკემბერში მათი რაოდენობა 74%-ს აღწევდა, 2024 წლის თებერვალში კი - 65%-ს, ანუ რაც დრო გადის, სულ უფლო კლებულობს.
აღმოჩნდა, რომ ტერიტორიული დათმობის მოწინააღმდეგე უკრაინელების რაოდენობა დამოკიდებულია რესპოდენტთა საცხოვრებელ ადგილებზე: ყველაზე მეტი მოწინააღმდეგეა ქვეყნის დასავლეთ ნაწილში – 60%, ყველაზე ნაკლები კი სამხრეთში - 46%.
როგორც ინსტიტუტში აცხადებენ, მათ მიერ ჩატარებულ გამოკითხვაში არ არის დაზუსტებული, თუ რომელი დასათმობი ტერიტორიები იგულისხმება, ასევე არ არის ლაპარაკი არც კაპიტულაციაზე და არც „მშვიდობაზე ნებისმიერი პირობებით“.
კითხვაზე, თუ მშვიდობის რომელ მისაღებ პირობაზე არიან თანახმანი, რესპოდენტთა 62%-მა დაასახელა „ყველა ოკუპირებული ტერიტორიის დაბრუნება და ევროკავშირში გაწევრიანება“ (ნატოს წევრობის გარეშე).
ვარიანტი - „დათმობილი იქნას ყირიმი, დონეცკისა და ლუგანსკის ოლქები (დონბასი), სანაცვლოდ იმისა, რომ მთლიანად დაბრუნდეს ხერსონისა და ზაპოროჟიეს ოლქები, ევროკავშირში და ნატოში გაწევრიანებასთან ერთად“ - პოპულარობით მეორე ადგილს იკავებს და მომხრეა 53%.
როგორც ვიქტორ კოვალენკო თვლის, იმ უკრაინელების ბანაკის შესუსტება, რომლებიც 1991 წლის საზღვრების აღდგენის მომხრენი არიან, ვოლოდიმირ ზელენსკის აძლევს მეტი დიპლომატიური თავისუფლების შესაძლებლობას, რომ მან საომარი მოქმედებები დაასრულოს და ამ მხრივ უკრაინულ საზოგადოებაში სერიოზულ წინააღმდეგობას არ შეხვდეს.
„პრეზიდენტს აქვს საშუალება, რომ დაფიქრდეს - მოიკვეთოს დონბასი და ყირიმი, სამაგიეროდ კი დარჩეს სუვერენულ სახელმწიფოს და პერსპექტივაში უკრაინა გააძლიეროს. დღეს უკრაინული საზოგადოების დიდი ნაწილი ისედაც აცნობიერებს, რომ თითქმის მთლიანად დანგრეულ-გაპარტახებული დონბასი უკრაინისთვის, ფინანსურ-ეკონომიკური თვალსაზრისით, ზედმეტი ტვირთი იქნებოდა და ხელს შეუშლიდა ევროკავშირსა და ნატოში ინტეგრაციის გზაზე“, - აღნიშნავს უკრაინელი ანალიტიკოსი.
ინსტიტუტის დირექტორის ანტონ გრუშეცკის თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ კითხვები ტერიტორიულ დათმობებზე საკმაოდ ფრთხილად იყო დასმული, უკრაინელთა უმრავლესობა ჯერ კიდევ არ არიან თანახმა „მშვიდობის დამყარებაზე ნებისმიერი პირობებით“.
გამოკითხვაში, რომელიც 16-22 მაისს და 20-25 ივნისს ჩატარდა, უკრაინის ყველა იმ ოლქის მოსახლეობა მონაწილეობდა, რომელსაც მთავრობა აკონტროლებს. ცდომილება 5%-ს შეადგენს.
წყარო: https://www.newsweek.com/ukraine-russia-poll-war-peace-cede-territory-1929069
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
