,
ეუთო-ს 31-ე მინისტერიალის ფარგლებში, 6 დეკემბერს, ეუთო-ში საქართველოს მეგობართა ჯგუფმა (ბულგარეთის, კანადის, ჩეხეთის რესპუბლიკის, დანიის, ესტონეთის, ფინეთის, ისლანდიის, ირლანდიის, ლატვიის, ლიტვის, ნორვეგიის, პოლონეთის, რუმინეთის, სლოვაკეთის, შვედეთის, უკრაინის, გაერთიანებული სამეფოს და ამერიკის შეერთებული შტატების სახელით), საქართველოს მხარდამჭერი განცხადება გააკეთა, - ინფორმაციას საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო ავრცელებს.
„განცხადების ფარგლებში მეგობართა ჯგუფმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა მტკიცე ერთგულება საქართველოს სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობისადმი მის საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებში. ქვეყნებმა გამოხატეს ღრმა შეშფოთება რუსეთის ფედერაციის საქართველოში სამხედრო შეჭრიდან თექვსმეტი წლის შემდეგ საქართველოს აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის, რეგიონების განგრძობადი ოკუპაციის თაობაზე და ხაზი გაუსვეს საერთაშორისო სამართლისა და ვალდებულებების, მათ შორის, გაერო-ს წესდებისა და ჰელსინკის საბოლოო აქტის სრული პატივისცემის საფუძველზე კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვარების აუცილებლობას.
მეგობართა ჯგუფის წევრმა ქვეყნებმა მკაცრად დაგმეს 2008 წელს საქართველოს წინააღმდეგ განხორციელებული რუსეთის სამხედრო აგრესია. მათ შეშფოთებით აღნიშნეს, რომ დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ, საქართველო არის რუსეთის კონვენციური ომისა და ჰიბრიდული ტაქტიკის სამიზნე. მათ შორის, შეშფოთება გამოხატეს საქართველოს აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონებში რუსული სამხედრო ძალების უკანონო განლაგების გამო.
ქვეყნები მიესალმნენ ევროკავშირის შუამავლობით დადებული 2008 წლის 12 აგვისტოს ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმების შესრულებისადმი საქართველოს ერთგულებას და რუსეთს მოუწოდეს, დაუყოვნებლივ შეასრულოს ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმებით ნაკისრი ვალდებულება - თავისი ძალების კონფლიქტამდე არსებულ პოზიციებზე გაყვანის თაობაზე. მეგობართა ჯგუფმა ასევე მოუწოდა რუსეთს, გააუქმოს აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ე.წ. დამოუკიდებლობის აღიარება და საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლის შესაბამისად, უზრუნველყოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა და ლტოლვილთა უსაფრთხო და ღირსეული დაბრუნება თავიანთ სახლებში.
განცხადებაში ასევე დაგმობილია რუსეთის ძალისხმევა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთთან ე.წ. ინტეგრაციის შესახებ ხელშეკრულების დადებასთან, რუსეთის საპრეზიდენტო არჩევნებისთვის 2024 წლის მარტში საქართველოს რეგიონებში აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში საარჩევნო უბნების არალეგიტიმურ გახსნასთან და 2024 წლის ივნისში საქართველოს სამხრეთ ოსეთის რეგიონში ჩატარებულ ე.წ. საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებით. მეგობართა ჯგუფი აღნიშნავს, რომ ასეთი ქმედებები პირდაპირ არღვევს საერთაშორისო სამართალს და ეუთოს ვალდებულებებს, მათ მოუწოდეს რუსეთს, შეწყვიტოს ზომები, რომლებიც ძირს უთხრის საქართველოს სუვერენიტეტს და აფერხებს ნდობის აღდგენის ძალისხმევას.
განცხადებაში მეგობართა ჯგუფის წევრმა ქვეყნებმა ღრმა შეშფოთება გამოხატეს საქართველოს აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთის რეგიონებში ქართველების ეთნიკური დისკრიმინაციის და ადამიანის უფლებების მძიმე დარღვევების, მათ შორის, გადაადგილების თავისუფლების, მშობლიურ, ქართულ ენაზე განათლების მიღების შეზღუდვის გამო. განცხადებაში აღინიშნა, რომ ეს დარღვევები ამწვავებს ჰუმანიტარულ კრიზისს და ზრდის ამ რეგიონების დეპოპულაციის რისკს.
მეგობართა ჯგუფმა მოუწოდა რუსეთს, რომ საქართველოს მოქალაქეების მკვლელობაში ბრალდებულმა პირებმა აგონ პასუხი და ასევე გაათავისუფლონ საოკუპაციო ძალების მიერ თვითნებურად დაკავებული პირები. მეგობართა ჯგუფის წევრმა ქვეყნებმა გააკეთეს მოწოდება უკანონოდ დაკავებული პირების დაუყოვნებელი და უპირობო გათავისუფლების შესახებ.
მეგობართა ჯგუფმა ხაზი გაუსვა ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს (ECHR) 2021 წლის გადაწყვეტილებას, რომლითაც დამტკიცდა რუსეთის პასუხისმგებლობა 2008 წლის კონფლიქტის დროს და მის შემდგომ დარღვევებზე. ასევე გამოყო სასამართლოს 2024 წლის 9 აპრილის გადაწყვეტილება, რომელშიც ECHR-მა დაადასტურა უკანონო „ბორდერიზაციით“ გამოწვეული ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის დარღვევები რუსეთის ფედერაციის მიერ. ჯგუფის წევრმა ქვეყნებმა მოუწოდეს რუსეთს, შეასრულოს ეს გადაწყვეტილებები, მათ შორის, უზრუნველყოს დევნილთა ღირსეული და უსაფრთხო დაბრუნება საკუთარ სახლებში.
განცხადებაში ხაზგასმით აღინიშნა ჟენევის საერთაშორისო დისკუსიების (GID) და ინციდენტების პრევენციისა და მათზე რეაგირების მექანიზმების (IPRMs) მხარდაჭერა, დიალოგის შენარჩუნებისა და უსაფრთხოებისა და ჰუმანიტარული საკითხების გადაწყვეტის კუთხით. მეგობართა ჯგუფის მიერ ასევე აღინიშნა, რომ ეუთო-ს ჩართულობა, მათ შორის საქართველოში მისი მრავალგანზომილებიანი მისიის ხელახალი გახსნა, რჩება მნიშვნელოვნად კონფლიქტების მოგვარების ძალისხმევის კუთხით.
მეგობართა ჯგუფი ასევე მიესალმა საქართველოს ინიციატივას „ნაბიჯი უკეთესი მომავლისკენ“ და „მშვიდობის ფონდს უკეთესი მომავლისთვის“, რომელიც მიზნად ისახავს სოციალურ-ეკონომიკური პირობების გაუმჯობესებას და შერიგების ხელშეწყობას.
განცხადებაში აღინიშნა, რომ საქართველოს მეგობართა ჯგუფი გააგრძელებს რუსეთ-საქართველოს კონფლიქტის და ადგილზე სიტუაციის განვითარების შესახებ ცნობიერების ამაღლების ხელშეწყობას, გააგრძელებს რუსეთისთვის საერთაშორისო ვალდებულებების შესრულების შეხსენებას და კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვარების ადვოკატირებას“, - აღნიშნულია გავრცელებულ ინფორმაციაში.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
