,
ბრიტანული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტო „როიტერი“ (Reuters) ავრცელებს სტატიას სათაურით „ირანელები შეშფოთებულები არიან დონალდ ტრამპის არჩევით, მაგრამ ზოგიერთებს უხარიათ“ (ავტორი - ფარისა ჰაფეზი, დუბაიდან).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპის გამარჯვება უბრალო რიგით ირანელებში არაერთგვაროვანი რეაქცია გამოიწვია - ზოგიერთებს ეშინიათ, რომ ომის დაწყების რისკი გაიზრდება, ხოლო სხვებს იმედი აქვთ, რომ აშშ-ის მკაცრი პოზიცია ირანში პოლიტიკურ ცვლილებებს გამოიწვევს - უკეთესობისაკენ.
„ძალიან მიხარია, რომ დონალდ ტრამპმა გაიმარჯვა. ვიმედოვნებ, რომ იგი გააგრძელებს ისლამურ რესპუბლიკაზე ზეწოლას და ეს რეჯიმის კრახს გამოიწვევს“, - უთხრა „როიტერს ტელეფონით 42 წლის დიასახლისმა ზოჰრემ, რომელიც თეირანში ცხოვრობს.
ზოგიერთი ირანელი - მაგალითად, პენსიაზე მყოფი მასწავლებელი ჰამიდრეზა, შიშობს, რომ დონალდ ტრამპის მიერ მოსალოდნელი ეკონომიკური ზეწოლა, თუ იგი ისევ გააგრძელებს ტავისი პირველი ვადის - 2017-2020 წლების პოლიტიკას, ირანზე ცუდად აისახება.
მე იმედგაცრუებული ვარ დონალდ ტრამპის არჩევით. გამოდის, რომ ჩვენზე კვლავ ეკონომიკური ზეწოლა განხორციელდება, მატულობს ისრაელთან ომის რისკიც. მოკლედ, მე შეშფოთებული ვარ“, - თქვა 66 წლის ჰამიდრეზამ, რომელიც ირანის ჩრდილოეთ ნაწილში, კასპიის ზღვის ნაპირზე მდებარე ქალაქ რეშტში ცხოვრობს.
„ჩემთვის სულერთია, ვინ იქნება ამერიკის პრეზიდენტი. ჩემი მთავარი საზრუნავი ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობაა. მთავარია, რომ სანქციები მოგვიხსნან და თუ ეს ასე მოხდება, მაშინ შედარებით კარგად ვიცხოვრებთ“, - ამბობს 34 წლის სახელმწიფო მოსამსახურე, სახელად ნადერი, ირანის სამხრეთით მდებარე ქალაქ ახვაზიდან, ორი შვილის მამა.
„მე კმაყოფილი ვარ. დონალდ ტრამპი სერიოზული ლიდერია, რომელიც გავლენას მოახდენს ირანის სულიერ მმართველებზე. ეს კარგი იქნება ირანისათვის, რომელიც დემოკრატიულ მმართველონას საჭიროებს“, - განაცხადა თეირანის უნივერსიტეტის სტუდენტმა, 21 წლის პარასტმა.
ირანელმა პოლიტიკურმა ლიდერებმა თავიანთ საჯარო განცხადებებში განგებ შეამცირეს დონალდ ტრამპის გამარჯვების მნიშვნელობა თეირანის პოლიტიკისათვის, თუმცა შეშფოთებაც შეიმჩნევა - ვაითუ დონალდ ტრამპმა ისრაელის აგრესიულ პრემიერ-მინისტრს ბენიამინ ნეთანიაჰუს სრულ უფლებას მისცემს საჰაერო დარტყმა მიაყენოს ირანის ბირთვულ ობიექტებს, განახორციელოს მკვლელობები და ირანის ნავთობმრეწველობის მიმართ სანქციები გაამკაცროს.
ზოგიერთებს აზრით, დონალდ ტრამპი სიფრთხილეს გამოიჩენს ომთან დაკავშირებით: „დონალდ ტრამპი ბიზნესმენია და მან კარგად იცის, რომ იარანი ძლიერია. ირანს სეუძლია ახლო აღმოსავლეთი ჯოჯოხეთად გადააქციოს, თუ მას თავს დაესხმებიან. მან ყველაფერი უნდა გააკეთოს იმისათვის, რომ ცვენს რეგიონში ომი არ გაჩაღდეს“, - ამბობს რეზა მოჰამედი, ირანის ნებაყოფლობითი მოლაშქრეების ორგანიზაციის „ბასიჯის“ წევრი, რომელიც ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილში მდებარე ქალაქ ისპაანში ცხოვრობს.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
