ლიანა ჩანქსელიანი-მეუღლე _ ‘’30 წლის შემდეგაც არ შემიძლია მურმანზე ცრემლების გარეშე საუბარი... დღემდე გულით ვატარებ იმ დიდ სიყვარულს, რასაც ის ჩვენ გვჩუქნიდა. გადაუჭარბებლად ვიტყვი, რომ ჩემი მეუღლე, გამორჩეული პიროვნება გახლდათ_ წესიერი, ძალიან განათლებული, 3 არაჩვეულებრივი შვილის მოსიყვარულე მამა და ჩემთვის კი_მზრუნველი მეუღლე. სამივე შვილი ისე გავზარდე, რომ უმამობით გამოწვეული უდიდესი ტკივილი, მამაზე მოგონებით, მისი ვაჟკაცობით და გმირული საქციელით ოდნავ მაინც დაეამებინა...
მურმანი და მისი დედმამიშვილები, ბავშვობიდან, რაიონისა და სკოლის ბიბლიოთეკის კარს არ მოშორებიან_ კითხვა უყვარდათ,მთელ დროს წიგნებთან ატარებდნენ. მურმანს განსაკუთრებით უყვარდა საქართველოს ისტორია, თავისი სამშობლოს თითოეული კუთხე; ყველა ისტორიული ძეგლი იცოდა, ამაყობდა თავისი ქვეყნის მდიდარი ისტორიით და ბედნიერი იყო, რომ საქართველოს შვილი გახლდათ! სამშობლოს წინაშე უდიდეს პასუხისმგებლობას გრძნობდა. აფხაზეთში საომარი მოქმედებები რომ დაიწყო, არც კი დაფიქრებულა, ისე მივიდა 21-ე ბრიგადაში, აიღო იარაღი ხელში და ქვეყნის დასაცავად წავიდა. ცრემლიანი ვევედრებოდი_ არ წახვიდე, დარჩი და ბავშვებს მივხედოთ-მეთქი; ‘’სახლში ვერ დავჯდები!.. ჩემი ბიჭების გვერდით უნდა ვიყო, მათ არასოდეს მივატოვებო’’,- მპასუხობდა. თავი გადადებული ჰქონდა, თითქოს... და ასეც დაასრულა თავისი ლამაზი სიცოცხლე!.. როცა მისი შენაერთი სოხუმისთვის საბრძოლველად გაემართა, თანამებრძოლებს ისე გაჰყვა, ჩემთვის არაფერი უთქვამს! ღამის 2 საათზე შეიტყო, რომ სოხუმში მიდიოდა, სახლში არც მოსულა, არ დამემშვიდობა, მამამისთან მივიდა, თავისი ძმა ნახა და უთხრა: “მე, ბიჭებთან ერთად, სოხუმში მივდივარ; ჩემს ოჯახს შენ გიტოვებ, მიმიხედე... ლიანასთან ვერ მივდივარ გამოსამშვიდობებლად და ნურც შენ ეტყვი, რომ სოხუმში წავედი, თორემ, ინერვიულებს. რომ ჩამოვალ, თავად ავუხსნი ყველაფერს...ჩემზე კი, არ იდარდოთ, მშვიდობით დაგიბრუნდებითო.’’ თუმცა, ვეღარ დამიბრუნდა! მე კი დავრჩი ხერხემალში გადატეხილი_ 3 შვილის ამარა, რომელთაგან უფროსი, 14 წლის იყო და პირველმა, სწორედ მან შეიტყო მურმანის დაღუპვის ამბავი. როცა მეუღლის შესახებ ვერაფერი გავიგე, ჩემი უფროსი ვაჟი გავუშვი სამხედრო ნაწილში, რომ იქნებ, რაიმე ინფორმაცია შეეტყო. ხონში იყო სამხედრო ბაზა, მისულა ბავშვი იქ და ჭიშკართან შეკრებილი მეომრები უნახავს; ამ დროს, ავტობუსი ჩამომდგარა, იქიდან გადმოსული ჯარისკაცები, ცრემლებით გადაეხვივნენ, თურმე, ეზოში შეკრებილთ_მურმანი აღარ გვყავსო... ჩემს ბიჭს გაუგია ეს საზარელი ამბავი, გული მოუკვდა, მაგრამ მე არაფერი მითხრა! გაურკვევლობაში ჩავარდნილს, სულ ცრემლებით მქონდა თვალები სავსე. მე რომ ვტიროდი, მომიჯდებოდა გვერდით და ისიც ტიროდა! შენ რაღატომ ტირი, დედი-მეთქი, ვეკითხებოდი და შენ რომ ტირი, გული მიკვდება და ამიტომ ვტირი მეცო... მთელი კვირის განმავლობაში, გულით დაატარებდა ამხელა ტკივილს...
ჩემი ოჯახის უბედურების შესახებ მთელს სოფელს სცოდნია, თურმე, უკვე გადმოსვენებისთვის ემზადებოდნენ, მაგრამ მე არავინ არაფერს მეუბნებოდა... მურმანი, ჩვენს სოფელში, პატარა კუხში დავკრძალეთ. მისი გარდაცვალების შემდეგ, ჩემი ცხოვრება, ერთ დიდ მონატრებად და ცრემლად იქცა, მაგრამ ამ ცრემლებს არავის ვაჩვენებდი_ ლექსებს ვწერდი და ასე ვცდილობდი მონატრების და ტკივილის დაამებას... 8 შვილიშვილი მყავს, მათგან ერთი ვაჟია და ისიც ჩემი მურმანის მოსახელე... 30 წელია, სულ იმის მოლოდინში ვარ, როდის შევხვდები ჩემს მეუღლეს მარადისობაში; ბევრი მაქვს მისთვის სათქმელი...
მინდა, ასევე, მადლობა გადავუხადო ყველაფრისთვის, უპირველეს ყოვლისა კი იმ დიდი სიყვარულისთვის, რაც სამშობლოს და ოჯახის მიმართ ჰქონდა! არ შემიძლია, მადლიერება არ გამოვხატო ვეტერანების საქმეთა სახელმწიფო სამსახურის და პირადად თქვენი_საზოგადოებასთან ურთიერთობის განყოფილების მიმართ იმ ღვაწლისთვის, რომელსაც ასე უშურველად გასწევთ სამშობლოსთვის ბრძოლის ველზე დაცემული გმირების სახელების უკვდავსაყოფად! ‘’
ივანე ჯანჯღავა-თანამებრძოლი_ ‘’მურმანი, ჩვენს შენაერთში, 1992 წლის ბოლოს მოვიდა. 21-ე ბრიგადის მეორე ბატალიონი ხონში იყო დისლოცირებული. მანამდე მონაწილეობა ჰქონდა მიღებული პოზიციურ ბრძოლებში ოჩამჩირეში, კერძოდ, მერკულაში. ოფიცერი გახლდათ. გემზე ჰქონდა სამსახური გავლილი და იქ ჰქონდა მიღებული უფროსი ლეიტენანტის წოდება. 1993 წლის სექტემბრის დასაწყისში, პატაკი დაწერა ჯარიდან წასვლის თაობაზე; ჯერ, გათავისუფლებული არც იყო, როცა სოხუმში ჩვენი ბატალიონის წასვლასთან დაკავშირებით განგაში გამოცხადდა. მურმანი ავიდა კანცელარიაში, გამოითხოვა თავისი პატაკი და დახია: ’’სადაც თქვენ ხართ, მეც იქ ვიქნები ბოლომდეო,’’ თანამებრძოლებს გვითხრა... სოხუმში 1993 წლის 22 სექტემბერს ჩავფრინდით. ორი ბატალიონი ვიყავით ერთად_ 21-ე ბრიგადის მეორე და მესამე ბატალიონი. მებრძოლების ნაწილს მოუწია გუმისთის მიმართულებით წასვლა, ჩვენ კი_სოხუმში, ახალ რაიონში განვლაგდით. მურმანი იმ ჯგუფში იყო, ვისაც ფუნიკულიორის დაცვა დაევალა; შენაერთი იქ მიემართებოდა, როცა მეთაური, ალეკო ლეჟავა დაიჭრა, სწორედ მაშინ დაიღუპა მურმანი_ 1993 წლის 25 სექტემბერს... როგორც ჩვენი თანამებრძოლები ამბობენ, იგი, დაჭრილი მეთაურისა და თანამებრძოლების ბრძოლის ველიდან გამოსაყვანად შევიდა ტყვიების წვიმაში და იქიდან ვეღარ დაბრუნდა!... მას შეეძლო, არ წამოსულიყო საბრძოლო მოქმედებების ზონაში, მით უფრო მაშინ, როცა შეიარაღებული ძალებიდან წასვლაზე პატაკი დაწერილი ჰქონდა, მაგრამ ისეთი ვაჟკაცი იყო, სამშობლოს და თანამებრძოლების ისეთი ერთგული, რომ თანამებრძოლების გვერდით დადგა ბოლომდე! სამშობლოს უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე უერთგულა და სიცოცხლეც გაწირა! აფხაზეთში საბრძოლო მოქმედებები რომ დაიწყო, კარგი სამსახური მიატოვა, იარაღი აიღო ხელში და ომში წავიდა_საქართველოსთვის ომში! მურმან ჩანქსელიანი უაღრესად წესიერი, პატიოსანი, გულანთებული პატრიოტი იყო. თავისი ოჯახი და სამშობლო უზომოდ უყვარდა და ეს სიყვარული თავისი სიკვდილითაც დაამტკიცა!’’
მურმან ჩანქსელიანი (სიკვდილის შემდეგ) დაჯილდოვდა მედლით’’მხედრული მამაცობისათვის’’.
