,
ავსტრიულ გაზეთ „დერ სტანდარდში“ (Der Standard) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ძველრომაული ღვინის რეპუტაცია, შესაძლოა, იმაზე უფრო უკეთესი იყო, როგორც დღეს აფასებენ. რით ჰგავს ღვინის დაყენების რომაული წესი ქართულს“ (ავტორი - რეინჰარდ კლინდლი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებული სახით:
ძველ რომში ღვინო ფართოდ გამოიყენებოდა - რომაელი დიდკაცები, ზოგიერთი შეფასებით, დღეში ერთ ლიტრა ღვინოს მაინც სვამდნენ. მაგრამ რაც შეეხება რომაული ღვინოს გემოს, ამ საკითხში სპეციალისტების აზრი ერთმანეთისაგან განსხვავდება: მწკლარტეობიდან მოძმარებულამდე.
მაგრამ ბოლო გამოკვლევებმა ადრინდელი შეფასებები შეცვალა. ჟურნალ „ანტიქვითში“ (Antiquity) ახლახანს გამოქვეყნდა გამოკვლევა, რომელშიც გატარებულია პარალელები რომაულ და ქართულ ღვინოსა და მეღვინეობას შორის, მოცემული და განხილულია ის მეთოდები, რომლთაც საქართველოში სარგებლობენ ღვინის დასაყენებლად. ამასთან, აშკარაა, რომ ძველი რომაული და ქართული მეღვინეობის განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებდნენ თიხის დიდი ჭურჭლები, ქართულად - ქვევრები.
ტრადიციული „ქვევრი“
საქართველოში მაღალხასიხიანი ღვინო ქვევრში მზადდება, რომელიც მიწაში ჩაფლულ თიხის დიდ ჭურჭელს წარმოადგენს, ამფორის მსგავსს. ეს მეთოდი, რომელიც 2013 წლიდან იუნესკოს არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის სიაშია შეტანილი, ფართოდ იყო და არის გავრცელებული ათასობით წლის განმავლობაში. თანამედროვე საქართველო მსოფლიოში ღვინის დამზადების ერთ-ერთ აკვნად ითვლება: ამ ქვეყანაში მიაკვლიეს ღვინის ჭურჭლებს, რომელთა ასაკი 8 ათასი წელია, ანუ ჯერ კიდევ ნეოლითის ხანიდან.
ფოლადისაგან დამზადებული საწყაოებისაგან განსხვავებით, რომლებიც ღვინოზე არავითარ გავლენას არ ახდენენ, თიხის ჭურჭლები უზრუნველყოფენ განსაზღვრულ ჰაერცვლას, რაც ღვინის გემოზე და არომატზე აისახება. მსგავსი ჭურჭლები ძველ რომშიც არსებობდა („დოლიების“ სახელწოდებით) და როგორც გამოკვლევა მოწმობს, ღვინის წარმოებაც მსგავსი მეთოდებით ხდებოდა. ქვევრებს და დოლიებს ჯერ თავახდილად ტოვებდნენ ორი კვირით, ფერმენტაციით გამოყოფილი ნახშირორჟანგა გაზის გამოყოფის გამო, შემდეგ კი ჰერმეტულად ხურავდნენ 6-7 თვის განმავლობაში.
ქართული ქვევრი და რომაული დოლია თიხისაგან არიან დამზადებულნი და მსგავსი მინერალებისაგან შედგებიან, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში არ იცვლებოდა.
ფორმას და ზომას მნიშვნელობა აქვს...
ქვევრებისა და დოლიების მრგვალი ფორმა მნიშვნელოვანი ფუქციის შესრულებას ემსახურებოდა: ფერმენტაციის დროს ჭურჭლებში ჩასხმული ყურძნის სითხისაგან ბუნებრივად გამოცემული გაზი წრიულად მოძრაობდა და უფრო იოლად ამოდიოდა. გარდა ამისა, ჭურჭლის ზომა დამოკიდებული იყო იმაზე, თუ რამდენად გრილად იქნებოდა ჭურჭელში სითხე მიწაში შენახული. რომში და საქართველოში ბევრი იყო დოლიები და ქვევრები 150 ლიტრიანიდან 2 ათასლიტრიანამდე.
ძველი ღვინოების ფერზე ახლაც ბევრს დაობენ. რომაელი ისტორიკოსი პლინიუსი წერს, რომ არსებობდა მოთეთრო და მოწითალო, მოყვითალო და შავი ღვინოები, თუმცა ყველაზე მეტად ნათელფერებიანი სპირტიანი სასმელები იყო გავრცელებული. საქართველოშიც და რომშიც და კარგად იცნობდნენ ყურძნის მწიფე ნაყოფის დაწურვის შედეგად მიღებული წვენის („ტკბილის“) შენახვისა და მისი ღვინოდ გადაქცევის წესებს, ნარჩენების (ჭაჭის) გამოყენებას და ა.შ. მოკლედ, უძველესი ღვინის წარმოების ყველა პროცესი - ფერმენტაციიდან დაწყებული და ჭაჭიდან გასუფთავებით დამთავრებული - დღესაც აქტუალურია.
რომის იმპერიის „საფირმო“ ღვინოები
ვერონის (იტალია) უნივერსიტეტის პროფესორი დიმიტრი ლიმბერგენი ხაზს უსვამს, რომ რომაულ ღვინოს დაუმსახურებლად ჰქონდა მიღებული არასასიამოვნო სასმლის რეპუტაცია. როგორც ბრიტანული „დეილი ტელეგრაფისადმი“ მიცემულ ინტერვიუში აღნიშნავს, რომაულ ღვინოებს, სხვადასხვა მონაცემების გათვალისწინებით, რთული გემო ჰქონდათ: დაწყებული დაბრაწული პურის, გარგარ-ჭერამის ჩირისა და შემწვარი თხილის გემოდან - ნუშისა და ნიგვზის, სხვადასხვა არომატული ბალახის გემოთი დამთავრებული, მაგრამ იგრძნობოდა სასმელის მწკლარტეობაც - ყურძნის კანისა და წიპწების დიდი რაოდენობის გამო.
რასაკვირველია, ასეთი გემო-არომატები უჩვეულო იქნებოდა დღევანდელი ღვინის მოყვარულებისათვის, რომლებსაც საფირმო სასმელები მოსწონთ, თუმცა ვინ იცის, იქნებ დღესაც არიან ღვინის ისეთი მოყვარულები, რომლებიც ძველი რომაული რეცეპტებით დამზადებულ ღვთიურ სასმელს არ დაიწუნებენ.
წყარო: https://www.derstandard.de/story/3000000216667/altroemischer-wein-war-wohl-besser-als-sein-ruf
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
