,
არგენტინის გაზეთ „რეგინა-12“-ში (Regina-12) გამოქვეყნებულია სარედაქციო სტატია სათაურით „უჩვეულო ნახტომი თეთრი სახლისაკენ: მილეი ზელენსკის მხარს აღარ უჭერს?“, რომელშიც განხილულია არგენტინა-უკრაინის ურთიერთობაში მომხდარი მნიშვნელოვანი ცვლილება - ბუენოს-აირესი, უკრაინის საკითხში, ვაშინგტონის პოზიციას მიემხრო.
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
პრეზიდენტმა ხავიერ მილეიმ, რომელმაც არაერთხელ გამოხატა თავისი მხარდაჭერა უკრაინის მიმართ რუსეთთან ომის პირობებში და ვოლოდიმირ ზელენსკი თავის ინაუგურაციაზეც კი ჰყავდა მიწვეული ბუენოს-აირესში 2023 წლის დეკემბერში, მოულოდნელად მკვეთრად შეცვალა თავისი საერთაშორისო პოზიცია - მხარი არ დაუჭირა გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუციას, რუსეთის ჯარების დაუყონებლივ გაყვანის მოთხოვნით უკრაინის ტერიტორიიდან. როგორც ჩანს, ჰავიერ მილეიმ უკვე დაივიწყა ის ხვევნა-კოცნაც ვოლოდიმირ ზელენსკისთან, რომლითაც სიხარული იქნა გამოხატული ერთმანეთთან „ძველი მეგობრების“ შეხვედრით დავოსშიც (შვეიცარია).
რა მოხდა გაეროში: „განხეთქილების რეზოლუცია“
პარტიის „თავისუფლება წინ“ (La Libertad Avanza) ლიდერის პოზიციის ცვლილება შემთხვევითი არ არის: მისი ნაბიჯი აშშ-ის პრეზიდენტ დონალდ ტრამპზე სწორების მორიგ დემონსტრაციად უნდა ჩაითვალოს იმდენად, რამდენადაც ეს მოხდა სულ რაღაც ორიოდე დღის შემდეგ, როცა დონალდ ტრამპმა ვოლოდიმირ ზელენსკის „დიქტატორი“ უწოდა და რუსეთის პრეზიდენტთან ვლადიმერ პუტინთან დაახლოების მხარდამჭერად გამოვიდა.
გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუციას, რომლის პროექტი ევროპის რიგმა ქვეყნებმა შეიმუშავეს და რომელიც ადასტურებს „უკრაინის სუვერენიტეტს, დამოუკიდებლობას და ტერიტორიულ მთლიანობას“, მხარი დაუჭირა 98-მა სახელმწიფომ, 18 მოწინააღმდეგე იყო და 65-მა თავი შეიკავა.
იმ ქვეყნებს შორის, რომლებმაც თავის შეკავება გადაწყვიტეს რეზოლუციისათვის ხმის მიცემის დროს, არიან ხავიერ მილეისათვის საძულველი ბრაზილია, აგრეთვე ინდოეთი, სამხრეთ აფრიკა, კუბა და კოლუმბია. ახლა მათ არგენტინაც დაემატა.
იყო ორი მეგობარი...
ბოლო დრომდე ხავიერ მილეისა და ვოლოდიმირ ზელენსკის მეგობრული ურთიერთობა ჰქონდათ, მხარს უჭერდნენ ერთმანეთს, საჩუქრებსაც ჩუქნიდნენ (მაგალითად, არგენტინამ უკრაინას ორი ვერტმფრენი აჩუქა ხანძრების ჩასაქრობად) და ერთმანეთს ბევრ რაღაცას პირდებოდნენ. 2024 წლის შემოდგომაზე ვოლოდიმირ ზელენსკიმ მაღალ დონეზე სეაფასა ულტრამემარჯვენე ლიბერტარიენლი ხავიერ მილეის მიერ გატარებული რეფორმები და მს მადლობა გადაუხადა რუსეთთან ომში მხარდაჭერისათვის. „ჩემი მეგობარი ხავიერი დაუღალავად მუშაობს არგენტინის მოდერნიზებისათვის და ქვეყანა მიჰყავს ეკონომიკური, ფინანსური და სოციალური პრობლემების გადაჭრისაკენ“, - აცხადებდა იმ დროს უკრაინის ლიდერი.
ხავიერ მილეი, თავის მხრივ, არაერთხელ გამოხატავდა უკრაინის მიმართ მტკიცე მხარდაჭერას: მაგალითად, იგი პირადად ჩავიდა შვეიცარიაში (ბიურგენშტოკში) გასულ წელს გამართულ „მსოფლიო დიპლომატიურ სამიტზე“ და მონაწილეებს მოუწოდა უკრაინასთან ვაჭრობა გაეფართოვებინათ, „ქვეყნის აყვავების მიზნით“.
„როგორც თავისუფლების იდეის ერთთგული დამცველები, ჩვენ ვუარყოფთ ადამიანების ყოველგვარ ჩაგვრას, მათზე ზეწოლას, მაგრამ განსაკუთრებით ვუარყოფთ ომს როგორც უკანონო მექანიზმს ხალხთა შორის კონფლიქტების დასარეგულირებლად“, - თქვა ხავიერ მილეიმ თავისი გამოსვლის დროს ბიურგენშტოკში გამართულ დიპლომატიურ სამიტზე, ვოლოდიმირ ზელენსკისა და მსოფლიოს 101 დელეგაციის წინაშე.
„და შენც, ბრუტუს[ხავიერ]?“
მაგრამ ახლა არგენტინის პრეზიდენტმა, როგორც ჩანს, თავისი პოზიცია შეიცვალა უკრაინის ლიდერის მიმართ მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპმა თავის სოცქსელში ვოლოდიმირ ზელენსკი „დიქტატორად“ შერაცხა და განაცხადა, რომ იგი უარს ამბობს არჩევნების ჩატარებაზე უკრაინაში და რომ მას ძალიან დაბალი რეიტინგი აქვს, თუმცა ეს ბრალდებები უკრაინელმა ლიდერმა კატეგორიულად უარყო.
ამრიგად, თეთრი სახლის რიტორიკის შესაბამისად, ულტრამემარჯვენე ხავიერ მილეიმ უჩვეულო ნახტომი განახორციელა აშშ-ის თეთრი სახლისაკენ, რაც მას იმ ქვეყნებთან აახლოებს, რომლებსაც იგი ცოტა ხნის წინათ კომუნისტურებს“ უწოდებდა: მან ზურგი აჩვენა ვოლოდიმირ ზელენსკის, როცა რუსეთის დაგმობისაგან თავი შეიკავა.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
