USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
"ეგ ისეთი მამაძაღლი ჩანს, უთუოდ დიდი კაცი დადგებაო..." - ილია ჭავჭავაძის და სტალინის შეხვედრის უცნობი ეპიზოდები
дата:  1657
ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძი­სა და იო­სებ სტა­ლი­ნის ურ­თი­ერ­თო­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში ხში­რად არა­ერ­თგვა­რო­ვან რე­აქ­ცი­ას იწ­ვევს...
ფი­ლო­ლო­გი მა­დი­ნა კარ­ტო­ზია ამ ორი ის­ტო­რი­უ­ლი ფი­გუ­რის ურ­თი­ერ­თო­ბი­სა და შეხ­ვედ­რის რამ­დე­ნი­მე ეპი­ზოდს გვიამბობს, მათი თა­ნა­მედ­რო­ვე­ე­ბის ნა­ამ­ბობ­ზე დაყ­რდნო­ბით...
 
- რო­გორც ცნო­ბი­ლია, ილი­ამ თა­ვის "ივე­რი­ა­ში" 1895 წელს ხუთი ლექ­სი და­ბეჭ­და, რო­მელ­თა შო­რის, ჯუ­ღაშ­ვი­ლის ყვე­ლას­თვის ცნო­ბი­ლი "ვარდს გა­ე­ფურ­ჩქნა კო­კო­რი" იყო.
 
ისიც ცნო­ბი­ლია, რომ 1895 წლის 22 ოქ­ტომ­ბერს რა­ფი­ელ ერის­თა­ვის სა­ი­უ­ბი­ლეო სა­ღა­მო­ზე გა­მო­იყ­ვა­ნეს იმ­ხა­ნად დამ­წყე­ბი პო­ე­ტი იო­სებ ჯუ­ღაშ­ვი­ლი, რო­მელ­მაც წა­ი­კი­თხა ლექ­სი "თ.რ.ერის­თა­ვი­სას". ილია სა­ი­უ­ბი­ლეო კო­მი­ტე­ტის წევ­რი გახ­ლდათ და სა­ვა­რა­უ­დოა, რომ ახალ­ბე­და პო­ე­ტი იქ მისი უშუ­ა­ლო რე­კო­მენ­და­ცი­ით მოხ­ვდა.
 
ამ­ბო­ბენ, შემ­დეგ მათი გზე­ბი გა­ი­ყოო, თუმ­ცა ამ მო­საზ­რე­ბას რამ­დე­ნი­მე მო­გო­ნე­ბა აბა­თი­ლებს...
კერ­ძოდ, ილი­ას ყო­ფი­ლი მზა­რე­უ­ლი მაქ­სი­მე მეტ­რე­ვე­ლი იგო­ნებ­და (ჩა­ი­წე­რა ილი­ას სახლ-მუ­ზე­უ­მის თა­ნამ­შრო­მელ­მა შალ­ვა მარ­კო­ზაშ­ვილ­მა. სა­ვა­რა­უ­დოდ, პირ­ვე­ლად გა­მო­აქ­ვეყ­ნა გუ­რამ ყო­რა­ნაშ­ვილ­მა წიგნ­ში "ილი­ას ფე­ნო­მე­ნი" 2007 წ.):
"ერთ დღეს, რო­დე­საც მე წყა­როს­თან ახ­ლოს ბოსტნე­ულს ვარ­ჩევ­დი, იქვე იყ­ვნენ სა­გუ­რა­მო­ე­ლი გლე­ხე­ბიც, რომ­ლე­ბიც ილი­ას ესა­უბ­რე­ბოდ­ნენ. მო­უ­ლოდ­ნე­ლად, გა­მოჩ­ნდა ჩვენ­სკენ მო­მა­ვა­ლი იო­სებ ჯუ­ღაშ­ვი­ლი. ილი­ამ გლე­ხებს უთხრა: ამ ყმაწ­ვილ­თან მარ­ტო დამ­ტო­ვეთ, უნდა ვე­სა­უბ­როო. გლე­ხე­ბი იქა­უ­რო­ბას მოს­ცილ­დნენ და მეც გან­ზე გავ­დე­ქი.
 
სოსო ახ­ლობ­ლუ­რად მი­ე­სალ­მა ილი­ას, მაგ­რამ წყა­როს ხმა­ურ­ში მათი სა­უ­ბა­რი არ მეს­მო­და. მათ კარ­გა ხანს ილა­პა­რა­კეს, მერე წას­ვლის წინ სტუ­მარ­მა წყა­ლი და­ლია, ილი­ას გა­მო­ე­თხო­ვა და დაღ­მარ­თზე და­ეშ­ვა. ილია გლე­ხებ­თან ახ­ლოს მი­ვი­და და უთხრა: "ხომ შე­ხე­დეთ იმ ყმაწ­ვილს? სა­ხით არა­ფე­რია, მაგ­რამ ისე­თი მო­აზ­როვ­ნეა, თუ დას­ცალ­და, მსოფ­ლი­ო­ში სა­ხელს გა­ით­ქვამ­სო" მერე კი და­უ­მა­ტა: "ეგ ისე­თი მა­მა­ძაღ­ლი ჩანს, რომ უთუ­ოდ დიდი კაცი დად­გე­ბა და ღმერ­თმა ქნა­სო" - გვიყ­ვე­ბა ქალ­ბა­ტო­ნი მა­დი­ნა ილი­ას ყო­ფი­ლი მზა­რე­უ­ლის მო­გო­ნებას:
"1987 წელს ქარ­თვე­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ილი­ას და­ბა­დე­ბი­დან 150 და ტრა­გი­კუ­ლად გარ­დაც­ვა­ლე­ბი­დან 80 წლის­თავს აღ­ნიშ­ნავ­და. შემ­თხვე­ვით კო­მი­სი­ის ერთ-ერთი წევ­რის, აკა­დე­მი­კოს იური კა­ჭა­რა­ვას სა­უ­ბარს შე­ვეს­წა­რი. ბა­ტო­ნი იური ყვე­ბო­და ამ­ბავს, რო­მე­ლიც თა­ვად დემ­ნა შენ­გე­ლა­ი­ას­გან მო­უს­მე­ნია. შემ­დგომ­ში იგი­ვე მო­გო­ნე­ბა ბა­ტონ­მა გუ­რამ ყო­რა­ნაშ­ვილ­მა თა­ვის წიგნ­ში "ილი­ას ფე­ნო­მე­ნი" გა­მო­აქ­ვეყ­ნა.
 
ხნი­ერ კაცს ბა­ტონ დემ­ნა­სათ­ვის უამ­ბნია: "მე ილი­ას­თან და­რა­ჯად ვმუ­შა­ობ­დი. ერთ დღე­საც ილი­ამ და­მა­ვა­ლა გზად სა­გუ­რა­მოს­კენ ერთ კაცს დავ­ხვედ­რო­დი, რო­მე­ლიც ილი­ას­თან ღა­მით უნდა მო­სუ­ლი­ყო. დავ­ხვდი სტუ­მარს და ილი­ას­თან მო­ვა­ცი­ლე. თა­ნაც და­მა­ვა­ლეს - არ­სად წავ­სუ­ლი­ყა­ვი. სა­უ­ბა­რი დიდ­ხანს გაგ­რძელ­და. უკვე შუ­ა­ღა­მეს გა­დას­ცდა, რო­დე­საც ილი­ას მე­უღ­ლე ოლღა შე­წუხ­და და ქმრის კა­ბი­ნეტ­ში შე­ი­ხე­და. მას ოლ­ღას­თვის უნიშ­ნე­ბია, გა­სუ­ლი­ყო. თან, უთ­ქვამს: ნუ შე­მოხ­ვალ, სე­რი­ო­ზუ­ლი სა­ლა­პა­რა­კო გვაქ­ვსო. სა­უ­ბა­რი გაგ­რძელ­და გა­რიჟ­რა­ჟამ­დე.
 
სტუ­მა­რი მე გა­ვიყ­ვა­ნე სოფ­ლი­დან და გზამ­დე ჩა­ვა­ცი­ლე. შემ­დეგ­ში, რო­დე­საც სტა­ლი­ნის სუ­რა­თი ვნა­ხე, ად­ვი­ლად ვი­ცა­ნი მას­ში ილი­ას მა­შინ­დე­ლი სტუ­მა­რი... რა სა­კი­თხზე სა­უბ­რობ­და ეს ორი ქარ­თვე­ლი, ძნე­ლი მი­სახ­ვედ­რია. ფაქ­ტი ერ­თია, დრომ, ეპო­ქამ, მათი გზე­ბი გა­ყა­რა..."
аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати