USD 2.7102
EUR 3.1127
RUB 3.3361
თბილისი
«Le Temps» (შვეიცარია): „ბლექაუთი“ უკრაინის ფრონტზე“
თარიღი:  375

შვეიცარიის ფრანგულენოვანი ყოველდღიური გაზეთი „ლე ტემპსი“ (Le Temps) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ბლექაუთი“ უკრაინის ფრონტზე“ (ავტორი - ბორის მაბიარი), რომელშიც კრიტიკულადაა განხილული უკრაინის არმიის სარდლობის გადაწყვეტილება ფრონტის წინა ხაზზე ჟურნალისტების ყოფნის აკრძალვის შესახებ.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

უკრაინის გენერალურმა შტაბმა ჟურნალისტებს საბრძოლო მოქმედებების ზონაში გასვლა აუკრძალა. ეს ამბავი მასმედიის წარმომადგენლებს შორის ძალიან სწრაფად გავრცელდა და ბევრი უცხოელი (და უკრაინელი) ჟურნალისტის აღშფოთება გამოიწვია. ამიერიდან მასმედიის წარმომადგენლებს სრულიად ეკრძალებათ წინა ხაზზე ყოფნა, თუ მათ არ ექნებათ უკრაინის შეიარაღებული ძალების მთავარსარდლის, გენერალ ვალერი ზალუჟნის ნებართვა.

უკრაინელი ჟურნალისტებისათვის ასეთი მიდგომა თითქოსდა გასაგებია - არმიის სარდლობა ცდილობს საბრძოლო ქვედანაყოფების მოქმედება მაქსიმალურად საიდუმლოდ შეინახონ. „თუმცა ამ გადაწყვეტილებას სხვა ახსნაც შეიძლება მოვუძებნოთ - გენერალური შტაბი, უბრალოდ, ცდილობს თავისი სამხედრო წარუმატებლობა დამალოს“, - ამბობს ალექსეი, ერთ-ერთი გამოცემის თანამშრომელი, რომელმაც თავისი ვინაობის გამხელა არ ისურვა, - „გენშტაბისათვის განსაკუთრებით არასასიამოვნოა ის, რომ მასმედიამ რაიმე კრიტიკული პოზიცია გამოხატოს უკრაინის არმიის მასობრივ დანაკარგებზე... თუმცა მე ძალიან მინდა, რომ საქმე კონტრშეტევის ახალ გეგმას ეხება, რომელიც გასაიდუმლოებულია, გენშტაბს მისი გამხელა არ სურს და ამიტომაც არ უშვებს ჟურნალისტებს წინა ხაზზე“.

დირექტივა ჟურნალისტებისათვის აკრძალვის თაობაზე ძალაში გამოქვეყნებისთანავე შევიდა ისე, რომ არავინ არ გაუფრთილებიათ. საყურადღებოა, რომ ბრძანება გამოიცა იმ მომენტში, როცა 4 ივნისს უკრაინის არმიის მიერ დაწყებული კონტრშეტევა, რამდენიმე დანგრეული და მოსახლეობისაგან დაცლილი სოფლის დაკავების შემდეგ, ფაქტიურად ერთ ადგილს ტკეპნის და წინ ვერ მიდის. სამწუხაროდ, რუსების საარტილერიო და სარაკეტო დაბომბვებს, დანაღმულ ველ-მინდვრებს მასობრივად ეწირება უკრაინელი ჯარისკაცებს სიცოცხლე. მათ ვერ მოახერხეს რუსების თავდაცვითი ხაზის გარღვევა. დროდადრო უკრაინის არმიის სარდლობა წარმატების ამსახველ ფაქტებს აცხადებს (ბოლო დღეებში, მაგალითად, სოფელი უროჟაინოეს გათავისუფლება, ზაპოროჟიეს ფრონტზე), მაგრამ  ცალკეული სოფლების დაკავება არაფერი არ არის იმ ტერიტორიასთან შედარებით, რომლის დაბრუნება პრეზიდენტმა მოსახლეობას აღუთქვა. უფრო მეტიც - ხარკოვის ფრონტზე, ქალაქ კუპიანსკთან რუსები თვითონ ცდილობენ შეტევაზე გადასვლას და უკრაინელებს თავდაცვაზე გადასვლას აიძულებს.

„ჩვენ მათზე მეტი ვიცით, მაგრამ მაინც მადლობლები ვართ“

უკრაინის თავდაცვის სამინისტრო აღიარებს, რომ ხარკოვის ფრონტზე უკრაინის არმიისათვის საომარი მდგომარეობა მართლაც არასახარბიელოა. „მტერმა დამატებითი ძალები გადაისროლა, უკრაინელ ჯარისკაცებს ძალიან უჭირთ, მსხვერპლი დიდია“, - განაცხადა მინისტრის მოადგილემ ანა მალიარმა ეროვნული ტელევიზიით გამოსვლისას.  დანაკარგების შესავსებად სარდლობა დიდ იმედებს ამყარებს დასავლეთში, ნატოს ქვეყნებში მომზადებულ ჯარისკაცებზე.

მიხეილი ახლახან დაბრუნდა კიევში სამკვირიანი ტაქტიკური წრთვნებიდან, რომელიც პოლონეთში ჩატარდა. მისი ელიტური ბატალიონი რამდენიმე დღეში პირდაპირ ფრონტზე გაიგზავნება. „ისე, კაცმა რომ თქვას, პოლონეთში ჩვენ ევროპელმა სპეციალისტებმა დიდი ვერაფერი გვასწავლეს... წელიწადნახევრის ბრძოლების შემდეგ მე იმდენი რამ ვიცი, რაც ერთად აღებულმა ყველა ნატოელმა ინსტრუქტორმა. თუმცა მათთან შეხვედრა მაინც საინტერესო იყო, მადლობას ვუხდით“, - ამბობს უკრაინელი ოფიცერი.

„წვიმისა და თოვლის ფაქტორი ომში“

მიხეილი შიშობს, რომ უახლოესი კვირეები მისი ბატალიონისათვის ძალიან მძიმე იქნება. მან არ იცის გენშტაბის საიდუმლო გეგმები, მაგრამ არის იმის სიმპტომები, რომ უკრაინის არმია მალე დაიწყებს გადამწყვეტ მოქმედებას: „სრულიად შესაძლებელია, ჩემი ბატალიონი ფრონტის ყველაზე დაძაბულ ადგილზე ჩააყენონ. წინ უმძიმესი ბრძოლები გველოდება. როგორც ჩანს, ჩვენ საომარი მოქმედებების გადამწყვეტ ფაზაში შევდივართ“.

მიხეილი ბევრს ფიქრობს შემოდგომის მოახლოებაზე. მოსაწონია თუ არ არის მოსაწონი, წელიწადის ეს დრო უკრაინის არმიაზე ძალიან დიდ გავლენას ახდენს: მიწა (გრუნტი) ზაპოროჟიეს ფრონტზე და საერთოდ, უკრაინის სამხრეთში ისეთია, რომ წვიმების დროს გაუვალ ტალახად და საფლობად იქცევა ხოლმე. ამიტომ, თუ უკრაინის არმია წვიმების დადგომამდე რუსეთის თავდაცვის ხაზის გარღვევას ვერ შეძლებს, რთული სიტუაცია შეიქმნება: „წვიმები, ტალახი, შემდეგ თოვლი... ირგვლივ სტეპია, ტყე არ არის, ერთი ხეც კი არ დგას, რომ თავი შეაფარო“.

რასაკვირველია, არც ალექსიმ არ იცის უკრაინის გენშტაბის სამხედრო საიდუმლოებები დეტალურად, მაგრამ იმდენს მაინც ხვდება, რომ მსხვილი ოპერაცია უფრო მეტად ზაპოროჟიეს ფრონტზეა მოსალოდნელი (სამხრეთით), ვიდრე ხარკოვის ფრონტზე (ჩრდილოეთით). ის, რომ უკრაინის არმიას მელიტოპოლისა და ბერდიანსკის დაკავება აქვს დაგეგმილი, აზოვის ზღვაზე გასვლით, ყველა უკრაინელმა კარგად იცის.

შეტევა „ფორბსის“ წინააღმდეგ

უკრაინის მთავრობა რეგულარულად გამოხატავს უკმაყოფილებას უცხოური მასმედიიის მიმართ - უცხოელი ჟურნალისტები სამხედრო საიდუმლოებებს ამჟღავნებენ, აცხადებენ დანაკარგების რაოდენობას, აზუსტებენ ამა თუ იმ ქვედანაყოფის პოზიციებს და დისლოკაციას, არმიის სარდლობა კი ამის წინააღმდეგია, არ სურს, რომ სამხედრო მონაცემებზე პრესაში გაჟღერდეს. თავდაცვის მინისტრის მოადგილემ ანა მალიარმა საჯაროდ და მწვავედ გააკრიტიკა ამერიკული ჟურნალი „ფორბსი“, რომლის 15 აგვისტოს სტატიაში ზუსტად იქნა ნახსენები 82-ე ბრიგადის დისლოკაციის ადგილი.

განა ეს ფაქტი შეიძლებოდა აკრძალვის მიზეზი ყოფილიყო? არავის ეს არ სჯერა, მაგრამ მისი გამოყენება საბაბად ნამდვილად შეიძლებოდა.

წყარო: https://www.letemps.ch/monde/europe/blackout-sur-la-ligne-de-front-ukrainienne

 

 

საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.