USD 2.6978
EUR 2.9112
RUB 2.9177
თბილისი
დევიდ ენდელმანი-ამერიკელი ჟურნალისტი, პოლიტიკური კომენტატორი და მწერალი
თარიღი:  322

საქართველოს უცხოელი მეგობრები

საქართველო პირველად ნახევარ საუკუნის წინ “აღმოვაჩინე”. ჯერ კიდევ თინეიჯერი ვიყავი, როდესაც რადიოში მოვისმინე საუბარი სტალინზე და მის სამშობლოზე. დავინტერესდი და გამოვიკვლიე ეს ისტორია, რითაც საკმაოდ მოვიხიბლე.


როდესაც World Policy Journal-ის მთავარ რედაქტორად და გამომცემლად ვმუშაობდი, კოლუმბიის უნივერსიტეტის ორ მკვლევარს - ალექსანდრე კულის და ლინკოლნ მიტჩელს სტატია დავავალე. ისინი აფხაზურად და რუსულად საუბრობდნენ და ცოტა ხნის შემდეგ აფხაზეთში მიდიოდნენ. რუსეთის საქართველოში შეჭრის შემდეგ, მეც გავემგზავრე აფხაზეთში, რათა გამეგო, როგორ ეგუებოდა ხალხი თავის ახალ „დამპყრობელს“. მანამდეც, რა თქმა უნდა, შეძრული ვიყავი რუსეთის ქმედებებით, იქ გამოწვეული ქაოსითა და ნგრევით. ვლადიმირ პუტინი ფიქრობდა, რომ მას შეეძლო უბრალოდ დაეპყრო ერი ან თუნდაც რეგიონი და გამოეცხადებინა ის, როგორც საკუთარება. ცხადია, ეს იყო ნიმუში და არა ცალსახად ქართული ფორმულა.


ჩემთვის ყველაზე შთამბეჭდავი იყო ქართველი ხალხის სიმტკიცე და მონდომება, რომელიც მათ გამოავლინეს მაშინ, როდესაც ერის არსებობას საფრთხე დაემუქრა. განსაკუთრებით დამაინტერესა თქვენმა არაჩვეულებრივმა პრეზიდენტმა თავისი ფრანგული ფესვებით, რომლის გაცნობის საშუალებაც ნიუ-იორკში მომეცა, საგარეო ურთიერთობათა საბჭოში. იმ მომენტში ჩემთვის სრულიად ნათელი გახდა (ეს რა თქმა უნდა ადრეც ნათელი იყო) რამდენად გადაწყვეტილი აქვს საქართველოს შეინარჩუნოს დამოუკიდებლობა და სურს გახდეს ევროპის დემოკრატიული საზოგადოების წევრი, საბოლოოდ კი ევროკავშირში გაწევრიანდეს. რასაც საქართველო ნამდვილად იმსახურებს!


საქართველოში არსებულ გამოწვევებზე ბევრს ვსაუბრობ ჩემს ახალ წიგნში : A Red Line in the Sand: Diplomacy, Strategy and the History of Wars That Might Still Happen. როგორც იქ აღვნიშნავ, „თავად საქართველოს ჰქონდა დიდი და საამაყო ისტორია, რუსეთისგან სრულიად განსხვავებული, ჯერ კიდევ მანამ, სანამ იგი პირველად დაიკავებდა საქართველოს სამეფოს მეცხრამეტე საუკუნის დასასრულს“. ფაქტობრივად, ვიკვლევ საქართველოში ცივილიზაციას 8000 წლის წინ, ნეოლითურ პერიოდს, როცა ღვინოს აწარმოებდნენ. რომაელებმა და ბერძნებმა იქ გზა გააკეთეს, როგორც ამბობენ, ოქროს საწმისის ადგილი, რომელსაც იასონი და მისი არგონავტები დევნიდნენ შავი ზღვის გასწვრივ. როგორც ისტორიკოსმა და ჟურნალისტმა, მე დიდი ხნის წინ აღმოვაჩინე საქართველოს ისტორია, ცივილიზაცია და კულტურა, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში ვითარდება.


ყველაზე მეტად აღფრთოვანებული ვარ საქართველოთი, როგორც თავისუფალი და დამოუკიდებელი ერის განვითარებით, ასევე დასავლეთთან მჭიდრო კავშირებით (ეკონომიკური, კულტურული და პოლიტიკური). ჩემი აზრით საქართველოსთვის გონივრული არ იქნება ნატოში გაწევრიანება, რადგან ეს რეალურად იქნება ახალი წითელი ხაზის გავლება, რომელსაც ვლადიმერ პუტინი არ დაუშვებს, რა თქმა უნდა მას ეს არ სურს. საფრანგეთთან საქართველოს ურთიერთობა იქნება ძლიერი, თქვენი ყველაზე ფრანკოფონი პრეზიდენტის პერიოდში!


იყავით ისეთივე ძლიერი, მიზანდასახული და დამოუკიდებელი მომავალში, როგორც წარსულში და მსოფლიო გააგრძელებს თქვენს მხარდაჭერას. ვშიშორბ, რომ რუსეთი გააგრძელებს საქართველოს ტერიტორიის მიტაცებას მცოცავი ანექსიით. თქვენ არ უნდა დაუშვათ, რომ ეს მოხდეს განსაკუთრებით მანამ, სანამ არის საერთაშორისო მონიტორინგი თქვენს საზღვრებზე. შეგიძლიათ დაეყრდნოთ ამ მექანიზმს ქვეყნის უსაფრთხოების მართვისთვის. არასოდეს დაიშუროთ ძალა, ქართველი ხალხის საკეთილდღეოდ, თავისუფალი და დემოკრატიული მმართველობის სისტემის შესაქმნელად.

Speech • სფიჩი

სპორტი
კახა კალაძე: ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს თარიღი საქართველოს უახლეს ისტორიაში ოქროს ასოებით იწერება

საქართველოს ფეხბურთელთა ეროვნული ნაკრების გამარჯვების შემდეგ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე, თბილისის მერი კახა კალაძე და ნაკრების წევრები პირველი რესპუბლიკის მოედანზე შეკრებილ გულშემატკივრებს შეუერთდნენ და გამარჯვება მათთან ერთად აღნიშნეს.

კახა კალაძემ მადლობა გადაუხადა ეროვნულ ნაკრებს და და კიდევ ერთხელ ხაზი გაუსვა პლეიოფის ფინალში გამარჯვების განსაკუთრებულ მნიშვნელობას.

„გილოცავთ! რთულია, ვისაუბრო იმაზე, თუ რამხელა გამარჯვება მოიპოვა ჩვენმა ქვეყანამ. ეს არის ის, რასაც ათეულობით წელი ველოდებოდით. ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს არის ისტორიის დაწერა. საქართველოს უახლეს ისტორიაში 2024 წლის 26 მარტი ოქროს ასოებით იწერება, იმიტომ, რომ ჩვენი ეროვნული ნაკრები ითამაშებს ევროპის ჩემპიონატზე“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

დედაქალაქის მერმა მადლობა გადაუხადა ეროვნული ნაკრების გულშემატკივარსაც.

„მადლობა ყველას, ვინც მოედანზე იმყოფებოდა, ვინც სახლიდან უყურებდა ამ თამაშს. ყოველთვის, როცა ჭირდებოდა საქართველოს ეროვნულ ნაკრებს, იდექით მის გვერდში. იყო უამრავი წაგება, იყო რთული პერიოდი, მაგრამ ყოველთვის იდექით იქ, სადაც ჭირდებოდა ქართულ ფეხბურთს, ქართულ სპორტს და ამისთვის მინდა მადლობა გითხრათ თითოეულ თქვენგანს“, - მიმართა გულშემატკივრებს კახა კალაძემ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.