გიორგი გურულის ბლოგი

დემოკრატიის ამერიკული ფორმულა "თვითოეული მოქალაქის თავისუფლება არის წინაპირობა ყველა მოქალაქის თავისუფლების".
აშშ–ი წარმოუდგენელია რომ ყოვლისშემძლე პრეზიდენტმა ან გუბერნატორმა დანიშნოს ან მოხსნას მერი ან შერიფი ნებისმიერ პროვინციულ ქალაქში, ჩაერიოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს საქმიანობაში და ა.შ და ა.შ..
აშშ–ში მოქმედებს ათასობით პარტია, არასამთავრობო ორგანიზაციები, კლანები, კოოპერატივები, კლუბები, კომიტეტები, სექტები, თემები და მუნიციპალიტეტები. ყველა ეს ორგანიზაცია მოქმედებს თვითმმართველობის პრინციპების დაცვით და საკუთარი შიგა კონსტიტუციის მიხედვით..
ამჟამად აშშ–ის მოქალაქეების 70%–ი ასეთი ასოციაციების და ორგანიზაციების წევრია, ხოლო 50%–ზე მეტი აქტიურად მონაწილეობს ორი ან მეტი არასამთავრობო ორგანიზაციის საქმიანობაში.
მოქალაქეთა ასეთი ტიპის ჯგუფებისა და ასოციაციების ქსელი ყოველდღიურად ფუნქციონირებს და მათი მიზანია - შექმნან პირობები მოქალაქეების და მათი ჯგუფების თვითრეალიზაციის, შეხედულების გამოხატვის და ინიციატივების განხორციელებისათვის.
და ჩვენთან რა ხდება ამ მხრივ?
არაფერი... მხოლოდ მკაცრად შემოფარგლული ზონა (თავისუფალი თუ არა თავისუფალი) და ამ ზონის შიგნით მოფარფატე ყველაფრისმცოდნეები.... რომელთაც ხელი მიუწვდებათ უცხოურ დაფინანსებაზე...
და რატომ ხდება ასე?
იმიტომ რომ ქვეყანაში არ არსებობს თავისუფალი ფინანსური რესურსი და ორგანიზებული სივრცე, რომელთა ერთობლიობა საშუალებას მისცემს ყველა მსურველს რეალიზება გაუკეთოს თავის სამოქალაქო აქტიობას...
ამ პრობლემის გადაჭრა კი ადვილად შეიძლება, ხელისუფლების მხრიდან შესაბამისი პოლიტიკური ნების არსებობის შემთხვევაში.

მოგეხსენებათ, ყველა იდეის განხორციელებას გარკვეული ფინანსური საფუძველი სჭირდება. დღეს საქართველოში სამოქალაქო აქტივობის დაფინანსება მხოლოდ საერთაშორისო დონორი ორგანიზაციების მიერ ხდება და მიუხედავად ჩვენი მათადმი პატივისცემისა, ხშირად მათი გამჟღავნებული პროირიტეტები და ინტერესები ვერ მოდიან თანხვედრაში, ჩვენი საზოგადოების რეალურ ინტერესებთან და პრიორიტეტებთან. ამიტომ ხშირ შემთხვევაში ვერ ხერხდება ქვეყნისთვის საშური პროექტებისთვის დაფინანსების მოპოვება.

აქედან გამომდინარე, უპრიანი იქნება ქვეყნის მოქალაქეებმა თვითონ მოახდინონ იმ სამოქალაქო აქტივობების დაფინანსება, რომელთა განხორციელება მათი აზრით საჭირო იქნება სამოქალაქო საზოგადოების განვითარებისათვის.

მაგალითები ვისაც გაინტერესებთ გადახედეთ აღმოსავლეთ ევროპის და ბალტიისპირა ქვეყნების გამოცდილებას.

ამ ქვეყნების პრაქტიკა გვეუბნება, რომ  საგადასახადო კანონმდებლობაში შეიძლება გათვალისწინებული იყოს, რომ მოქალაქეების მიერ გადახდილი საშემოსავლო გადასახადების 1% აკუმულირდეს სპეციალურ ფონდში, რომლიდანაც შემდგომ დაფინანსდებიან არაკომერციული ორგანიზაციები. ამავდროულად გადასახადის გადამხდელს აქვს უფლება, სურვილის მიხედვით ეს თანხა მიმართოს იმ კონკრეტული ორგანიზაციის ბიუჯეტში, რომელსაც ენდობა და რომელსაც მხარს უჭერს.

საინტერესოა პოლონეთში არასამთავრობო ორგანიზაციების დაფინანსების წყაროების განაწილება: - 40%-ს ცენტრალური ბიუჯეტი გამოყოფს გრანტებს, 40%-ს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები; 15%-ი ფინანსდება თვითონ მოქალაქეების მიერ ( კანონი - 1%-ი) და მხოლოდ 4-5%-ია უცხოური ორგანიზაციების დაფინანსება !!!

 ჩვენთანაც იყო მცდელობა საკანონმდებლო დონეზე დაძრულიყო ეს პროცესი, მაგრამ კანონპროექტი საკმაოდ მაღლა შემოიდო თაროზე და დავიწყებას მიეცა...რატომ? იმიტომ ... სამოქალაქო განათლების დაბალი დონე არის ერთდროულად მიზეზიც და შედეგიც ყველა იმ პრობლემისა, რის წინაშეც დგას დღეს საქართველო.

ხოლო ამერიკული დემოკრატიის ფორმულა სხვანაირადაც ითარგმნება - წარმატებული ქვეყნის უმთავრესი მაჩვენებელი საშუალო შეძლების, კარგად ინფორმირებული და მაღალი სამოქალაქო განათლების მქონე მოქალაქეთა რაოდენობაა. სამწუხაროდ, დღეს ასეთი მოქალაქეების რიცხვი კატასტროფიულად მცირეა საქართველოში.