USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
"Süddeutsche Zeitung" : „ზრუნვა ავადმყოფ ექს-პრეზიდენტზე: დასავლეთი მიხეილ სააკაშვილის საზღვარგარეთ გადაყვანას ითხოვს, მთავრობა კი თვლის, რომ იგი სიმულანტობს“
თარიღი:  260

გერმანული გაზეთი „ზიუდდოიჩე ცაიტუნგი“ (Süddeutsche Zeitung - იბეჭდება მიუნჰენში) 29 დეკემბრის ნომერში აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ზრუნვა ავადმყოფ ექს-პრეზიდენტზე: დასავლეთი მიხეილ სააკაშვილის საზღვარგარეთ გადაყვანას ითხოვს, მთავრობა კი თვლის, რომ იგი სიმულანტობს“ (ავტორი - ფრენკ ნინჰეიზენი).

რამდენად ავადმყოფია საქართველოს ექს-პრეზიდენტი? მართლაც ემუქრება საფრთხე მის სიცოცხლეს? თუ პირიქით - მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა არცთუ ისე მძიმედაა და პოლიტიკური ოპონენტები სიტუაციას განგებ ამწვავებენ? მიხეილ სააკაშვილს, საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტს, ყველა იცნობდა როგორც თითქმის ორმეტრიან, ენერგიულ და ჯან-ღონით სავსე ადამიანს, დღეს კი იგი ძველებურად აღარ გამოიყურება - ვუყურებთ გაუპარსავ, თმაგაჩეჩილ, ლოყებჩავარდნლ, სუსტ პიროვნებას... მიხეილ სააკაშვილი შესამჩნევად გახდა, ეს აშკარად ჩანს - როგორც ამბობენ, ერთწლიანი პატიმრობისას მან წონაში 41 კილოგრამი დაიკლო.

ქართულმა სასამართლომ ექს-პრეზიდენტი 2018 წელს დაუსწრებლად გაასამართლა და მას ექვსი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა - ხელისუფლების ბოროტი მიზნებისთვის გამოყენების გამო, მისი პრეზიდენტობის პერიოდში, 2004-2013 წლებში. ექს-პრეზიდენტის მომხრეები და თვითონ მიხეილ სააკაშვილიც ბრალდებებს უარყოფენ და აცხადებენ, რომ მსჯავრი პოლიტიკურად მოტივირებულია. იგი თავის სამშობლოში უკრაინიდან გასული წლის შემოდგომაზე მოულოდნელად დაბრუნდა, რის შემდეგაც დაკავებული იქნა.

პატიმრობის პერიოდში მიხეილ სააკაშვილის ჯანმრთელობა გაუარესდა, მან რამდენჯერმე გამოაცხადა შიმშილობა. მაისში იგი გორის სამხედრო ჰოსპიტალიდან თბილისის სამოქალაქო კლინიკაში გადაიყვანეს. ამერიკელი ექიმების ბრიგადამ, რომელიც ექს-პრეზიდენტის მომხრეების ძალისხმევით შეიქმნა, დეკემბერის დასაწყისში მოამზადა დასკვნა, რომ მიხეილ სააკაშვილი მძიმე მეტალებით არის მოწამლული. გარდა ამისა, მას არასწორად მკურნალობენ, რის გამოც დაემართა ანორექსია, ანემია და კუნთების ატროფია. ბოლო კვირეებში 55 წლის ყოფილი პრეზიდენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობა საქართველოსთვის სერიოზულ პრობლემად იქცა და არა მხოლოდ კავკასიური ქვეყნისათვის.

სოლიდარობა მიხეილ სააკაშვილს!

თბილისში მყოფმა ევროკავშირის და აშშ-ის ელჩებმა შეშფოთება გამოხატეს ქვეყნის ყოფილი მეთაურის ჯანმრთელობის მძიმე მდგომარეობის გამო და საქართველოს მთავრობას მისი უფლებების დაცვისაკენ მოუწოდეს. ევროპარლამენტმა მიხეილ სააკაშვილის პატიმრობიდან გათავისუფლება მოითხოვა, მოლდოვას პრეზიდენტმა მაია სანდუმ კი, მისი სიცოცხლის გადასარჩენად, [დასავლურ კლინიკაში] დაუყონებლივი ჰოსპიტალიზება მოითხოვა.

მიხეილ სააკაშვილისგადასარცენად გამართულ დებატებში თვით ვლადიმერ ზელენსკიც ჩაერთო, უკრაინის პრეზიდენტი, რომელიც მისი ქვეყნის ცაში რუსული რაკეტებისა და დრონების წვიმას ებრძვის. ომის მიუხედავად, მან შობის წინ ვიდეომიმართვის დროს განაცხადა, რომ ის რაც მიხეილ სააკაშვილის მიმართ ხდება, სისასტიკეა. ასეთი მოქმედება საქართველოსთვის საზიანოა და უნდა დასრულდეს“. მან ქვეყნის მთავრობას მოუწოდა მიხეილ სააკაშვილი ან უკრაინის საავადმყოფოში გადაიყვანონ, ან ევროპის ან აშშ-ის რომელიმე ქვეყანაში.

საქართველოს მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ კი პირიქით, ექს-პრეზიდენტთან დაკავშირებული სიტუაციას გაზვიადებულად თვლის. ხელისუფლებამ გამოაქვეყნა ვიდეო, რომელშიც ჩანს, თუ რა აგრესიულად იქცევა განსასჯელი, რომელიც სამოქალაქო კლინიკაში იმყოფება. პარლამენტის სპიკერის შალვა პაპუაშვილის თქმით, „ექიმები და სახელმწიფო ყველაფერს აკეთებენ მიხეილ სააკაშვილის ჯანმრთელობისთვის, რომ მან შეძლოს სასჯელის მოხდა - დარჩენილი ხუთი წელი - ჩადენილი დანაშაულისათვის“. ამასთან, მთავრობა ჯერ-ჯერობით უარს აცხადებს მსჯავრდებულის საზღვარგარეთ სამკურნალოდ გაშვებაზე.

მიხეილ სააკაშვილი საქართველოს პრეზიდენტი ე.წ. „ვარდების რევოლუციის“ შედეგად გახდა. მასზე დიდ იმედებს ამყარებდნენ. მან იურისტის სპეციალობა აშშ-ში მიიღო და როცა პრეზიდენტად აირჩიეს, სამართალდაცვისა და მართლმსაჯულების სისტემაში რადიკალური რეფორმები გაატარა, რის შემდეგაც ყოველდღიური კორუფცია პრაქტიკულად აღმოიფხვრა. ამასთან, რადგანაც ბოლო წლებში მისი მმართველობის სტილი სულ უფრო ავტორიტარული ხდებოდა, მისი მთავრობის წინააღმდეგ მასობრივი საპროტესტო აქციები გახშირდა. 2012 წელს მიხეილ სააკაშვილის პარტია საპარლამენტო არჩევნებში დამარცხდა. ეს ფაქტი ქართული დემოკრატიის გამარჯვებად იქნა შერაცხული.

ოდესღაც სანიმუშო ქვეყანა - უკრაინისა და მოლდოვას უკან

თუმცა ისიც უნდა ითქვას, რომ ბოლო წლებში საქართველოში შიდაპოლიტიკური სიტუაცია გაუარესდა. ოპოზიცია ხელისუფლებას პრორუსულ გადახრაში ადანაშაულებს და აცხადებს, რომ „ქართული ოცნების“ მთავრობა ქვეყნის მტერ რუსეთს ზედმეტ რევერანსებს უკეთებს. შეიძლება ითქვას, რომ ოპოზიცია და ხელისუფლება ერთმანეთთან შეურიგებელ დამოკიდებულებაში არიან. მიხეილ სააკაშვილტან დაკავშირებული სიტუაცია, ევროკავშირის თვალსაზრისით, ადასტურებს იმას, თუ რამდენად უკიდურესად არის პოლარიზებული ვითარება კავკასიურ სახელმწიფოში.

როცა ზაფხულის დასაწყისში ევროკავშირმა უკრაინას და მოლდოვას ორგანიზაციის წევრად მიღების კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი მიანიჭა, საქართველო მათ შორის არ აღმოჩნდა. ბრიუსელმა განაცხადა, რომ ოდესღაც რეფორმებით სამაგალითო საქართველომ დემოკრატიის თვალსაზრისით ნაბიჯი უკან გადადგა და ამიტომ კანდიდატის სტატუსის მისაღებად თბილისს საკმაოდ ბევრი მოთხოვნის შესრულება მოუწევს, მათ შორის სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობის უზრუნველყოფა, კორუფციასთან ბრძოლის გაძლიერება და პოლიტიკური კლიმატის გაუმჯობესება.

მაგრამ ბოლო დღეების მოვლენები პოლიტიკური კლიმატის გაუმჯობესებას სულაც არ ჰგავს: ოთხშაბათს, მიხეილ სააკაშვილის საქმესთან დაკავშირებით სასამართლო სხდომის წინ მმართველი პარტიის ლიდერმა ირაკლი კობახიძემ კვლავ განაცხადა, რომ ექს-პრეზიდენტი „სიმულიანტობს“: მიხეილ სააკაშვილს იმედი აქვს, რომ  პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი მას შეიწყალებს.

წყარო: https://www.sueddeutsche.de/politik/georgien-saakaschwili-1.5723148

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.