USD 2.7117
EUR 3.1231
RUB 3.3487
თბილისი
ბრიტანული ჟურნალი „ეკონომისტი“ (The Economist) : „პუტინის იმედით, ქვეყნის მომავალი ჩინეთ-ინდოეთთან არის დაკავშირებული, მაგრამ შეიძლება ყველაფერი მისი გეგმით არ განვითარდეს“
თარიღი:  599

ბრიტანული ჟურნალი „ეკონომისტი“ (The Economist) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „როგორ გეგმავს ვლადიმერ პუტინი რუსეთის ვაჭრობის გარდაქმნას: მისი იმედით, ქვეყნის მომავალი ჩინეთ-ინდოეთთან არის დაკავშირებული, მაგრამ შეიძლება ყველაფერი მისი გეგმით არ განვითარდეს“.

გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:

ვლადიმერ პუტინი უკრაინის წინააღმდეგ მიმართული ომისათვის კოლოსალურ თანხებს ხარჯავს: აშშ-ის თავდაცვის სამინისტროს მონაცემებით, რუსეთის პრეზიდენტმა უკრაინაში შეჭრის დღიდან 200 მილიარდ დოლარზე მეტი დახარჯა, ანუ მთლიანი შიდა პროდუქტის 10%-ზე მეტი. ახლა იგი გეგმავს დიდი თანხები დააბანდოს იმ ინფრასტრუქტურის განვითარებაში, რომელიც რუსეთის ეკონომიკას შესაძლებლობას მისცემს განვითარდეს დასავლეთისაგან იზოლაციის პირობებში.

მომავალი ათწლეულის განმავლობაში რუსეთი გეგმავს 70 მილიარდი დოლარი დახარჯოს სატრანსპორტო მარშრუტების მშენებლობაში, რომლებიც ქვეყანას აზიელ და ახლოაღმოსავლელ პარტნიორებთან დააკავშირებს. ამ თანხიდან ლომის წილი მიეცემა შორეულ აღმოსავლეთს და რუსეთის უკიდურეს ჩრდილოეთ რეგიონს (პოლარული წრის მიღმა), ხოლო შედარებით ნაკლები - საერთაშორისო სატრანსპორტო დერეფნის „ჩრდილოეთი-სამხრეთის“ (INSTC) განვითარებას, რომელიც კავკასიის რეგიონზე გადის და რომელიც მოწოდებულია გააფართოვოს რუსეთის კავშირები ინდოეთის ოკეანის ქვეყნებთან, ირანის ტერიტორიის ტრანზიტით. ოფიციალურ პირთა განცხადებით, არადასავლური მიმართულების მქონე მარშრუტებით ახლო მომავალში ტვირთბრუნვის მნიშვნელოვანი ზრდაა მოსალოდნელი.

უკრაინის ომმა უკვე გამოიწვია რუსული პროდუქციის ექსპორტის ორიენტაციის მკვეთრი ცვლილება. ის ქვეყნები, რომლებიც დასავლეთის სანქციებს არ შეუერთდნენ - ჩინეთისა და ინდოეთის ჩათვლით, თანდათანობით ჩაანაცვლეს ვაჭრობა დასავლეთთან და რუსეთთან ადრე დაკარგული კავშირები აღადგინეს. რადგანაც რუსეთის შორეულ აღმოსავლეთის რეგიონში ინფრასტრუქტურა სუსტად არის განვითარებულია, აზიის ქვეყნებისკენ ექსპორტი შეზღუდულია, პროდუქციის დანიშნულების ადგილამდე მიტანა ძალიან ხშირად შორი მარშრუტით ხდება - შავი და ბალტიის ზღვებისა და სუეცის არხის მეშვეობით. მოსკოვი გარკვეულწილად შეშფოთებულია იმით, რომ ვაითუ შავი ზღვიდან ექსპორტი საერთოდ შეწყდეს - სავარაუდოდ, ნატოს ზეწოლით, თურქეთის მიერ ბოსფორ-დარდანელის სრუტეების შესაძლო ჩაკეტვით. ამიტომაც, რუსეთი ცდილობს სავაჭრო გზების დივერსიფიცირებას მეგობარი ქვეყნებისკენ და მათი უსაფრთხოების უზრუნველყოფას.

რუსეთის მხრიდან ეს მიდგომების მნიშვნელოვან ცვლილებას ნიშნავს. ჯერ კიდევ არცთუ დიდი ხნის წინათ რუსი ჩინოვნიკები თავს არიდებდნენ ინფრასტრუქტურულ კავშირებს ინდოეთთან და ჩინეთთან, რადგან ევროპასთან ვაჭრობა უფრო მომგებიანად ითვლებოდა. სავაჭრო გზების ორიენტირების შეცვლამ მათი გათვლებიც შეცვალა. ჩინეთსა და რუსეთს შორის ვაჭრობა, ნავთობზე მოთხოვნის გამო, 2021 წელთან შედარებით, ორჯერ გაიზარდა და რეკორდულ 240 მილიარდ დოლარს მიაღწია. 2022 წელს ოქი ქვეყნისთვის სასაზღვრო მდინარე ამურზე პირველი სარკინიგზო ხიდი გაიხსნა, კიდევ ერთის მშენებლობა გასულ წელს დაიგეგმა და 2026 წლის ბოლოს უნდა დასრულდეს. 2030 წლისათვის კი რუსეთს სურს არქტიკული „ჩრდილოეთის საზღვაო გზის“ გამოყენებით, ბერინგის სრუტის გავლით, ტვირთების გადაზიდვა ჩინეთისაკენ დრევანდელი 36 მილიონიდან 200 მილიონ ტონამდე გაზარდოს.

რც შეეხება ირანს: ორიოდე წლის წინათ რუსეთი გარკვეულწილად თავს არიდებდა ირანთან მჭიდრო ურთიერთობას, რადგან თეირანს დასავლური მკაცრი სანქციები ჰქონდა გამოცხადებული, მაგრამ ახლა, რადგანაც დასავლეთმა ორივე ქვეყანა „გარიყულად“ შერაცხა, მოსკოვი და თეირანი გაორმაგებული ძალით ავითარებენ „ჩრდილოეთ-სამხრეთის“ დერეფანს. გასული წლის ბოლოს რუსეთი დათანხმდა რეშთი-ასტარის რკინიგზის მშენებლობის დაფინანსებას აზერბაიჯანის საზღვრისაკენ. სხვათა შორის, ამ 162-კილომეტრიანი რკინიგზის მშენებლობა 20 წლის წინ დაიგეგმა, მისი გარკვეული მონაკვეთი ამოქმედდა კიდეც, მაგრამ ბოლომდე დასრულება გაჭიანურდა. ახლა, გეოეკონომიკური სიტუაციის ცვლილების გამო, მხარეებმა მზერა ისევ მას მიაპყრეს.

ვლადიმერ პუტინი თვლის, რომ „ჩრდილოეთ-სამხრეთის“ სავაჭრო დერეფნის სრული ამოქმედების შემდეგ, ირანი რუსული პროდუქციისათვის ერთგვარ ჰაბად გადაიქცევა, საიდანაც ტვირთები აზიისაკენ, ახლო აღმოსავლეთისაკენ [და „გლობალური სამხრეთის“ ქვეყნების აფრიკული სექტორისაკენ] გადაიზიდება. მაგრამ ბოლო ორი წლის მთავარ ტროფეის მაინც ინდოეთი წარმოადგენს: ჩინეთისაგან განსხვავებით, ინდოეთის მოთხოვნილება რუსულ ქვანახშირზე და ნავთობზე, სპეციალისტთა პროგნოზების მიხედვით, როგორც მინიმუმი, 2030 წლამდე სტაბილურად მაღალი იქნება

მაგრამ ვლადიმერ პუტინის გეგმებს წინ სერიოზული დაბრკოლებები ემუქრება: ჩრდილოეთის ყინულოვანი ოკეანე ზამთრობით თითქმის გაუვალი იქნება ტვირთზიდვისათვის და ყინულებისაგან თავისუფალი მხოლოდ 21-ე საუკუნის შუახანებში თუ იქნება. რაც შეეხება „ჩრდილოეთ-სამხრეთის“ სავაჭრო დერეფანს, ის ძირითადად საავტომობილო ტრანსპორტზე იყო გათვლილი თავიდანვე, რაც მის ტვირთგამტარუნარიანობას ზღუდავს.

გარდა ამისა, ალტერნატიული მარშრუტების ძიებას და მათ შექმნა-გამოყენებას ხელს უშლიან სანქციები. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ რუსი ჩინოვნიკები ახალი მარშრუტების გამატარუნარიანობას გაადიდებენ, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ რუსეთის პროდუქციაზე მოთხოვნა ყოველთვის გარანტირებული იქნება.

წყარო: https://www.economist.com/finance-and-economics/2024/08/28/how-vladimir-putin-hopes-to-transform-russian-trade

 

 

საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.