USD 2.6935
EUR 3.1336
RUB 3.3397
თბილისი
ბექა ჭიჭინაძე - როგორ დაამარცხეს ქართველი მებრძოლებმა თურქი ჯადოქრები - ბაბა ილია და ბაბა იშაკი
თარიღი:  1214
ბევრი წარმოუდგენელი ფურცელია ისტორიაში, მაგრამ ერთი ამბით ვერადავერ ვწყვეტ გაოცებას, ფილმის სცენარს ჰგავს, მოქმედების არეალია -1230-ანი წლების რუმის სასულთნო, პერსონაჟები - ფრანგი რაინდები, ქართველი მებრძოლები და თურქი ჯადოქრები - ბაბა ილია და ბაბა იშაკი
რელიგიის ისტორიის მკვლევრები ისტორიის ამ ჩვენში უცნობ ფურცელს რელიგიური მოძრაობების ერთ-ერთ ყველაზე შთამბეჭდავ მოვლენად მიიჩნევენ.
...
რუმის სულთნების ,,ლიბერალური" ტენდენციები საშინაო და საგარეო პოლიტიკაში უკმაყოფილებას იწვევდა რადიკალურ რელიგიურ წრეებში. 1240 წელს სასულთნოში გამოჩნდა რელიგიური შარლატანი - ბაბა ილია, რომელიც ახდენდა ,,სასწაულებს" და ელაპარაკებოდა ღმერთს, მან თავი ღვთისაგან მოვლენილ რესულ ულლაჰად გამოაცხადა და მოაწყო დიდი აჯანყება ,,ურჯულო სულთნის" - ყიასედდინ ქაიხუსრევ მეორის დასამხობად.
ბაბა ილიამ ,,იწინასწარმეტყველა" რომ ღმერთი მას და მის მიმდევრებს დიდ გამარჯვებას მიმადლებდა, მას უამრავი თურქმენი შეუერთდა, სექტანტებისაგან მალე აღებულ იქნა სივასი და ამასია, შემდეგ კი სამხრეთ ანატოლიის მნიშვნელოვანი ნაწილი, სულთნის დღეები დათვლილი იყო, რელიგიურად ეგზალტირებული ბრბო მის დასამხობად მიემართებოდა.
სულთანმა შეძლო მნიშვნელოვანი ძალების მობილიზება და ამასიაში ბაბა ილიას შეუტია, მაგრამ სწორედ ამ დროს ეს ჯადოქარი დაუკავშირდა თურქმენთა სხვ ცნობილ მჩხიბავს - ბაბა იშაკს, რომელსაც აგრეთვე დიდი ჯადოქრის სახელი ჰქონდა, ჯადოქრები შეთანხმდნენ ერთად ემოქმედათ სულთნის წინააღმდეგ, სწორედ იმ მომენტში, როცა სულთანმა ქაიხუსრევმა ბაბა ილიას ამასიაში შეუტია, კეფერსუდში მეორე ჯადოქარი - ბაბა იშაკი აჯანყდა, აჯანყებულებმა ხელში ჩაიგდეს კეფერსუდი, ჰისნ-მანსური და მალაქიისაკენ დაიძრნენ, მათი რიცხვი თანდათან იზრდებოდა.
ბაბა იშაკის წინააღმდეგ მობილიზებული სელჩუკი მებრძოლები არ დაემორჩილნენ სულთნის ბრძანებას ეომეათ მის წინააღმდეგ, რადგანაც ისინი თავზარდაცემული იყვნენ ჯადოქრის ზებუნებრივი უნარების შესახებ მოარული ხმებით.
გამოუვალ სიტუაციაში ჩავარდნილ სულთანს გამოსავლად ქრისტიანი ფრანგი მოქირავნე რაინდები მოევლინნენ, რომელთაც გადაწყვიტეს ვაჟკაცურად დაპირისპირებოდნენ ,,სატანის მიმდევრებს", მაგრამ ბაბა იშაკის აგზნებულმა მიმდევრებმა ფრანგთა დამარცხება შეძლეს და მათი საჭურველიც ხელში ჩაიგდეს. ამასობაში, ამასიაში სულთნის ნაწილებთან ბრძოლაში ჯადოქარი ბაბა ილია დაიღუპა, მაგრამ ბაბა იშაკი კვლავაც ძლევით მოიწევდა ამასიისკენ და გზად მრავალი მომთაბარე თურქმანი უერთდებოდა, მათი შეკავება ვერაფერმა შეძლო, სასოწარკვეთილი სულთანი ყუბადაბადში გაიქცა.
ამასიაში მისულმა ბაბა იშაკმა გამოაცხადა, რომ მისი თანამზრახველი ჯადოქარი, ბაბა ილია არ მომკვდარა და სინამდვილეში ზეცაში ავიდა, რათა იქიდან ანგელოზთა ლაშქართან ერთად დაბრუნებულიყო, ბაბა ილიას მთელი სექტა ქალების და ბავშვების ჩათვლით მთელი ძალით ღრიალებდა მკვდარი ჯადოქრის წოდებას: ბაბა რესულლაჰ !
სულთანმა დაინახა რა, რომ ჯადოქრის შემაკავებლად ფრანგები არ კმაროდნენ, სელჩუკებს კი გრძნეულების ეშინოდათ, მოიხმო მთელ აღმოსავლეთში ყველაზე მაღალი საბრძოლო უნარების მოქირავნეები - ქართველები და ქურთები, რომლებიც ჯადოქარ ბაბა იშაკის წინააღმდეგ კირშეჰირში გაგზავნა, ბრძოლა ფრანგებმა და ქართველებმა დაიწყეს, ჯადოქრის გააფთრებულმა მიმდევრებმა სასტიკი იერიში წამოიწყეს, სულთნის სელჩუკები ამ დროს ბრძოლას შორიდან აკვირდებოდნენ, როცა დაინახეს რომ არანაირ ზებუნებრივ ჩარევას ადგილი არ ჰქონდა და რამდენიმე დღის წინ მკვდარი ჯადოქარი - რესულლაჰ ბაბა ილიაც არა და არა ბრუნდებოდა ანგელოზთა ლაშქართან ერთად, თვითონაც ჩაერთვნენ ბრძოლაში. საბოლოოდ, ქართველი, ფრანგი და ქურთი მოქირავნეების წყალობით, სასტიკი ჟლეტა ჯადოქრის დამარცხებით და ბრძოლის ველზე დაღუპვით დასრულდა.
აქედან დაიწყო ქართველთა და ფრანგთა მეგობრობა რუმის სასულთნოში, ქართველთა ნაწილების სარდალი ამ ბრძოლაში, შესაძლოა, შალვა ახალციხელის ვაჟი - ფარადავლა თორელი ყოფილიყო, რადგანაც ამ მოვლენიდან მალევე იგი სულთნის ერთ-ერთ ყველაზე მამაც სარდლად მიიჩნევა.
სულთანმა ყიასედდინმა მონღოლებთან შეტაკებამდე სარდალთა თათბირი გამართა, მათი უმეტესობა შეშფოთებული იყო და სულთანს თავის შეკავებას ურჩევდა, ამ დროს ფარადავლა თორელმა, შალვა ახალციხელის ვაჟმა განაცხადა:
,,ესენი ლაჩრები არიან და ეშინიათ, მოაცილეთ აქედან, დაე სულთანმა მის ლაშქარში მყოფი ქართველები და ფრანგები მიბოძოს და მე შევებმები მონღოლებს, თუნდაც ისინი მართლაც ისეთები იყვნენ, როგორც ყვებიან".
შესაძლოა აქ ფარადავლას უფრო ადრეული შემთხვევაც ჰქონდა მხედველობაში, როცა სელჩუკებს ჯადოქრებთან ბრძოლის ეშინოდათ და წინამძღვრობა ქართველებმა და ფრანგებმა იკისრეს.
მიყევით ბმულს - ბექა ჭიჭინაძე
 
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.