USD 2.7089
EUR 3.1193
RUB 3.3402
თბილისი
ბათუმის 2025 წლის ბიუჯეტი დამტკიცდა და ნახევარი მილიარდი შეადგინა
თარიღი:  885

ბათუმის საკრებულომ 2025 წლის ბათუმის ბიუჯეტი დაამტკიცა

ბიუჯეტის მოცულობა 500 მილიონი ლარია, რაც 2024 წლის სასტარტო ბიუჯეტთან მიმართებაში 118 მილიონი ლარით მეტია.

პრიორიტეტები, რომელთა დაფინანსებაც ბათუმის 2025 წლის ბიუჯეტით არის გათვალისწინებული:

• მუნიციპალური ინფრასტრუქტურის განვითარება - 266 მილიონ 36 ათას 600 ლარი

• ჯანმრთელობის დაცვა და სოციალური უზრუნველყოფა - 29 მილიონ 327 ათას 500 ლარი

• განათლება -  50 მილიონ 584 ათას 100 ლარი 

• კულტურა, სპორტი, ახალგაზრდობა - 32 მილიონ 163 ათას 700 ლარი 

• ქალაქის დასუფთავება, ეკოლოგიური მდგომარეობისა და სარეკრეაციო ინფრასტრუქტურის განვითარება - 42 მილიონ 462 ათას 400 ლარი

• მუნიციპალური სერვისების განვითარება - 14 მილიონ 207 ათას 600ლარი

• ქალაქის ეკონომიკური და ურბანული განვითარება - 818 ათას 600ლარი
 შემოსულობები - 455 მილიონი ლარია, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ბიუჯეტიდან გამოყოფილი კაპიტალური ტრანსფერი - 132 მილიონ 341 ათასი ლარი, ხოლო სპეციალური ტრანსფერი - 99 მილიონ 659 ათასი ლარი.

 საგზაო ინფრასტრუქტურის განვითარება

გათვალისწინებულია:

• საგზაო ინფრასტრუქტურის რეაბილიტაციადაკაპიტალურიმშენებლობა

• გზების, ქუჩებისა და ტროტუარების მიმდინარე მოვლა-პატრონობა 

• გარეგანათების ქსელისგანვითარებადამოვლა-პატრონობა

• საგზაო ინფრასტრუქტურის მოვლა-შენახვისღონისძიებები

 2025 წელს ბათუმში 27 ქუჩის, ჩიხისა და ქუჩის მონაკვეთის რეაბილიტაცია განხორციელდება შემდეგ მისამართებზე:

• რეჯებ ნიჟარაძის ქუჩა

• ენვერ ხაბაძის ქუჩა

• გენერალ გიორგი კვინიტაძის ქუჩა

• ნევრესტან შაშიკაშვილის ქუჩა

• ივანე მესხის ქუჩა

• გენერალ ასლან აბაშიძის ქუჩა 

• გენერალ ასლან აბაშიძის I ჩიხი

• ხახულის II შესახვევი                  

• აეროპორტის გზატკეცილი (#1-დან  #93-ამდე)

• გაგარინის ქუჩა

• იმედაშვილის ქუჩის მონაკვეთები

• შავშეთის ქუჩის მონაკვეთი

• ი. ნონეშვილის ქუჩა

• მამია ვარშანიძის და ხახულის ქუჩების მონაკვეთი

• ნიკო მუსხელიშვილის ქუჩა

• მახვილაურის ქუჩა

• მაჭახელას ქუჩა

• ოპიზრების ქუჩა

• ტაოს ქუჩა

• აკაკი შანიძის ქუჩა 

• ფანასკერტელ-ციციშვილის ქუჩა

• ქიქავას ქუჩა

• ნ. გოგოლის ქუჩის მონაკვეთი 

• მ. ლერმონტოვისა და ი. ჯავახიშვილის ქუჩების დამაკავშირებელი გზა

• მემედ აბაშიძისა და კონსტანტინე გამსახურდიას ქუჩების ტროტუარები

• იაკობ გოგებაშვილის ქუჩა

• შოთა რუსთაველის ქუჩა

 გათვალისწინებულია 5 ახალი გზის მშენებლობა შემდეგ მისამართებზე:

• გრიგოლ ლორთქიფანიძისა და ზღვისპირის ქუჩების დამაკავშირებელი გზა

• ფარნავაზ მეფისა და ფიროსმანის ქუჩების დამაკავშირებელი გზა

• ლეხ და მარია კაჩინსკებისა და შალვა ინასარიძის  ქუჩების დამაკავშირებელი გზა

• მიხეილ ლერმონტოვისა და გენერალ ასლან აბაშიძის ქუჩების დამაკავშირებელი გზა

• გაგარინის ქუჩის მონაკვეთის გაგრძელება შარტავას ქუჩის წრიულამდე

 ხიდების მოწყობა განხორციელდება:

• მამია გოგოლიშვილის ქ. #57-ის მიმდებარედ                              

• სათნოების ქ. #1-ის მიმდებარედ                         

• მახვილაურის ქ. #55-ის მიმდებარედ 

სტიქიის შედეგად მიყენებული ზიანის სალიკვიდაციო სამუშაოები გათვალისწინებულია 200 მისამართზე (მრავალწლიანი პროექტები)

 20 ახალი სკვერი მოეწყობა შემდეგ მისამართებზე:

• ფრ. ხალვაშის გამზირი #374-ის მიმდებარედ         

• ძმები ნობელების ქუჩა N41-ის მიმდებარედ 

• დაბა ჩაქვი, თამარ მეფის გამზირზე 

• მუხრან მაჭავარიანის ქ. #88-ის მიმდებარედ 

• გოდერძი ჩოხელის ქ. #45-ის მიმდებარედ 

• ზ. ნაჭყებიას ქ. #2-ის მიმდებარედ 

• დიმიტრი სვიშჩევსკის ქ. 36-ის მიმდებარედ           

• ფრიდონ ხალვაშის მე-7 შესახვევი #5ა-ს მიმდებარედ        

• კახაბრის ქ. #32-ის მიმდებარედ       

• სელიმ ხიმშიაშვილის ქ. #37-ის მიმდებარედ                      

• ტბეთის შესახვევი #11-ის მიმდებარედ       

• პარმენ რურუას ქ. #4-ის მიმდებარედ                      

• პარმენ რურუას ქ. #13-ის მიმდებარედ        

• სერგი მესხის ქ. #40-ის მიმდებარედ 

• მამია ვარშანიძის ქ. #209-ის მიმდებარედ                

• მამია ვარშანიძის ქ. #165ბ-ს მიმდებარედ                

• რეზო თაბუკაშვილის ქ. #19-ის მიმდებარედ 

• იოსებ გრიშაშვილის ჩიხი #4ა-ს მიმდებარედ                     

• თამარის დასახლება #6-ის მიმდებარედ 

• კახაბრის ქ. #28-ის მიმდებარედ 

 გათვალისწინებულია სკვერების რეაბილიტაცია შემდეგ მისამართებზე: 

• დავით აღმაშენებლის ქ. #7-ის მიმდებარედ 

• ინასარიძის ქ. #6-ის მიმდებარედ 

• გორგილაძის ქ. #54-ის მიმდებარედ 

• ივ. ჯავახიშვილის ქ. #47-ის მიმდებარედ 

• ფრიდონ ხალვაშის გამზირის მიმდებარედ, შანიძის ქუჩის კვეთიდან, ფანასკერტელ-ციციშვილის ქუჩის კვეთამდე სკვერების მოწყობა-რეაბილიტაცია

 კომუნალური ინფრასტრუქტურის განვითარება

გათვალისწინებულია:

• წყლისა და წყალარინების სისტემების რეაბილიტაცია 

• კომუნალური ინფრასტრუქტურის დაწესებულებათა რეაბილიტაციის პროექტის თანადაფინანსება

 წყლის სისტემების რეაბილიტაციის ფარგლებში განხორციელდება:

• კახაბრის დასახლებაში სასმელის წყლის სისტემის და 300 კბმ სამარაგო-საწნევო რეზერვუარის მოწყობა;

• მწვანე კონცხის ადმინისტრაციულ ერთეულში სასმელი წყლის სისტემების მოწყობა;

• მდინარე ყოროლისწყლის დამბისა და წყალმიმღები კონსტრუქციის მშენებლობა;

• ავგიის ქუჩაზე 2000 კბმ წყლის რეზერუარის, ასევე მკვებავი მაგისტრალისა და წყლის ქსელის მშენებლობა.

 წყალარინების სისტემების რეაბილიტაციის ფარგლებში  განხორციელდება

სარფის, კვარიათის, გონიოს, ახალსოფლის წყალარინების ქსელისა და წყალარინების გადამქაჩი სადგურების რეაბილიტაცია-მშენებლობა.

 პარალელურად, გერმანიის რეკონსტრუქციის საკრედიტო ბანკის მხარდაჭერით მიმდინარეობს ბათუმის მუნიციპალური ინფრასტრუქტურის რეაბილიტაციის პროექტის V ფაზა, რომლის ფარგლებშიც გათვალისწინებულია:

• ადლიის წყალარინების გამწმენდი ნაგებობის გაფართოება

• ა და ბ სატუმბი სადგურების გაფართოება

• აეროპორტის, ინდუსტრიული და კახაბრის დასახლებების წყალარინება

• ინჯალოს წყლის სამარაგე რეზერვუარის, წყალსადენის და სასმელი წყლის მკვებავი ხაზის მშენებლობა

• მეჯინისწყლის ჭაბურღილების წარმადობის გაზრდა

• ჩაქვის წყლის სათავე ნაგებობის რეაბილიტაცია

• ჩაქვის გადამცემი მაგისტრალური წყალსადენის რეაბილიტაცია

• ხელვაჩაურის და აეროპორტის წყალმომარაგების ქსელის მოწყობა.

 სანიაღვრე სისტემის გაფართოებისა და გამტარუნარიანობის გაუმჯობესების მიზნით

გათვალისწინებულია სანიაღვრე არხების მოწყობა შემდეგ მისამართებზე: 

• ლეხ და მარია კაჩინსკების ქ. #35-დან ადლიის ქუჩის პარალელურად 

• ივანე მესხის ქ. #14-ის მიმდებარედ 

• იოანე ლაზის ქ. #5ა-ს მიმდებარედ 

• ხახულის ქუჩის #66-68-ში

• ფრიდონ ხალვაშის IV ჩიხში

• თამარ მეფის ქ. #47-ის მიმდებარედ 

• გაზაფხულის ქ. #15-დან თბილისის ქუჩამდე

• იბერიის ქ. #24-ის მიმდებარედ 

• ილია ჭავჭავაძისა და პეტრე მელიქიშვილის ქუჩების კვეთაში

 2 ახალი საბავშვო ბაღი აშენდება ივანე მესხის I ჩიხსა და ნიკო მუსხელიშვილის ქ. #33 დ-ს მიმდებარედ.

კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების რეაბილიტაცია განხორციელდება 2 მისამართზე:

• ლუკა ასათიანის ქ. #25-ში მდებარე მერიის ადმინისტრაციული შენობის რეაბილიტაცია-გამაგრება; 

• შოთა რუსთაველის ქ. #51-ში მდებარე მონიტორინგისა და პროგნოზირების ცენტრის შავი ზღვის ფილიალის ადმინისტრაციული შენობის რეაბილიტაცია.

 რაგბის სტადიონის სარეაბილიტაციო სამუშაოების ფარგლებში გათვალისწინებულია არსებული ინფრასტრუქტურის რეაბილიტაცია, 2 ახალი სტადიონისა და დამხმარე ინფრასტრუქტურის მშენებლობა.

 გრძელდება ავარიული სახლების ჩანაცვლების მრავალწლიანი პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც მიმდინარეობს ავარიული სახლების დემონტაჟი-მშენებლობისა და გამაგრება-რეაბილიტაციის სამუშაოები.

ასევე გრძელდება სოციალური სახლის პროექტი ე.წ. შანხაის დასახლებაში

დაიწყება ხელმისაწვდომი საცხოვრისის პროგრამის შემდეგი ეტაპი, რაც ითვალისწინებს დამატებით 200 საცხოვრებელი ბინის მშენებლობას.

 ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების მხარდაჭერის პროგრამის ფარგლებში გრძელდება:

• მრავალბინიანი სახლების სახურავები რეაბილიტაცია

• ლიფტების ჩანაცვლება

• ეზოების კეთილმოწყობა და კომუნალური სისტემის მოწესრიგება

• ფასადების მოწესრიგება

 ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მიმართულებით ბიუჯეტი 2 მილიონი ლარით  გაიზარდა, რაც პროგრამებით მოსარგებლეთა რაოდენობის ზრდას უზრუნველყოფს.

განათლების, კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მიმართულებით გაიზარდა პროგრამების დაფინანსება. მათ შორის, მოთხოვნიდან გამომდინარე, 140-ამდე  გაიზარდა ლუკა ასათიანის სტიპენდიით მოსარგებლეთა რაოდენობა.

საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.