USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
ბაისანგურ ბენოელი - "ადამიანი ქვა"
дата:  4473

ბაისანგურ ბენოელი (1794-1861), დიდი ჩეჩენი მებრძოლი იყო, რომელიც მთელი თავისი გმირული სიცოცხლის მანძილზე არნახულ წინაარმდეგობას უწევდა რუსულ იმპერიალიზმს და დიდ კავკასიურ ომში მრავალათეულ, დიდ და მცირე ბრძოლაში წარმატებით უმკლავდებოდა რუსულ საოკუპაციო არმიას, რომელიც მისი საყვარელი სამშბოლოს დაპყრობას აპირებდა.

ცნობილია, რომ 1825-1826 წლებიდან ბაისანგური უკვე აქტიურად მონაწილეობდა რუსეთის წინააღმდეგ ჩეჩნურ აჯანყებებში. 38 წლიდან ომში ჩართული ვაჟკაცი ყველას აოცებდა თავისი თავგანწირული სიმამაცით იმდენად, რომ თავად იმამ შამილი ამბობდა მასზე, სანამ ბაისანგური ცოცხალია, ჩვენ არ დავმარცხდებითო. 1842 წლის ივნისის თვეში ბაისანგურმა მონაწილეობა მიიღო იჩქერიის მხედართმთავრის, შოაიფ-მოლა ცენტროველის ხელმძღვანელობით რუსეთის იმპერიული ძალების განადგურებაში, რომელსაც ხელმძღვანელობდა გენერალ-ადიუტანტი გრაბე.

1846 წელს 51 წლის ასაკში გრაფ ვორონცოვის რუსეთის ჯარებთან ბრძოლაში. ამ ბრძოლაში რუსეთის იმპერიამ სამი ათასზე მეტი ოფიცერი და ჯარისკაცი დაკარგა. ბაისანგურმა კი- ცალი თვალი და ცალი ხელი.

1847 წელს კი, გერგებილის ბრძოლებში საზარბაზნე ქვემეხმა ფეხიც წააგლიჯა. იგლიჯებოდა რა, ბაისანგურის სხეული, სწორედ ასევე იგლიჯებოდა კავკასიაც. სისხლისგან დაცლილი ბაისანგური მიწაზე გონდაკარგული დაეცა, რის გამოც 53 წლის ნაიბი რუსების ტყვეობაში აღმოჩნდა. ერთ-ერთი ვერსიის თანახმად, მალევე მისი დაზიანებული ფეხის ამპუტირება თვით ნიკოლაი პიროგოვმა განახორციელა.
მძიმედ დაჭრილ ბაისანგურს დაღესტნიდან გროზნოს ციხეში გადაყვანა დაუპირეს, მაგრამ აღელვებული შამილი და მთის ხალხები, რომელთაც უკვე ყველაფერი კარგად იცოდნენ, თავს დაესხნენ ესკორტს და უკვე დასახიჩრებული ბაისანგური სამშვიდობოზე გაიყვანეს.
ღიმილით შეხვდა მთების არწივს მთის ხალხი, მაგრამ დაფლეთილი, განახევრებული სხეულის შემყურეთ ღიმილი სახეზე სევდად გადაექცათ. როდესაც დიდი ხნის განშორების შემდეგ იმამ შამილმა პირველად იხილა ბაისანგური, ცრემლები ვერ შეიკავა. რა არის კაცის ხვედრი, რომელიც ასე ჰგავს თავის მიწას, რომ სამშობლოც მასსავით დაფლეთილი და განაწამები აღმოჩნდება ხოლმე.

ჭრილობებიც კი არ ჰქონდა შეხორცებული, რომ არნახული სიმამაცით და თავგანწირვით უხელო, უფეხო და უთვალო ბაისანგური კვლავ ჩაერთო დიდ კავკასიურ ომში რუსი ოკუპანტების წინააღმდეგ. ცხენზე ჯდომა რომ შეძლებოდა მაგრად აბამდნენ ხოლმე უნაგირზე ამ ფრთებდაგლეჯილ არწივს და ისე იბრძოდა.

1859 წლის 25 აგვისტოს, გუნიბის ციხის აღების შემდეგ ბაისანგური და მისი ხალხი ალყაში მოაქცია რუსული არმიის 40 ათასმა ოკუპანტმა. სიტუაცია გამოუვალს ჰგავდა, თუმცა ბაისანგური დანებებას ახლაც კი არ აპირებდა... მან წარმოთქვა: "შეუძლიათ სხეული დამისახიჩრონ, ძვლები დამალეწონ და მომკლან, მაგრამ მხოლოდ ჩემს ცხედარს მიიღებენ, მორჩილებას - ვერასოდეს".
ამ სიტყვით შეძრწუნებულმა ასეულმა, რომელიც ბაისანგურს ახლდნენ რაღაც არაადამიანური ძალა მიიღო. თავგანწირვით დაეჯახა 40 ათასიან რუსულ არმიას და ასმა კავკასიელმა ამხელა ალყის გარღვევა და გარდაუვალი ტყეობიდან თავის დაღწევა მხოლოდ 30-მა მათგანმა მაინც შეძლო და ჩეჩნეთში, მშობლიურ აულ ბენოიში დაბრუნდნენ.

ცნობილია, რომ როდესაც იმამ შამილი დანებდა და ტყვედ აიყვანეს, ბაისანგურმა დაუძახა არ დანებდე, გავარღვევ ალყას და გამოგიყვანო, მაგრამ შამილმა ყურადღება არ მიაქცია და მაინც დანებდა. როგორც ჩანს უკვე მობეზრებული ჰქონდა ცხოვრება ამდენი ომით და იაზრებდა რომ ძალა აღმართს ხნავს და საბოლოოდ მაინც მიაღწევდა იმპერია დასახულ მიზანს. მაშინ კი ბაისანგურმა წოდების გარეშე შესძახა:
შამილ!!!
შამილს მისკენ არ მიუხედავს...
ამის შემხედვარე რუსი ოფიცერი დაეკითხა, რატომ არ მიიხედეო
- რომ მიმეხედა, მესროდა, მიუგო შამილმა.
- თუ სროლა უნდოდა, ისეც ხომ ისროდა? გაოცდა ოფიცერი.
- ჩეჩნები ზურგში არ ისვრიან - უთქვამს შამილს.

ამის შემდეგ ბაისანგურის ხელით გენერალ მუსა კუნდუხოვის სამეფო არმიამ ერთ-ერთი უდიდესი მარცხი განიცადა კავკასიის ომის ისტორიაში. მაგრამ მალევე, ერთ-ერთ ბრძოლაში მისი ცხენი მოკლული, ხოლო თავად დატყვევებული იქნა რუსებს მიერ.

1861 წლის პირველ მარტს რუსმა ოკუპანტების ცარისტულმა სამხედრო საბჭომ ბაისანგურს სიკვდილით დასჯის განაჩენი გამოუტანა. როდესაც ბაისანგური სახრჩობელამდე მიიყვანეს, გარშემო მრავალ ყუმიხს, დაღესტნელსა და ჩეჩენს მოეყარა თავი ჯერ კიდევ ცოცხალი ლეგენდის სანახავად. ცალხელა, ცალთვალა და ცალფეხა 67 წლის ვაჟკაცის, რომელიც დამპყრობლების ხელით თავისი ტანჯული სიცოცხლის ბოლო გზას მიაშურებდა.

აი აქ კი, რუსეთის იმპერიამ ისევ და ისევ თავის უბინძურეს პოლიტიკას მიმართა, სიტყვის წარმოთქმის შემდგომ, ერთ-ერთ დამსწრეთაგანს (კავკასიელს) დაავალეს სახრჩობელაზე ბაისანგურის ფეხქვეშ მდგარი სკამისთვის ფეხის კვრა, რაც მომავალში პირდაპირ შიდაკავკასიური დიდი სისხლისღვრის გარდაუვალ დასაწყისს მოასწავებდა, ვინაიდან ჩეჩნები შურისგებას მიმართავდნენ მათი უსაყვარლესი ეროვნული გმირის სიკვდილისთვის იმ ხალხის წინააღმდეგ, ვისი, რუსების მონად ქცეული წარმომადგენელიც ბაისანგურის ჯალათის როლს იკისრებდა. ეს ხომ კარგად იცოდა "მოძმე და ერთმორწმუნე" ერის ცნობიერმაც. ამის დანახვისას ბაისანგურმა გამოიცალა ფეხქვეშიდან სკამი რომ მოძმე კავკასიელებს შორის მომავალი სისხლიღვრის მიზეზი არ გამხდარიყო. ბაისანგურის დაღუპვის შემდეგ, მალევე დაიღუპა დიადი კავკასიაც და რუსეთის მონობის ქვეშ აღმოჩნდა.

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати