USD 2.7062
EUR 3.1173
RUB 3.4250
თბილისი
აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის სიტუაცია კიდევ უფრო გართულდა (ბლოგი)
თარიღი:  1713
აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის სიტუაცია კიდევ უფრო გართულდა. თითქმის ყოველდღიურად მიმდინარეობს სროლები როგორც ყარაბაღის ხაზთან, ისევე სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე. შეტაკებები არამხოლოდ ქალბაჯარის სასაზღვრო რაიონში, არამედ ნახიჩევანის მიმართულებითაც ფიქსირდება. ნახიჩევანისაკენ სომხეთი აზერბაიჯანს აბრალებს ესკალაციას, აზერბაიჯანი კი სომხეთს. არადა ამ აზერბაიჯანულ ექსკლავში აზერბაიჯანის სამხედრო ძალების ერთ-ერთი გამორჩეული დანაყოფები არიან ბაზირებულნი.
აღსანიშნავია, რომ აზერბაიჯანს ზანგეზურის სატრანსპორტო დერეფანი, რომელიც სომხეთის სიუნიქის ოლქზე გადის, სწორედ ნახიჩავენისაკენ გადასაადგილებლად სჭირდება, ხოლო აქედან კი გზა თურქეთისაკენ მიდის.
სიტუაცია განსაკუთრებით ორი მიზეზითაა ყურადსაღები:
1. აზერბაიჯანის არმია სამხედრო სწავლების ფონზე სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვრისაკენ გადაადგილდება, რომელთა სამხედრო მანქანებზეც ამოტრიალებული A ნიშანია დატანილი. ეს კი წააგავს უკრაინის ომში რუსულ სამხედრო ტექნიკაზე დაწერილ Z, V და O სიმბოლოებს. ყველაფერთან ერთად ამას ფსიქოლოგიური წნეხის მოტანა შეუძლია ოფიციალური ერევნის წინააღმდეგ.
2. მიმდინარე პროცესებზე რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ პასუხისმგებლობა ფაშინიანის მთავრობას აჰკიდა, ხოლო ფაშინიანმა რუსეთზე სომხეთის უპირობო დამოკიდებულებას შეცდომა უწოდა.
იმ ფონზე, რომ რუსეთი პრაქტიკულად მთლიანადაა გადართული უკრაინაში პოზიციების შენარჩუნებაზე, ხოლო ევროპისათვის კავკასიის შუა სატრანსპორტო და ენერგო დერეფანი კრიტიკული მნიშვნელობისაა, ამიტომ აზერბაიჯანი საკმაოდ თამამად მოქმედებს. ამას ემატება დიდი შიდა პოლიტიკური დაძაბულობა სომხეთის შიგნით, რომელშიც რუსეთი არანაკლებადაა ჩარეული - კრემლისთვის ფაშინინზე მეტად ქოჩარიანის ფრთა და დაშნაკცუთიუნია მისაღები. ქოჩარიანისა და საღათელიანის ფრთა უფრო რადიკალური და შეიძლება ითქვას, რომ რევანშისტულიცაა და პრინციპში აზერბაიჯანის ტერიტორიულ მთლიანობას არ აღიარებს.
შიდა კრიზისის ეს გზა აზერბაიჯანმა 92-93 წლებში გაიარა: როდესაც ოფიციალური ბაქო ყარაბაღში მარცხდებოდა ქაოსი და დაპირისპირება (მათ შორის სამხედრო გადატრიალება) თითქოს ჩვეულ ამბად იქცა იქ.
მიმდინარე მოვლენები აპრიორი არ გულისხმობს, რომ სრულმასშტაბიანი ომი დაიწყება, მაგრამ ფაქტია, რომ აზერბაიჯანი ზეწოლას ზრდის სომხეთთან მიმართებით. ამაზე კი არც სომხეთია პასიურ მდგომარეობაში - ფაშინიანს პასიურობას რთულად თუ აპატიებენ.
ბაქოს ორი უმთავრესი ამოცანა აქვს გადასაჭრელი - ყარაბაღის სრული კონტროლი და ზანგეზურის დერეფანზე ტვირთების შეუფერხებლად გატარება. აზერბაიჯანში ალიევის მხარდაჭერა საკმაოდ ძლიერია, რასაც ემატება დრო და გარემოებაც - დასუსტებული სომხეთისა და რუსეთის გარდა დასავლეთიც გასათვალისწინებელია, რომელსაც თვალები ახლა უკრაინისაკენ უფრო აქვს მიპყრობილი, ვიდრე სამხრეთ კავკასიისაკენ და არც ბაქოსთან დაპირისპირებისათვისაა მზად. შესაბამისად, აზერბაიჯანის მცდელობა პოლიტიკური მიზნები ზეწოლით მიაღწიოს - ნათელია, მაგრამ რა მოხდება თუკი ეს ზეწოლა ნაწილობრივ ან სრულად უშედეგო იყო? მოიმატებს თუ დაიკლებს ესკალაცია ეს ჯერ კიდევ საკითხავია. გასათვალისწინებელია, რომ კრიზისს ორი მიზეზი აქვს - ერთი თავად აზერბაიჯანის ტერიტორიული მთლიანობის საკითხია, სადაც აზერბაიჯანული პოზიციები შედარებით მყარია (როგორც სამხედრო, ისე სამართლებრივი კუთხით), ხოლო მეორე, სომხეთის ტერიტორიაზე გამავალი დერეფნის საკითხია. აქ კი სიტუაცია ლოკალურის გარდა საერთაშორისო მასშტაბებამდე გადის სადაც დაინტერესებულ მხარედ აზერბაიჯანის გარდა თურქეთიც გვევლინება, ხოლო სამართლებრივად და პოლიტიკურად უფრო მეტი კითხვები ჩნდება, ვიდრე პასუხებია.
მიყევით ბმულს - გიორგი კობერიძე
მსოფლიო
„დიდი შვიდეულის“ და ევროპელმა ლიდერებმა „დიდი ოცეულის“ სამიტის ფარგლებში უკრაინისთვის შეთავაზებული სამშვიდობო გეგმა განიხილეს

დიდი შვიდეულის“ ქვეყნებისა და ევროკავშირის ლიდერებმა, ურსულა ფონ დერ ლაიენმა და ანტონიო კოშტამ იოჰანესბურგში „დიდი ოცეულის“ სამიტის ფარგლებში გამართულ შეხვედრაზე ვაშინგტონის მიერ უკრაინისთვის შეთავაზებული სამშვიდობო გეგმა განიხილეს, - ინფორმაციას Reuters-ი ავრცელებს.

გამოცემის ცნობით, შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ ფინეთის, ნორვეგიის, ესპანეთისა და ნიდერლანდების ლიდერები.

დისკუსიის დაწყებამდე საფრანგეთის, გაერთიანებული სამეფოსა და გერმანიის არაფორმალური უსაფრთხოების ალიანსის შეხვედრა გაიმართა.

შეერთებული შტატები და რუსეთი უკრაინაში მიმდინარე ომის დასრულების შესახებ 28-პუნქტიან გეგმაზე მოლაპარაკებებს აწარმოებენ, თუმცა ბრიუსელი მოლაპარაკებებში არ არის ჩართული. ევროკომისიის პრეზიდენტმა, ფონ დერ ლაიენმა გუშინ განაცხადა, რომ უკრაინის პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის დაუკავშირდება.

ზელენსკიმ განაცხადა, რომ მზადაა ვაშინგტონთან „კონსტრუქციული და პატიოსანი თანამშრომლობისთვის“. უკრაინის ეროვნული უსაფრთხოებისა და თავდაცვის საბჭოს მდივანმა, რუსტემ უმეროვმა, დღეს გაავრცელა ინფორმაცია, რომ კიევი, აშშ-სთან კონსულტაციებს მომავალ კვირას შვეიცარიაში იწყებს.

სრულად
გამოკითხვა
სხვათა შორის