USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
არჩილ მდივანი საბჭოთა კავშირის ჩემპიონი ჩოგბურთში, რომელიც დახვრიტეს
თარიღი:  1280

არჩილ ბუდუს ძე მდივანი (დ. 30 ივნისი, 1911, თბილისი, საქართველოს სსრ, სსრკ — გ. 13 სექტემბერი, 1937, თბილისი, საქართველოს სსრ, სსრკ) — საბჭოთა ჩოგბურთელი.

ერთ-ერთი უძლიერესი ჩოგბურთელი ქართული ჩოგბურთის ისტორიაში. 1934–1936 წლებში საბჭოთა კავშირის ჩემპიონი წყვილთა თანრიგში ედუარდ ნეგრებეცკისთან ერთად. 1931–1936 წლებში შედიოდა სსრ კავშირის უძლიერეს ათეულში.

სსრ კავშირის ჩემპიონი „დინამოს“ გუნდის შემადგენლობაში. ლენინგრადის ოთხგზის ჩემპიონი (1932–1936). პირველი ქართველი სპორტის ოსტატი ჩოგბურთში (1936). ბავშვობიდან არჩილს მდივანს ავარჯიშებდა იან ჰომერი.

ცნობილი ბოლშევიკის ბუდუ მდივანის (1877–1936) ოჯახში გაზრდილმა არჩილმა, ბავშვობაში კარგი განათლება მიიღო, ფლობდა გერმანულ და ფრანგულ ენებს. ის იყო სწრაფი, გამძლე, რაც ხელს უწყობდა მისი თამაშის პროგრესს. 20-იანი წლების დასასრულს მარტო ედუარდ ნეგრებეცკის შეეძლო მისთვის მოეგო. 1932 წელს არჩილი და ედუარდი საცხოვრებლად ლენინგრადში გადავიდნენ (მაშინ ლენინგრადი საბჭოთა ჩოგბურთის ცენტრად ითვლებოდა). იწყება არჩილ მდივანის ნიჭის გაფურჩქვნის ხანა. წყვილი მდივანი-ნეგრებეცკი საბჭოთა ჩოგბურთის სიმბოლოდ იქცა.

თავის მოგონებებში ედუარდ ნეგრებეცკი წერს: „არჩილი ნამდვილი შოუმენი იყო. გულშემატკივართა გროვა ყოველთვის თან ახლდა. მისი თამაში საოცარი რამ იყო — სწრაფი, შთაგონებული, ის თამაშს არაჩვეულებრივ სანახაობას ანიჭებდა. კორტზე ის მდგრადი, შეუპოვარი, ცხოვრებაში კი რბილი, ღიმილიანი და იუმორით სავსე პიროვნება იყო. არჩილის დაკარგვის შემდეგ მე მყავდა სხვა პარტნიორები (ევგენი კუდრიავცევი, ნიკოლაი ოზეროვი, ევგენი კორბუტი), მაგრამ არჩილი ჩემთვის უბადლო და საუკეთესო იყო. 1936 წელს არჩილ მდივანი ბრუნდება თბილისში — აპატიმრებენ მამას.

 

იან ჰომერი იგონებდა: - ,,კარგად აღზრდილი ყმაწვილი იყო. უკვე იცოდა გერმანული და ფრანგული ენები. ვერც იფიქრებდი, რომ ჩოგბურთი მის ხანმოკლე ცხოვრებაში ყველაზე დიდ გატაცებად იქცეოდა. ძალიან ნიჭიერი იყო - სწრაფი, ათლეტური, ყოველდღე ხვეწდა ტექნიკას და ტაქტიკურად რაღაც ახალს სწავლობდა".

თვითნაბადი ტალანტი მალე გამოავლინდა და ლეგენდარულ სპორტსმენობამდე მიიყვანა, ამასთან ნახევარი მსოფლიოს აღიარებაც მოუტანა. ჩოგანი მის სავიზიტო ბარათად იქცა. როგორც ამბობენ, არჩილი კორტებზე ქმნიდა სანახაობას, აწყობდა ნამდვილ შოუს. მან დროს გაუსწრო და ისეთი სტილით დაიწყო ასპარეზობა, რომელიც 21-ე საუკუნის დამდეგს დაიწყეს.

26 წლის ახალგაზრდა ქვეყნის ჩოგბურთელთა უძლიერეს ათეულში შედიოდა.

,,კორტზე ერთი მიზანი გვქონდა - შესაშური პარტნიორობა და მეგობრობა. ის თითქოს ჩემი რეპერტუარის ნებისმიერ ტექსტს მღეროდა. არჩილი ერთეულთა თანრიგში დაუმარცხებელი იყო - უსწრაფეს კომბინაციებს ათამაშებდა, საბრძოლო ხელოვნების წარმომადგენლებსაც კი შეშურდებოდათ. ჩვენი ოცნებები სპორტული მიღწევების მიღმა ის გახლდათ, იმდენად კარგები ვყოფილიყავით, რომ პუბლიკას მოვწონებოდით.. არჩილი თამაშებიდან დღესასწაულს ქმნიდა, მას სწრაფადვე გაუჩნდა გულშემატკივართა მთელი რაზმი. ეს სტილი საუცხოო იყო - მჩქარობლური, მოქნილი და ძალიან დახვეწილი,"- იხსენებდა მდივანის მეგობ­რი, ედუარდ ნაგრებეცკი.

ანა დმიტროევა საკუთარ წიგნში იხსნებდა, რომ არჩილ მდ­ვანს კორტზე ყველა კატას ეძახდა, გაზეთი ,,წითელი სპორტი" კი 1934 წელს წერდა: ,,არ შეგვედავოთ, ის ძალიან ენერგიულია, საჩოგბურთო კორტზე ნამდვილი ვეფხვი გახლავთ (ა. მდივანი - ლეოპარდი) სმეშების გარდა, ყველაფერს ედუარდ ნაგრებეცკის ბადეში ურტყამს".

მამისა და სამი ძმის დაპატიმრების მიუხედავად, არჩილმა ჩოგბურთს თავი მაინც არ დაანება. თავისუფალი იყო, თუმცა ჯოჯოხეთში უხდებოდა ცხოვრება - მთელი ოჯახი ციხეში იჯდა...

გაზეთი ,,წითელი სპორტიც" სპორტსმენის წარმატებებზე ჩვეულ სტილში წერდა:

,,ჩვენ არჩილ მდივანს ვიცნობთ, როგორც ბრწყინვალე მოთამაშეს წყვილთა თანრიგში. თუმცა ჩემპიონ ბორის ნოვიკოვთან ბოლო შეხვედრის შემდეგ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ქართველ სპორტსმენს 1937 წლის ინდივიდუალურ თანრიგშიც შეუძლია გამარჯვების მოპოვება."

მდივანი შეჯიბრებებზე მონაწილეობის მიღებას აგრძელებდა და ერთ-ერთ მათგანზე ლავრენტი ბერიასაც კი შეხვდა. არჩილმა ოჯახის ადგილსამყოფელი ჰკითხა, ,,გახდები ჩემპიონი და მთელ შენს ოჯახს გავათავისუფლებთ!" - დაპირდა ბერია. წარმოიდგინეთ, რამხელა მოტივაცია მიეცა არჩილს და გასაკვირიც არ არის, შეჯიბრების გამარჯვებული გახდა.

სპორტის ქომაგები და ოსტატები გამარჯვებას ზეიმობდნენ. არჩილის ტალანტის წინაშე ქედს იხრიდნენ და ეთაყვანებოდნენ....

ბერიამ კი დაპირება ასე აუსრულა: 1937 წლის 20 აპრილს მოსკოვში საკავშირო ჩემპიონატი იწყებოდა. იგი რუს ჩოგბურთელ კუდრიავცევს უნდა შეხვედროდა. 17 აპრილს არჩილი მოსკოვში დააპატიმრეს და თბილისში ბადრაგის თანხლებით გამოუშვეს....

ევტიხი სურმავა (შინსახკომის შიდა ციხის ზედამხედველი) იგონებს:

,,დაკითხვებზე სასტიკად აწამებდნენ ბუდუ მდივნის უმცროს ბიჭს არჩილს. მას ისე სცემდნენ, რომ თავად სიარული აღარ შეეძლო და საკანში ხელით გადაგვყავდა. იგი ტიროდა და ამბობდა, რომ მას უმიზეზოდ აწამებენ. იმასაც ამბობდა, რომ თუ მამა დააპატიმრეს, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მისი შვილი უნდა მოკლან".

1937 წლის აპრილში შინსახკომის ციხეში უკვე ხუთი მდივანი იმყოფებოდა _ ბუდუ და მისი ოთხი ვაჟი.

ბუდუ მდივანი დიდი ხანი ითმენდა ზეწოლას და დანაშაულის აღიარების ფურცელს ხელს არ აწერდა, თუმცა, როცა მეზობელი ოთახიდან შვილის, გიორგის წამების ხმა გაიგო, არარსებული დანაშაული აღიარა....

ბუდუ მდივანსა და მის შვილებს სასიკვდილო განაჩენი გამოუტანეს. ბუდუ მდივანი 9 ივლისის ღამეს სოღანლუღის სიახლოვეს, ტრიალ მინდორში დახვრიტეს. 1937 წელს მასობრივი რეპრესიების დროს სწორედ სოღანლუღში ხვრეტდნენ სიკვდილმისჯილებს.

მამაზე ადრე, 27 ივნისს, მდივანის უფროსი ვაჟი, ივანე დახვრიტეს, ორი დღის შემდეგ მისი ბედი გიორგი მდივანმაც გაიზიარა. ბუდუს დახვრეტიდან ორ დღის შემდეგ სიცოცხლეს გამოასალმეს მისი შუათანა ვაჟი დავითიც. 13 სექტემბერს სტალინის თანხმობით დახვრიტეს ბუდუ მდივანის უკანასკნელი ვაჟი, ჩოგბურთელი არჩილ მდივანი, რომელიც სტალინის თვალწინ გაიზარდა, მის სახლში ცხოვრობდა, როდესაც მოსკოვში ჩამოდიოდნენ.... ბუდუ მდივნის ქალიშვილი მერი და მეუღლე მარია ციმბირში გადაასახლეს. მერი გადასახლებაში დახვრიტეს, მეუღლეც იქ დაიღუპა.... ბუდუს მხოლოდ ერთი ვაჟი - შალვა არ დაუპატიმრებიათ. ვერ მოასწრეს - 1933 წელს თვითმფრინავის გამოცდისას დაიღუპა... დაიჭირეს ყველა, ვისაც ბუდუ მდივანთან შეხება ჰქონდა, მძღოლიც კი... 1937 წლის ბოლოს დააპატიმრეს მწვრთნელი იან ჰომერი, რომელიც მხოლოდ 1955 წელს დაბრუნდა თბილისში.

ასე გაანადგურა სტალინმა თავისი უახლოესი მეგობრის ბუდუ მდივანის დიდი ოჯახი და რა თქმა უნდა, ნაციონალ-უკლონისტების მთელი გვარდია, მხოლოდ ფილიპე მახარაძესა და მიხა ცხაკაიას არ ახლო ხელი ... ,,არ გაწირა რეჟიმმა გამომდინარე იქიდან, რომ ითვლებოდნენ ბოლშევიზმის ერთ-ერთ უხუცეს წარმომადგენლებად და სიმბოლოებად”.

1956 წელს რეაბილიტირებულ იქნა მდივნების ოჯახი. სპეც. კომისიამ დანაშაულის ნიშნები ვერ იპოვა ამოწყვეტილ ოჯახში....

ამონაწერი მისი „სისხლის სამართლის საქმიდან“: „სსრკ უმაღლესი სასამართლოს სამხედრო კოლეგიის 1957 წლის 5 ივლისის 4ნ-024887/56 განჩინებით სისხლის სამართლის საქმე მოქ. არჩილ ბუდუს ძე მდივანის მიმართ, დაბ. 1911 წელს თბილისში, რომელიც გასამართლებული იქნა სსრკ უმაღლესი სასამართლოს სამხედრო კოლეგიის გამსვლელი სესიის მიერ სისხლის სამართლის კოდექსის 58-8 (ტერორი) და 58-11 (ყოველგვარი ორგანიზებული ქმედება მიმართული დანაშაულის მომზადებისა და ჩატარებისათვის) მუხლებით 1937 წ. 13 სექტემბერს და მიესაჯა სასჯელის უმაღლესი ზომა (დახვრეტა), წარმოებით შეწყდა მის ქმედებაში დანაშაულის შემადგენლობის გამო და იგი რეაბილიტირებულია. განაჩენი შესრულდა 1937 წელს 13 სექტემბერს“.

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.