ნეიშენალ ჯეოგრაფიკმა თავის გვერდზე გამოაქვეყნა ინფორმაცია ძალიან სასარგებლო თვისებების მქონე მცენარეზე - სანსევიერაზე, რომელსაც ჰაერის სრულყოფილად გაწმენდის უნარი გააჩნია. იგი საქართველოშიც არის გავრცელებული, თუმცა, ცოტამ თუ იცის მისი ამ უნიკალური თვისებების შესახებ...
“NASA-მ სანსევიერიას კლასიფიცირება მოახდინა და მას ახლა დრაკაენას - ანუ ჰაერის გამწმენდს უწოდებენ. ეს სახელწოდება მან მისი იმ უნარის გამო მიიღო, რომლის წყალობითაც აქვს შესაძლებლობა, მოიშოროს ისეთი ტოქსიკური ნაერთები, როგორიცაა ბენზინი, ფორმალდეჰიდი, ტრიქლოროეთილენი, ქსილენი.
მცენარეს აქვს უნარი, სრულებით შთანთქოს ნახშირორჟანგი და დიდი რაოდენობით ჟანგბადი გამოყოს. მის ფოთლებზე არსებული მიკროსკოპული ფორები, რომელსაც სტომატა ეწოდება, ღიაა მხოლოდ ღამით, რათა შეიზღუდოსმცენარის სტრუქტურაში წყლის დაკარგვა მზის გულზე. სხვა მცენარეებისგან განსხვავებით, მას ოთახის შიდა ჰაერის გასამენდად იყენებენ, არაჩვეულებრივია საძინებელში“, - ნათქვამია national geographic-ის გვერდზე.
მცენარე არის ადვილად მოსავლელი, უპრეტენზიო. თავისი გარეგნული იერის გამო მას „დედამთილის ენას“, „გველის ენას, „ვეფხისტავას" ეძახიან.
სანსევიერია არის გამძლე და მრავალწლიანი მცენარე, რომელიც უძლებს როგორც ბნელ ადგილს, ასევე გამოშრობას. ტემპერატურა აუცილებელია იყოს 10°ჩ-ზე მეტი.
მორწყვა
ეცადეთ, მორწყვამდე მიწა კარგად იყოს გამომშრალი. მორწყვის დროს დააკვირდით, რომ წყალი ქოთნის ნახვერამდე ჩავიდეს, თუმცა მიწა არც ძალიან სველი უნდა იყოს და არც ქოთანი დატოვოთ წყლიან ლამბაქში.
ადგილი და განათება
სანსევიერა მზიან ადგილზეც და ჩრდილშიც ერთნაირად კარგად იზრდება, მხოლოდ იმ განსხვავებით, რომ მზეზე გაზრდილ ჭრელფოთოლა ჯიშებს ფოთლების შეფერილობა უფრო ინტენსიური აქვთ. მცენარე ადვილად ეგუება ცხელ და მშრალ გარემოსაც, ასევე კარგად იზამთრებს გრილ ოთახში, რომელიც მხოლოდ მზით თბება. ზამთრის განმავლობაში ისვენებს და არ იზრდება, ამიტომ ამან არ უნდა შეგაშფოთოთ.
სანსევიერას კიდევ ერთი, ოთახის მცენარისთვის იშვიათი თვისება გააჩნია - მშვენივრად უძლებს ორპირ ქარს. ამიტომ ზაფხულში შეგიძლიათ, გარეთაც გაიტანოთ, თუმცა აუცილებლად მოარიდეთ წვიმას.
გაითვალისწინეთ ისიც, რომ მცენარეს ადგილის ხშირი შეცვლა არ მოსწონს.
სანსევიერა ერთ-ერთი ყველაზე უპრეტენზიო და ადვილად მოსავლელი მარადმწვანე მცენარეა, რომელიც გავრცელებულია აფრიკისა და სამხრეთ აზიის ტროპიკების მშრალ ადგილებში. მიუხედავად იმისა, რომ ბუნებაში მცენარის 60-მდე სახეობა არსებობს, ოთახის დეკორატიულ მცენარეებს შორის მისი მხოლოდ მცირე ნაწილია (დაახლოებით, 1 ათეული ან ცოტა მეტი) გავრცელებული.
სანსევიერას სახეობები ერთმანეთისგან ფორმით, სიმაღლით და შეფერილობით განსხავავდებიან. ახალგაზრდა მცენარე როზეტის ფორმით იზრდება, ანუ მისი ფოთლები ერთი წერტილიდან სპირალურად ამოდის. ფოთლების შეფერილობა შესაძლოა იყოს ღია ან მუქ მწვანე ტონებში და კრემისფერი ან მოყვითალი ზოლები დაჰყვებოდეს.
რაც შეეხება ფოთლების სიგრძეს - არსებობს შედარებით მოკლეფოთლიანი სახეობები და სახეობები - მაღალი და სწორად ამართული, ხანჯლისებური ფოთლებით. სანსივიერას ყვავილედი კი წვრილ და მაღალ საყვავილე ღეროზე გაფანტულ მომწვანო ან თეთრ ვარსკვლავისებრ, უსახურ და სუსტად სასიამოვნო სურნელის ყვავილებს წარმოადგენს. როგორც წესი, ერთ როზეტზე მხოლოდ ერთი საყვავილე ღერო ვითარდება, გადაყვავილების შემდეგ კი ღერო ხმება, როზეტი ზრდას წყვეტს და ახალი ფოთლები აღარ ამოსდის.
სანსევიერა სამკურნალო თვისებებითაც გამოირჩევა, ალოეს მსგავსად მას ანთებითი პროცესების სამკურნალოდ იყენებენ.