USD 2.7329
EUR 2.9018
RUB 2.7854
თბილისი
«Dagens Nyheter» (შვედეთი): „პოსტსაბჭოთა ქვეყნებს სურთ მსოფლიო მხოლოდ შავ-თეთრ ფერებში დაინახონ: მათ ევროკავშირში გაწევრიანება უნდათ, საქართველო კი ჯერ-ჯერობით მოთხოვნებს ვერ აკმაყოფილებს“
თარიღი:  384

შვედეთის ყველაზე მრავალტირაჟიან ყოველდღიურ გაზეთ „დაგენს ნიჰეტერში“ (Dagens Nyheter) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „პოსტსაბჭოთა ქვეყნებს სურთ მსოფლიო მხოლოდ შავ-თეთრ ფერებში დაინახონ: მათ ევროკავშირში გაწევრიანება უნდათ, საქართველო კი ჯერ-ჯერობით მოთხოვნებს ვერ აკმაყოფილებს“, რომლის ავტორი ანალენა ლორენი საქართველოში იმყოფებოდა.

გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:

„ზოგჯერ, როცა პოსტკომუნისტურ ქვეყნებში ვმოგზაურობ, ვცდილობ წარმოვიდგინო როგორი იქნებოდა ფინეთი დღეს, მისი ტერიტორია რომ 1944 წელს საბჭოთა კავშირის შემადგენელი ნაწილი გამხდარიყო. იქნებოდნენ თუ არა ფინელი პოლიტიკოსები პოპულისტები და შეთქმულების თეორიების მოყვარულნი? გააშავებდნენ თუ არა ისინი ერთმანეთს პოლიტიკური დებატების დროს? დააბრალებენ თუ არა ერთმანეთს რუსეთის გავლენის აგენტობას და ჯაშუშობას?

თბილისში, რონდელის ცენტრის ცენტრის კონფერენც-დარბაზში ვარ, რომელსაც აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტიდან ფინანსდება. ვესაუბრები კახა გოგოლაშვილს, რომელიც ევროკავშირთან ურთიერთობის კვლევის განყოფილებას ხელმძღვანელობს. იგი უკმაყოფილოა საქართველოში ამჟამად არსებული სიტუაციით: ხელისუფლება ნეგატიურადაა განწყობილი იმ არასამთავრობო ორგანიზაციების მიმართ, რომელთა საქმიანობა უცხოეთიდან ფინანსდება: „საქართველო შვედეთისაგან მნიშვნელოვნად განსხვავდება. თქვენთან და საერთოდ, ჩრდ. ევროპის ქვეყნებში სოციალურ პრობლემებს, ვთქვათ, შეზღუდული შესაძლებლობის მოქალაქეებისადმი დახმარებას ადგილობრივი ადმინისტრაციები წყვეტენ, საქართველოში კი დასავლეთის გარეშე მსგავსი საკითხების მოგვარება შეუძლებელია“, - ამბობს იგი.

„მე ყოველთვის ვცდილობდი საქართველოს იმიჯის ბალანსირებას, როცა ევროპელ დიპლომატებს ვხვდებოდი. ვამბობდი, რომ იმ შემთხვევაშიც კი, როცა საქარტველოს ხელისუფლება შეცდომებს უშვებს, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მათ ევროკავშირში გაწევრიანება არ სურთ. მაგრამ დღეს, სამწუხროდ, ასე აღარ ვფიქრობ. ვატყობ, რომ ხელისუფლება განგებ და წინასწარგანზრახულად ანელებს ინტეგრაციის პროცესს“, - აღნიშნავს კახა გოგოლაშვილი.

ერთი წლის წინ სიტუაცია უფრო პოზიტიურად გამოიყურებოდა: საქართველომ განაცხადი წარადგინა ევროკავშირში გაწევრიანების მიზნით, უკრაინისა და მოლდოვას კვალდაკვალ. ოპტიმიზმი დიდი იყო, რადგან უკრაინაში რუსეთის შეჭრით სიტუაცია მოულოდნელად ხელსაყრელი გახდა: ომმა ევროკავშირი აიძულა მეტი ყურადღება გამოეჩინა პერიფერიაში მდებარე იმ პოსტსაბჭოთა ქვეყნების მიმართ, რომლებიც პროევროპულად იყვნენ განწყობილნი. მოკლედ, ის დრო დადგა, როცა ამბობენ ხოლმე - „რკინა სანამ ცხელია, მაშინ უნდა გამოჭედოო“.

მაგრამ საქართველოსთვის მიღების პროცესი შეჩერდა: უკრაინამ და მოლდოვამ ევროკავშირში მიღების კანდიდატის სტატუსი გაინაღდეს, საქართველოს კი არ მისცეს. ამის მიზეზი უპირველეს ყოვლისა პოლიტიკურია.

„მოლდოვა ჩვენზე ღარიბი სახელმწიფოა, უკრაინაში კი კორუფცია მეფობს. და მაინც, ამის მიუხედავად, ევროკავშირმა, ჩვენთან შედარებით, უპირატესობა მათ მიანიჭა - იმიტომ, რომ მოლდოვასა და უკრაინის ხელისუფლებასთან თანამშრომლობა ადვილია. ევროკომისია არ ენდობა საქართველოს მთავრობას და იმ ჩინოვნიკებს, რომლებიც გადაწყვეტილებას იღებენ. ამ საკითხში კატალიზატორის როლი შეასრულა კანონპროექტმა უცხოელი აგენტების შესახებ, რომელიც მმართველი პარტიის მხარდამჭერმა დეპუტატებმა შეიმუშავეს და რომელიც ფაქტიურად, რუსული ანალოგიური კანონის ასლს წარმოადგენს. სამდღიანი საპროტესტო აქციების შემდეგ „ქართული ოცნება“ იძულებული გახდა კანონპროექტი საპარლამენტო განხილვიდან მოეხსნა და უკან გაეტანა“, - ამბობს კახა გოგოლაშვილი.

საქართველოს მმართველ პარტიას „ქართულ ოცნებას“ პრორუსული პარტიის რეპუტაცია აქვს, რაც მის დამაარსებელ ბიძინა ივანიშვილს უკავშირდება - რუსეთის ყოფილ მოქალაქეს, რომელმაც მთელი თავისი ქონება რუსეთში დააგროვა. თავისი ხელისუფლების განმტკიცების მიზნით ბოლო დროს „ქართული ოცნება“ არასამთავრობო სექტორის გაკონტროლებასაც შეეცადა - ისეთებისას, რომლებიც მთავრობის საქმიანობის მიმართ კრიტიკულად არიან განწყობილნი, მაგალითად, „ღია საზოგადოება“ და „საერთაშორისო გამჭვირვალობა“. ზემოთ ხსენებული კანონპროექტის მიხედვით, მათ მიაწებებდნენ უცხოური აგენტების იარლიყებს.

გიორგი ჩიტიძე, რომელიც ჯორჯ სოროსის მიერ შექმნილ ფონდში „ღია საზოგადოება - საქართველოში“ მუშაობს, ამბობს, რომ მსგავსი საკითხი პროდასავლელი მიხეილ სააკაშვილის მთავრობის დროსაც არსებობდა, თუმცა დღეს იგი აშშ-სათვის და საერთოდ, დასავლეთისათვის გმირს წარმოადგენს. როცა იგი უკრაინიდან საქართველოში დაბრუნდა, „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებამ დააპატიმრა. შესაბამისად, მიხეილ სააკაშვილის შარავანდედი დასავლეთში უფრო გაბრწყინდა.

„ბოლო 30 წლის განმავლობაში ჩვენ ერთიდაიგივე ადგილს ვტკეპნით, თითქოსდა მოჯადოებულ წრეში ვართ. ყველა მთავრობა ერთნაირ შეცდომებს უშვებს: ჯერ რეფორმებს გვპირდებიან, შემდეგ კი, როცა დაპირებას არ ასრულებენ და მათ კრიტიკას ვიწყებთ, უკმაყოფილებას გამოხატავენ და ჩვენთან ურთიერთობაზე უარს ამბობენ. სწორედ ასეთ დროს ცდილობენ გვიწოდონ აგენტები და ქართველი ხალხის მტრები“, - ამბობს გიორგი ჩიტიძე.

საქართველოში, საერთოდ, სამოქალაქო საზოგადოება ძალიან აქტიურია ისეთ საკითხებში, როგორიცაა გამჭვირვალობა და ადამიანის უფლებების დაცვა, სოციალური სექტორი. „საქართველოს ხელისუფლებაში, შეიძლება ითქვას, რომ ძალიან მცირე ყურადღება ექცევა სოციალურ უზრუნველყოფას, ისეთი ლიბერტარიანული იდეალებით, როგორიც სხვა პოსტსაბჭოთა რესპუბლიკებში არსებობენ.

„ჩვენი ინტიტუტები სუსტია, საზოგადოება მთავრობის მიერ კონტროლდება. ოპოზიციას მოსახლეობა არ ენდობა, მასმედია პოლარიზებულია. ჩვენი მრავალპარტიული სისტემა არ მუშაობს. ჩვენტან არ არსებობს ხელისუფლების გაყოფის პოლიტიკური კულტურა. ამ ყველაფერს კი იქამდე მივყავართ, რომ მხოლოდ მოქალაქეთა არასამთავრობო ორგანიზაციები წარმოადგენენ იმ ერთადერთ ინსტრუმენტებს, რომლებიც ეფექტურად მოქმედებენ. უფლებადამცველი არასამთავრობო ორგანიზაციები ერთადერთი საშუალებაა, რომ რიგითმა მოქალაქემ ხელისუფლებაზე გავლენა მოახდინოს. აი, რატომ არ მოვწონვართ მათ, ვინც ხელისუფლებაში იმყოფებიან“, - ამბობს გიორგი ჩიტიძე.

„ღია საზოგადოება - საქართველოს“ წარმომადგენლის მიერ გამოთქმული შეფასება ეხება მოლდოვასა და უკრაინაში შექმნილ ანალოგიურ სიტუაციასაც, რომელთა მიმართ  ევროკავშირს ადრე თუ გვიან იგივე პრობლემები გაუჩნდება.

წყარო: https://www.dn.se/varlden/anna-lena-lauren-postsovjetiska-lander-vill-se-varlden-i-svartvitt/

 

ანალიტიკა
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „მლიქვნელობა, მოგების წყურვილი თუ მშვიდობა: უკრაინის შეთავაზება დონალდ ტრამპს“

ბრიტანულ გაზეთში „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მლიქვნელობა, მოგების წყურვილი თუ მშვიდობა: უკრაინის შეთავაზება დონალდ ტრამპს“ (ავტორები - ჰენრი ფოი და მაქს სედონი)

 გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„უკრაინა ცდილობს თავისი „გამარჯვების გეგმა“ დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტების ფონზე როგორმე განახორციელოს და იმედოვნებს, რომ ამაში თეთრი სახლის მომავალი ბინადარის საქმიანი მიდგომები დაეხმარება.

უკრაინელი და ევროპელი ჩინოვნიკების თქმით, უკრაინის დასავლელი მოკავშირეები კიევს რჩევებს აძლევენ, თუ როგორ უფრო კარგად შეიძლება იმ წინადადების ფორმულირება, რომელიც უკრაინა-დასავლეთის თანამშრომლობის სტიმულირებას მოახდენს. როგორც ცნობილია, უკრაინის „გამარჯვების გეგმის“ ერთ-ერთი პუნქტი ეხება კიევის შეთავაზებას დასავლეთისადმი ქვეყნის ტერიტორიაზე არსებული სასარგებლო წიაღისეულით სარგებლობის თაობაზე, რომელიც დონალდ ტრამპის გამარჯვების ფონზე, დადებითი როლის შესრულება შეუძლია. რესპუბლიკელი პრეზიდენტი ხომ ბიზნესმენია.

უკრაინელი მსხვილი მეწარმეები, მთავრობასთან ერთად, იხილავენ საკითხს, რომ დონალდ ტრამპს უფლება მისცენ ინვესტიციისათვის სასურველი სფერო ამოირჩიოს და თვითონ შეარჩიოს ის ბიზნესმენები, რომლებიც უკრაინაში ინვესტიციებს ჩადებენ.

განხილვის ერთ-ერთმა  მონაწილემ ეს იდეა გამოხატა როგორც „ყველა, მაგრამ ჩინეთის გარეშე“, რაც დონალდ ტრამპს, ალბათ, განსაკუთრებით მოეწონბა. ჩინურ ტექნოლოგიაზე დამოკიდებული უკრაინის დარგებს შესაძლებლობა ექნებათ სწრაფად გადაერთონ ამერიკულ მიმწოდებლებზე და მეტი დასავლური ინვესტიციები მიიზიდონ.

რას ნიშნავს ასეთი შეთავაზება - მლიქვნელობას, მოგების წყურვილს თუ მშვიდობის დამყარების სურვილის გამოვლენას? მართალია, არავინ იცის, თუ როგორ მოიქცევა თვითონ დონალდ ტრამპი, ან რას იზამს ვლადიმერ პუტინი, როგორ წარიმართება რუსეთ-უკრაინის ომი, რა დათმობები მოუწევს (ან არ მოუწევს) უკრაინას, მაგრამ მზადება მაინც მიმდინარეობს.

უკრაინის ვერხოვნა რადას (პარლამენტის) საგარეო საქმეტა კომიტეტის თავმჯდომარემ ალექსანდრე მერეჟკომ დონლად ტრამპისადმი სეთავაზებას „ბრძნული ნაბიჯი“ უწოდა და აღნიშნა, რომ „უკრაინა დასავლეთისათვის ზედმეტი ტვირთი და მუქთამჭამელა არ იქნება“.

საქმის კურსში მყოფი პირების თქმით, უკრაინა ცდილობს დონალდ ტრამპის ბანაკის წევრთა სურვილები კიდევაც დააკმაყოფილოს და მათ მიმართ გარკვეული კომპრომისები გასწიოს. ასე მაგალითად, კიევი თანახმაა თანამდებობიდან გაათავისუფლოს თავისი ელჩი აშშ-შო ოქსანა მარქაროვა, რომელმაც ვოლოდიმირ ზელენსკის აშშ-ში ვიზიტის დროს ისე მოაწყო საქმე, რომ იგი ჯო ბაიდენის მშობლიურ შტატში წაიკყვანეს და იქ არსებული სამხედრო ქარხანა აჩვენეს. დათვალიერების მომენტს მხოლოდ დემოკრატები ესწრებოდნენ - კამალა ჰარისის მომხრეები, რამაც რესპუბლიკელი კანდიდატის საარჩევნო შტაბის რისხვა გამოიწვია. ამბობენ, რომ ელჩის თანამდებობა ყოფილ მინისტრს დიმიტრი კულებას შესთავაზეს, მაგრამ მან უარი განაცხადა.

დონალდ ტრამპი ხშირად იკვეხნის, რომ მას ახლო ურთიერთობა აქვს რუსეთის პრეზიდენტთან, მაგრამ როგორც ხშირად ხდება ხოლმე პოლიტიკაში, შესაძლოა ტრამპისათვის პუტინთან სიახლოვემ ცუდი როლი შეასრულოს. იგივე შეიძლება მოუვიდეს ვოლოდიმირ ზელენსკისაც.

                წყარო: https://www.ft.com/content/623c197f-6952-4229-bfbc-0a96e43d6f2d

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.