USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
9 მარტი - ეს დღე ისტორიაში
дата:  275

9 მარტი — გრიგორიანული კალენდრის 68-ე დღე (ნაკიან წლებში – 69-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 297 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1226 : ჯალალედინმა აიღო თბილისი.
  • 1796 : ნაპოლეონ ბონაპარტმა შეირთო პირველი ცოლი, ჟოზეფინა ბოარნე.
  • 1803 : რუსთა და ქართველთა ჯარმა დალაშქრა ჭარ-ბელაქანი.
  • 1842 : ვერდის მესამე ოპერის „ნაბუკოს“ პრემიერა გაიმართა მილანში; მისი წარმატება ვერდის სამუდამოდ ამკვიდრებს იტალიის მოწინავე საოპერო მწერალთა რიგში.
  • 1908 : მილანის ინტერი დაარსდა.
  • 1945 : მეორე მსოფლიო ომი - ტოკიოს დაბომბვა - ამერიკული B-29 მოიერიშეები ტოკიოზე ცეცხლმბად ბომბებს უშვებენ. დაბომბვით გამოწვეული ცეცხლოვანი შტორმისგან 100.000-ზე მეტი ადამიანი იღუპება.
  • 1956 : საბჭოთა ჯარმა დაარბია სტუდენტთა დემონსტრაცია თბილისში.
  • 1957 : ალეუტის კუნძულებზე დაფიქსირდა 9.1 მაგნიტუდის მიწისძვრა.
  • 1959 : თოჯინა ბარბი გამოვიდა წარმოებაში.
  • 1964 : პირველი ფორდ მუსტანგი გამოვიდა „ფორდ მოტორ კომპანიის“ ამწყობი საამქროდან.
  • 1967 : სტალინის ქალიშვილი სვეტლანა ალილუევა სსრკ-იდან გაიქცა და აშშ-ს შეაფარა თავი.
  • 1975 : ტრანს-ალიასკის ნავთობსადენის სისტემის მშენებლობა დაიწყო.
  • 1987 : როკ-ჯგუფი U2 უშვებს ალბომს „Joshua Tree“.
  • 1991 : ბელგრადში იწყება სლობოდან მილოშევიჩის საწინააღმდეგო მასობრივი გამოსვლები.
  • 2008 : ესპანეთის პრემიერ-მინისტრი ხოსე ლუის საპატერო სოციალისტური მუშათა პარტიიდან მეორე ვადით აირჩიეს.
  • 2022 : იუნ სოკ იოლი კორეის რესპუბლიკის პრეზიდენტად აირჩიეს.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1697 : ფრედერიკე კაროლინე ნოიბერი — გერმანელი მსახიობი
  • 1749 : ონორე გაბრიელ მირაბო — ფრანგი პოლიტიკოსი
  • 1814 : ტარას შევჩენკო — უკრაინელი პოეტი
  • 1856 : ედი ფოი — ამერიკელი მსახიობი
  • 1861 : ფრანც ლევინსონ-ლესინგი — რუსი გეოლოგი და პეტროგრაფი.
  • 1862 : ნიკოლოზ პიმონენკო — უკრაინელი ფერმწერი.
  • 1868 : ფილიპე მახარაძე — ქართველი ბოლშევიკი
  • 1877 : ემილ აბდერჰალდენი — შვეიცარიელი ბიოქომიკოსი და ფიზიოლოგი.
  • 1890 : ვიაჩესლავ მოლოტოვი — სსრკ-ის პოლიტიკოსი
  • 1891 : ხოსე ლაურელი — ფილიპინების მეორე რესპუბლიკის პრეზიდენტი (1943–1945)
  • 1898 : ლორენს დადლი სტამპი — ბრიტანელი გეოგრაფი და გეოლოგი.
  • 1902 : ლუის ბარაგანი — მექსიკელი არქიტექტორი.
  • 1910 : სემიუელ ბარბერი — ამერიკელი კომპოზიტორი
  • 1922 : ლეხოსლავ მარშალეკი — პოლონელი რეჟისორი, ანიმატორი და სცენარისტი.
  • 1929 : მუჰამად ალ-უსაიმინი — სალაფი მუსლიმი სწავლული
  • 1931 : ლეონ ფებრეს-კორდერო — ეკვადორის პრეზიდენტი (1984–1988)
  • 1932 : რეზო კაკაბაძე — ქართველი მხატვარი, პედაგოგი.
  • 1934 : იური გაგარინი — რუსი საბჭოთა კოსმონავტი მფრინავი
  • 1942 : ჯონ კეილი — ბრიტანელი მუსიკოსი
  • 1943 : ბობი ფიშერი — ამერიკელი მოჭადრაკე
  • 1944 : ნუგზარ შატაიძე — ქართველი მწერალი, დრამატურგი, ესეისტი.
  • 1955 : ორნელა მუტი — იტალიელი კინომსახიობი
  • 1957 : არამ მანუკიანი — სომეხი პოლიტიკოსი.
  • 1958 : ლინდა ფიორენტინო — ამერიკელი კინომსახიობი.
  • 1959 : ტაკააკი კაძიტა — იაპონელი ფიზიკოსი.
  • 1964 : ჟულიეტ ბინოში — ფრანგი კინომსახიობი და მხატვარი.
  • 1968 : იური ჯორკაეფი — ფრანგი ფეხბურთელი
  • 1973 : თენგიზ ირემაძე — ქართველი ფილოსოფოსი.
  • 1975 : ხუან სებასტიან ვერონი — არგენტინელი ვეტერანი ფეხბურთელი.
  • 1979 : ოსკარ აიზეკი — ამერიკელი მსახიობი და მუსიკოსი.
  • 1980 : ბურჩინ თერზიოღლუ — თურქი მსახიობი
  • 1983 : კლინტ დემპსი — ამერიკელი ფეხბურთელი.
  • 1983 : მაიტე პერონი — მექსიკელი მსახიობი და მომღერალი/სიმღერების ავტორი.
  • 1988 : დავით ხურცილავა — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1990 : დალეი ბლინდი — ნიდერლანდელი ფეხბურთელი.
  • 1990 : არაზ ოზბილისი — სომეხი ფეხბურთელი
  • 1993 : მინ იუნ-გი — სამხრეთ კორეელი რეპერი
  • 1993 : რომულო — ბრაზილიელი ფეხბურთელი
  • 1993 : სტეფანო სტურარო — იტალიელი ფეხბურთელი
  • 1994 : ლეილია აჯამეტოვა — უკრაინელი პარა-ათლეტი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1661 : მაზარინი, ჯულიო— საფრანგეთის სახელმწიფო მოღვაწე
  • 1883 : ტოინბი, არნოლდ — ინგლისელი ისტორიკოს-ეკონომისტი
  • 1888 : ვილჰელმ I — პრუსიის მეფე
  • 1918 : ვედეკინდი, ფრანკ — გერმანელი მწერალი
  • 1972 : ასათიანი, ვლადიმერ — ქართველი ბიოქიმიკოსი
  • 1988 : კიზინგერი, კურტ გეორგ — გერმანიის კანცლერი 1966—1969 წლებში
  • 1992 : ბეგინი, მენახემ — ისრაელის პრემიერ-მინისტრი
  • 1994 : ბუკოვსკი, ჩარლზ — ამერიკელი მწერალი
  • 1997: The Notorious B.I.G. — ამერიკელი რეპერი.
  • 2015 : ოთარ კობერიძე — ქართველი მსახიობი, რეჟისორი და სცენარისტი.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანის ხსენების დღეს:
    • წმინდა ტარასი
аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати