USD 2.7484
EUR 2.8998
RUB 2.7361
თბილისი
5 ქართველი, რომელიც უცხოურ თამაშების ინდუსტრიაში მოღვაწეობს
თარიღი:  756

თამაშების ინდუსტრია ბოლო ათწლეულებია, განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობს და დროსთან ერთად, მასზე მოთხოვნა უფრო იზრდება. კომპანიები საკმაოდ დიდ თანხებს ხარჯავენ ვიდეო თამაშის შესაქმნელად, რადგან სექტორი საკმაოდ დიდია, შეიძლება უფრო დიდიც კი ვიდრე, კინო ან მუსიკალური ინდუსტრია. ამის თქმის საფუძველს გვაძლევს სტატისტიკები, რომლებიც გვეუბნება, რომ მსოფლიოში ორ მილიარდზე მეტი მოთამაშეა, რაც მსოფლიოს მოსახლეობის 26%-ს ნიშნავს. რაც მთავარია, ეს ყველაფერი არ არის, რადგან ინდუსტრიას კიდევ უფრო მეტ ზრდას უწინასწარმეტყველებენ როგორც ფინანსურად, ისე პოპულარობის კუთხით.

 

საქართველოშიც არაერთი დეველოპერი თუ დიზაინერი მუშაობს ამ მიმართულებით და ბევრ მათგანს არა მხოლოდ ლოკალურ, არამედ უცხოურ ბაზარზეც აქვს წარმატებული საქმიანობა. ისინი გვიყვებიან, რომ ეს სფერო ნამდვილად მომავლის პროფესიაა და თუ მიჰყვები, დიდ მასშტაბებზე გასვლის რეალური შესაძლებლობებიც გეძლევა.

თამაშების ინდუსტრიაში 9 წელია ვმოღვაწეობ. თავიდან პატარა საბავშვო საგანმანათლებლო თამაშებით დავიწყე, შემდეგ კომერციულ მობილურ თამაშებზე ვმუშაობდი რამდენიმე ქართულ კომპანიაში. პირველი თანამშრომლობა უცხოურ კომპანიაში სამი წლის წინ დაიწყო. თამაშების ინდუსტრიის კონფერენციაზე ბევრი საინტერესო ადამიანის გაცნობასთან ერთად საშუალება მომეცა, მეცადა ბედი და მეპოვა სამსახური საზღვარგარეთ. საქართველოში დაგროვებულმა გამოცდილებამ და რამდენიმე მზა პროდუქტმა უცხოურ კომპანიებში დაინტერესება გამოიწვია. მათ შორის აღმოჩნდა საერთაშორისო კომპანია Huuuge Games რომელთანაც დღემდე ვთანამშრომლობ.

Huuuge Games-თან თანამშრომლობა მობილური ტელეფონის კლასიკურ დომინოზე მუშაობით დაიწყო. Მასზე ორი წელი ვმუშაობდი და მიხარია იმის თქმა რომ პროექტმა საკმაოდ დიდ წარმატებას მიაღწია. ამჯერად ვმუშაობ Traffic Puzzle-ზე რომელიც არის მობილური ტელეფონის 2D თავსატეხი თამაში. Თამაში გამოირჩევა თავისი უნიკალური მექანიზმით რაც სხვა თავსატეხებისგან გამოარჩევს. Მასზე მუშაობა საკმაოდ გამომწვევი და საინტერესოა”, – ნიკოლოზ ასტამიძე, Unity დეველოპერი.

თამაშის დეველოპმენტის ინდუსტრიაში 4 წელზე მეტია, რაც ვარ. პირველი მნიშვნელოვანი ურთიერთობა შედგა დაახელობით 2 წლის წინ, როდესაც  Arvrse Studio-მ ამიყვანა Game Designer-ის პოზიციაზე, და მალევე Lead Game Designer გავხდი.

პირადი გამოცდილებით ვიტყვი, რომ ყველაზე მოსახერხებელი გზა უცხოურ კომპანიებზე გასასვლეად, არის უცხოურ GameJam-ებზე მონაწილეობა და შემდეგ Linkedin-ზე ვაკანსიების დაუღალავად შევსება. საშუალოდ 100 შევსებული ვაკანსიიდან მხოლოდ რამდენიმე დაინტერესდა ჩემი კანდიდატურით. 

პირველი პირის Shooter თამაშები ჩემთვის ყოველთვის გამოირჩეოდა. Arvrse Studio მუშაობდა ბლოკჩეინ ტექნოლოგიაზე დაფუძნებულ პირველი პირის შუთერ თამაშ Metalands-ზე. Metalands-ში ინტეგრირებულია NFT-ები და Crypto ვალუტა. მაშინ, როდესაც ამ პროექტზე დავიწყე მუშაობა GameFi პროექტები თითქმის არ არსებობდა და Metalands-ი იყო ერთ-ერთი პირველი. ახლა საქართველოში დავბრუნდი, პარტნიორებთან ერთად შევქმენით კომპანია და პროექტ Meta Nemeses-ზე ვმუშაობ”, –  ცოტნე პავლიაშვილი Lead Game Designer.

ოქტომბერში 11 წელი შესრულდება, რაც უკვე თამაშების ინდუსტრიაში ვარ. პირველად უცხოურ კომპანიასთან თანამშრომლობა ჩემი სტარტაპის მეშვეობით დამყარდა, როდესაც 2014 წელს Gamefounders სტარტაპ აქსელერატორის გრანტი მოვიპოვეთ. ამის შემდეგ ვიმუშავე ამერიკაში და სერბეთში; ამჟამად ფინეთში ვმოღვაწეობ. 

მინდა აღვნიშნო, რომ თამაშების ციფრული ბუნებიდან გამომდინარე, შესაძლებელია ადამიანმა საქართველოშივე შექმნას საკუთარი პროდუქტი და მსოფლიო ბაზარზე გაიტანოს; ანუ უცხოურ კომპანიაზე გასვლა არ არის ერთადერთი გზა ამ ინდუსტრიაში ჩართვის. უცხოურ კომპანიაზე გასვლას რაც შეეხება: ამ ინდუსტრიაში აკადემიური მიღწევები დიდად არ ფასობს. მთავარი დატვირთვა ეძლევა ადამიანის უნარებს და გამოცდილებას. 

უნარების გაზრდის საუკეთესო გზა ამ საქმიანობაში არის პრაქტიკა; პრაქტიკა რა გზით მოვიპოვოთ ამის ბევრი წყაროა ინტერნეტში, გააჩნია ფოკუსს და დისციპლინას (დიზაინი, პროგრამირება, ხელოვნება და ა.შ.). 

შესაფერისი უნარების შეძენის შემდეგ, მრავალი გზა არსებობს მათი მსოფლიო ბაზარზე გამოყენების და გამოცდილების მიღების. შეიძლება აუთსორს საიტის მეშვეობით დისტანციური საქმის პოვნა (მაგალითად upwork.com) და აქედან გამოცდილების შეძენა რაც შემდეგი სამსახურის შოვნას გაგიადვილებთ. დღეს ასევე შეიძლება სხვადასხვა სტუდიების საიტებზე პოზიციების მოძიება – პანდემიის შედეგად თამაშების ინდუსტრიაში დისტანციური სამსახური ნორმა გახდა”, – სანდრო ქვლივიძე, Design Lead @ Rovio Entertainment.

ბავშვობიდან მიტაცებდა კომპიუტერული თამაშები,თუმცა არასდროს დავინტერესებულვარ თუ როგორ ხდებოდა მათი შექმნა.5 წლის წინ დავუახლოვდი გეიმ დეველოპერების ჯგუფს,რომლებთან ერთადაც შემდეგში დავაარსე კომპანია Digital Road Studio. თავიდან არ ვიცოდი კონკრეტულად რა მინდოდა ამ სფეროში,ამიტომაც მოვსინჯე ყველა ძირითადი განხრა.3 წლის წინ გადავწყვიტე რომ გავყოლოდი 3დ დიზაინს.რაც შეეხება უცხოურ კომპანიებთან მუშაობას.თავიდან დამჭირდა საკმაო დრო რომ პორტფოლიო შემექმნა რადგან ამ სფეროში უნარების ძირითადი ინდიკატორი პორტფოლიოა.პორტფოლიოსთან ერთად ვცდილობდი გამეცნო გეიმ დეველოპერები სხვადასხვა ფორუმებიდან და დისკორდ ჯგუფებიდან.საბოლოოდ ჩემი პირველი თანამშრომლობა უცხოურ კომპანიასთან შედგა 2021 წელს.ეს იყო Leartes Studios-თან დაწყებული თანამშრომლობა 3D environment artist ის პოზიციაზე.სტუდიაში მუშაობამ ხელი შეუწყო ჩემი განვითარების ტემპის ზრდას,რის შედეგადაც უკვე წელს მოვახერხე დამეწყო თანამშრომლობა ერთ-ერთ მოწინავე outsorce კომპანია Dekogon-თან”, – საბა დეკანოსიძე, game დეველოპერი.

თამაშების ინდუსტრიაში, შეიძლება ითქვას, რომ ბავშვობიდან ვარ, ჯერ კიდევ საკმარისი სასწავლო რესურსი არ არსებობდა ინტერნეტში როდესაც გადავწყვიტე, სახლში ჩემით მესწავლა დეველოპმენტი. მაშინ დეველოპმენტის ყველა სფერო მაინტერესებდა, თუმცა დაახლოებით 6 წლის წინ გადავწყვიტე, ძირითად სფეროდ ავირჩიე ვიზუალური ექტების შემქნა. ამ ეტაპზე ნამუშევარი მაქვს 5 კომპიუტერულ თამაშზე, სხვადასხვა უცხოურ კომპანიებთან. პირველი თანამშრომლობა დაიწყო დაახლოებით 3 წლის წინ, სადაც ვიყავი ჯუნიორ ვიზუალური ეფექტების არტისტი. ახლა კი ვმუშაობ Jaw Drop Games ში, ლიდ ვიზუალური ეფექტების არტისტად. ასევე ვმუშაობ ქართულ პროექტზე Meta Nemesis. დაახლოებით 1 წლის წინ მეგობრებთან ერთად დავარეგისტრირე თამაშების დეველოპერული კომპანია და ვთანამშრომლობთ ესტონურ კომპანია Ringtail თან.

ამ ეტაპზე ვმუშაობ FPS რითმულ თამაშზე პერსონალური კომპიუტერისთვის. ამ პროექტზე მევალება ვიზუალური ეფექტების შექმნა, ოპტიმიზაცია და თამაშში ინტეგრაცია. ვიდეოში რაც არის, ყველა ეფექტი (გასროლა, აფეთქება, გარემოს ეფექტები) ჩემი გაკეთებულია”, – გიორგი გედიანიძე, თამაშების ვიზუალური ეფექტების არტისტი.

ავტორი: მარიამ გოჩიაშვილი

წყარო:https://www.marketer.ge/

ანალიტიკა
«Lauterbacher Anzeiger» (გერმანია): „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“

გერმანული გაზეთი „ლაუთერბახერ ანცეიგერი“ (Lauterbacher Anzeiger - იბეჭდება ჰესენის მხარეში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „საქართველო პუტინის ორბიტაზე გადადის: უშვებს თუ არა „შეცდომას“ ევროკავშირი?“ (ავტორი - ფლორიან ნაუმანი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

საქართველოში ჩატარებული არჩევნებიდან სამ კვირაზე მეტი გავიდა, მაგრამ ევროკავშირს ჯერ კიდევ არ აქვს გამოხატული მკაფიო პოზიცია და ამ ეტაპზე მხოლოდ განმარტებებს ითხოვს. ბრიუსელს ამისათვის საკმაო მიზეზები აქვ: არცევნებში რატომღაც მოულოდნელად გაიმარჯვა სულ უფრო ავტორიტარმა და პრორუსულად განწყობილმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“, რაც ბევრ კითხვას იწვევს. ოქტომბრის ბოლოდან ოპოზიცია არჩევნების დროს მომხდარი დარღვევების ფაქტებს აგროვებს, მაგრამ მნიშვნელოვანი კანონდარღვევების რაოდენობა, როგორც ჩანს, საკმარისი არ არის.

დებატები ევროპარლამენტში: საით მიდის საქართველო?

ამ კვირაში ევროპის პარლამენტში მიმდინარე დებატების დროს ორი მომენტი აშკარად გამოიკვეთა: პარლამენტართა ერთმა ნაწილმა ევროკავშირი ორმაგი პოლიტიკის გატარებაში  და არჩევნების შედეგების მხოლოდ პოლიტიკური ნიშნით შეფასებაში დაადანაშაულა, ხოლო მეორე ნაწილმა საქართველოს მთავრობის მიმართ უფრო ხისტი ზემოქმედება მოითხოვა. გადაწყვეტილება (ალბათ, სიმბოლური მნიშვნელობის მქონე) ჯერ მიღებული არ არის.

საბოლოო ჯამში, როგორც ჩანს, ამჟამად საკითხის აქტუალობა იმაშია, გადავა თუ არა  საქართველო რუსეთის ორბიტაზე და გახდება თუ არა მისი თანამგზავრი - მიუხედავად იმისა, რომ მოსახლეობას ევროპული ორიენტაცია აქვს. ასევე მნიშვნელოვანია დადგინდეს - იყო თუ არა არჩევნები დემოკრატიული და სამართლიანი.

გერმანიის „მწვანეთა“ პარტიის წარმომადგენელი სერგეი ლაგოდინსკი და ესტონელი სოციალ-დემოკრატი მარინა კალიურანდი ჯერ კიდევ არ არიან დარწმუნებულები იმაში, რომ საქართველოში არჩევნები გაყალბდა. ყოველ შემთხვევაში, ისინი დამადასტურებელ ფაქტებს ვერ ხედავენ. ორივე პოლიტიკოსი ევროპარლამენტის დელეგაციის - „ევრონესტის“ წევრები არიან, რომელთა მოვალებაშია ურთიერთობა და აზრთა გაცვლა-გამოცვლა ჰქონდეთ ისეთ ქვეყნებთან, როგორებიცაა საქართველო, მოლდოვა, უკრაინა და სომხეთი. სერგეი ლაგოდინსკი, თავის მხრივ, „ევრონესტის“ თავმჯდომარეა.

თბილისი მოსკოვსა და ბრიუსელს შორის

„საქართველო და მოლდოვა ჭადრაკის ფიგურები არ არიან, რომ ჩვენ ისინი დაფაზე გადავაადგილოთ. ისინი სახელმწიფოებს წარმოადგენენ და მათ თავიანთი მომავალი აქვთ“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, რომელსაც მხედველობაში აქვს ორივე ქვეყანაში ჩატარებული არჩევნები. თუმცა იგი ყურადღება ასევე ამახვილებს სავარაუდო გაყალბებაზეც და აღნიშნავს, რომ არსებობს არგუმენტები განმეორებითი არჩევნების ჩასატარებლად.

 „პირადად ჩემთვის საკითხი ასე გამოიხატება: რა უნდა ვუქნათ იმ პარტიას, რომელიც ანტიკონსტიტუციურ პოლიტიკას ატარებს? საქართველოს ძირითად კანონში ჩაწერილია, რომ ქვეყნის მიზანს ევროკავშირთან ინტეგრაცია წარმოადგენს“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი. მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ სიტყვით ოფიციალურად ადასტურებს, რომ მისი მიზანი 2030 წლისათვის ევროკავშირში გაწევრიანებაა, მაგრამ საქმით მთავრობამ უკვე დიდი ხნის გადაუხვია ევროკავშირისაკენ მიმავალი გზიდან, როცა პრორუსული კანონები მიიღო, ბრიუსელის გაფრთხილებისა და საპროტესტო აქციების მიუხედავად. „ვფიქრობ, მართლაც გონივრული იქნებოდა არჩევნების განმეორებით ჩატარება - უბრალოდ, საზოგადოება რომ სიმართლეში დარწმუნდეს“, - ამბობს სერგეი ლაგოდინსკი, - ნებისმიერ შემთხვევაში, თუ დამტკიცდება, რომ მანიპულაციები მართლაც მოხდა, ახალი არჩევნების ჩატარება აუცილებელია, თანაც საერთაშორისო კონტროლით“.

მარინა კალიურანდსაც ასეთივე თავალსაზრისი აქვს: „უნდა დაველოდოთ განმარტებებს [და სასამართლოს გადაწყვეტილებებს], სპეკულირება არ უნდა მოხდეს... მაგრამ თუ დამტკიცდება, რომ არჩევნები იმაზე უარესად ჩატარდა, როგორც ამას ეუთოს დამკვირვებლები აღწერენ, მაშინ ჩვენ მკაფიო რეაგირება უნდა მოვახდინოთ“. აღსანიშნავია, რომ ეუთოს მისიამ დაგმო ცალკეული დარღვევები, მიუთითა მთავრობისა და ოპოზიციის არათანაბარ პირობებზე, მაგრამ არჩევნებში მასშტაბური ფალსიფიცირება არ დაუფიქსირებია.

„ეუთოს მისიამ 2020 წლის არჩევნებიც დაახასიათა როგორც კონკურენტული და კარგად ორგანიზებული“, - ამბობს მარინა კალიურანდი, რომელიც ადრე ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი იყო, მანამდე კი ესტონეთის ელჩი რუსეთში, - „თუმცა ასეთი დახასიათება დემოკრატიული ქვეყნისათვის საკმარისი არ არის. ჩვენ ყველას გვსურს, რომ არჩევნები გამჭვირვალე და პატიოსნად ჩატარდეს“. მისი თქმით, საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის გაუქმება ლოგიკური იქნება, თუ ქვეყანა თამაშის წესებს არ დაიცავს.

განხეთქილება ევროპარლამენტის მემარჯვენეთა ბანაკში

სერგეი ლაგოდინსკის თქმით, საქართველოს ახალგაზრდა იურისთა ასოციაცია თვლის, რომ არჩევნებში მრავალი დარღვევა მოხდა. „თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ასოციაციის წევრები ობიექტურად აფქსირებდნენ დარღვევებს მიხეილ სააკაშვილის მმართველობის დროსაც, მაშინ მათი პოზიცია პოლიტიკურად მიუკერძოებლად  უნდა ჩაითვალოს. ეს სერიოზული არგუმენტია“, - ამბობს მწვანეთა პარტიის წარმომადგენელი.

დღემდე ევროკავშირს თავისი მტკიცე პოზიცია დაფიქსირებული არ აქვს. „ალბათ, ეს იმას უკავშირდება, რომ ჯერ-ჯერობით მოსმენები კომისიებში ისევ მიმდინარეობს... საბოლოო ჯამში გადაწყვეტილების მიღება ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ნებაზეა დამოკიდებული. ამჟამად რაიმე კონფრონტაცია არ შეიმჩნევა“, - აცხადებს სერგეი ლაგოდინსკი.

ევროპარლამენტში 13 ნოემბერს დებატების დროს აზრდტა სხვადასხვაობა დაფიქსირდა აღმოსავლეთევროპელ მემარჯვენეთა შორის. უნგრელი პოლიტიკოსის ანდრაშ ლასლოს აზრით, საქართველოს მთავრობა ევროკავშირის კურსის ერთგულია და რომ არჩევნების შედეგები ევროკავშირმა უნდა აღიაროს. პოლონელმა მალგოჟატა ჰოსევსკამ ყოფილი მმართველი პარტიიდან „კანონი და სამართლიანობა“, პირიქით, განაცხადა, რომ „საქართველოს ხელისუფლებაში არის პიროვნება, რომელსაც [რუსეთთან] გაურკვეველი კავშირები აქვს“ (იგულისხმება ბიძინა ივანიშვილი). პოლონელმა დეპუტატმა ევროკავშირს მოუწოდა, რომ „საქართველოს მმართველი რეჟიმის ირგვლივ სანიტარული კორდონი უნდა შეიქმნას“.

წყარო: https://www.lauterbacher-anzeiger.de/politik/georgien-rueckt-in-putins-umlaufbahn-begehen-die-eu-einen-error-zr-93415845.html

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.