USD 2.7503
EUR 3.1249
RUB 3.3429
თბილისი
5 იანვარი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  416

5 იანვარი — გრიგორიანული კალენდრის მე-5 დღე. წლის ბოლომდე დარჩენილია 360 დღე (ნაკიან წელში - 361).

დღის მოვლენები

  • 1463 : პოეტი ფრანსუა ვიიონი პარიზიდან განდევნეს.
  • 1477 : ბურგუნდიის ომები: შარლ მამაცი, ბურგუნდიის გრაფი, მოკლეს ნანსის ბრძოლაში, რაც ბურგუნდიის საფრანგეთსა და ჰაბსბურგის სამეფოს შორის დაშლის საბაბი გახდა.
  • 1500 : ლუდოვიკო სფორცამ მილანი აიღო.
  • 1527 : ანაბაპტისტების სექტის ლიდერი ციურიხში ფელიქს მანცი სიკვდილით დასაჯეს დახრჩობით.
  • 1527 : ეინდჰოვენი, ნიდერლანდები, ხანძარმა მოიცვა.
  • 1675 : ტურკჰაიმის ბრძოლა: ფრანგულმა არმიამ დაარტყა ბრანდენბურგს.
  • 1781 : ამერიკის რევოლუციური ომი: ბრიტანეთის საზღვაო ძალებმა, ბენედიქტ არლონდის მეთაურობით გადაწვა რიჩმონდი, ვირჯინია.
  • 1875 : პარიზში გაიხსნა საოპერო თეატრი - „გრანდ ოპერა“.
  • 1895 : დრეიფუსის საქმე - ფრანგ ოფიცერს ალფრედ დრეიფუსს სამხედრო წოდება ჩამოართვეს და ეშმაკის კუნძულზე გადაასახლეს.
  • 1896 : ავსტრიული გაზეთის ცნობით ვილჰელმ რენტგენმა რადიაციის სახეობა აღმოაჩინა, რომელსაც მოგვიანებით რენტგენის სხივები დაარქვეს.
  • 1913 : ბალკანეთის პირველი ომი: ლემნოსის ბრძოლისას, ბერძენმა ადმირალმა პავლოს კონტორიოტისმა აიძულა თურქული ფლოტი უკან დაეხია დარდანელის სრუტემდე.
  • 1933 : გოლდენ გეიტ ბრიჯის მშენებლობა დაიწყო სან-ფრანცისკოს უბეში.
  • 1968 : პრაღის გაზაფხული - ალექსანდრე დუბჩეკი მოდის ხელისუფლებაში ჩეხოსლოვაკიაში, იწყებს რა პოლიტიკურ რეფორმას სახელით „სოციალიზმი ჰუმანური სახით“, რასაც შედეგად პოლიტიკური ლიბერალიზაცია მოჰყვა.
  • 1976 : კამბოჯას ხმერ რუჟი დემოკრატიულ კამპუჩიას არქმევს.
  • 1993 : ვაშინგტონის შტატში პირველი ლეგალური ჩამოხრჩობით სიკვდილის დასჯა ჩატარდა 1965 წლის შემდეგ.
  • 1997 : რუსეთის ჯარები ჩეჩნეთიდან უკან იხევენ.
  • 2005 : მზის სისტემის უდიდესი ჯუჯა პლანეტა „ერისი“ აღმოაჩინეს.
  • 2007 : ტაივანის სწრაფი რკინიგზა გახსნეს ტაიპეისა და კაოსიუნს შორის.
  • 2019 : კონსტანტინოპოლის პატრიარქმა ბართლომე I-მა უკრაინის მართლმადიდებელ ეკლესიას ავტოკეფალია მიანიჭა.
  • 2020 : ხორვატიის პრეზიდენტად ზორან მილანოვიჩი აირჩიეს.
  • 2022 : საპროტესტო აქციების შედეგად ყაზახეთის მთავრობა გადადგა, პრემიერ-მინისტრის მოვალეობის შემსრულებლად ალიჰან სმაილოვი დაინიშნა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1209 : რიჩარდ I — საღვთო რომის იმპერატორი
  • 1592 : შაჰ-ჯაჰანი — დიდ მოგოლთა მე-5 იმპერატორი
  • 1762  : კონსტანცია მოცარტი — გერმანელი სოპრანო, ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტის ცოლი
  • 1808 : მუჰამედ-შაჰ ყაჯარი — ირანის შაჰი 1834–1848 წლებში
  • 1839 : ნიკოლას დე პიეროლა — პერუელი პოლიტიკოსი
  • 1842 : კარლ ენგლერი — გერმანელი ქიმიკოსი
  • 1846 : რუდოლფ კრისტოფ ოიკენი — გერმანელი მწერალი და ფილოსოფოსი.
  • 1863 : მელიტონ ბალანჩივაძე — ქართველი კომპოზიტორი
  • 1867 : ნიკოლოზ ჭავჭავაძე — რუსეთის არმიის გენერალ-მაიორი
  • 1876 : კონრად ადენაუერი — გერმანიის სახელმწიფო მოღვაწე
  • 1891  : ვაღინაკ ბექარიანი — სომეხი განმანათლებელი, პოეტი და მწერალი.
  • 1900 : ივ ტანგი — სიურეალისტი მხატვარი.
  • 1921 : ჟანი (ლუქსემბურგი) — ლუქსემბურგის სახელმწიფოს მეთაური 1964–2000 წლებში
  • 1921 : ფრიდრიხ დიურენმატი — შვეიცარიელი მწერალი.
  • 1923: სემ ფილიპსი — ამერიკელი პროდიუსერი
  • 1928 : უოლტერ მონდეილი — აშშ-ის პოლიტიკოსი
  • 1928  : ზულფიკარ ალი ბჰუტო — პაკისტანის პოლიტიკური მოღვაწე
  • 1928: ოტია პაჭკორია — ქართველი კრიტიკოსი და ესეისტი
  • 1932 : უმბერტო ეკო — იტალიელი მწერალი.
  • 1932: კონსტანტინე კერესელიძე — ქართველი რეჟისორ-დოკუმენტალისტი
  • 1938 : ხუან კარლოს I — ესპანეთის მეფე
  • 1941  : ჰაიაო მიაძაკი — იაპონელი რეჟისორი
  • 1941 : ვახტანგ აბაშიძე — ქართველი ეკონომისტი, პოლიტიკოსი.
  • 1942  : გიორგი არსენიშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი
  • 1943  :მურთაზ ხურცილავა — ქართველი ფეხბურთელი და მწვრთნელი
  • 1946  : დაიან კიტონი — ამერიკელი მსახიობი
  • 1947  : სასკია სასენი — ამერიკელი სოციოლოგი და ეკონომისტი
  • 1948  : იოანე (ანანიაშვილი) — ქართველი საეკლესიო მოღვაწე
  • 1951  : ირაკლი ფავლენიშვილი — ქართველი მედიკოსი
  • 1956: ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერი — გერმანელი პოლიტიკოსი
  • 1968 : გიორგი ბარამიძე — ქართველი პოლიტიკური და სახელმწიფო მოღვაწე
  • 1968 : დიჯეი ბობო — შვეიცარიელი პოპ-მუსიკოსი
  • 1971  :ზვიად რატიანი — ქართველი პოეტი
  • 1972  : საკის რუვასი — ბერძენი მომღერალი.
  • 1975 : ბრედლი კუპერი — ამერიკელი კინოს, თეატრისა და ტელე მსახიობი
  • 1979 : კლიმენტი წიტაიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1980 : სებასტიან დაისლერი — გერმანელი პროფესიონალი ყოფილი ფეხბურთელი.
  • 1981 : ბაკურ კვეზერელი — ქართველი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე
  • 1982  : იაროსლავ პლაშილი — ჩეხი ფეხბურთელი
  • 1983 :დავით ქევხიშვილი — ქართველი სპორტსმენი, ძიუდოისტი
  • 1986 : დიპიკა პადუკონე — ინდოელი მსახიობი და მოდელი
  • 1987  : ვაჟა ქორიძე — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1993 : მერაბ გიგაური — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1994  : ბაჩანა არაბული — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1994 : შალვა ექვთიმიშვილი — ქართველი ფეხბურთელი
  • 1995  : ნიკოლა კოვტალიუკი — უკრაინელი ფეხბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 842 : ალ-მუთასიმი — აბასიდი ხალიფა
  • 1589 : მედიჩი, ეკატერინე — საფრანგეთის დედოფალი
  • 1655 : ინოკენტი X — რომის პაპი
  • 1762 : ელისაბედი — რუსეთის იმპერატორი
  • 1933 : კულიჯი, კალვინ — აშშ-ის პრეზიდენტი
  • 1970 : მაქს ბორნი — გერმანელი ფიზიკოსი.
  • 1986 : რადოვან ზაგოვიჩი — სერბი პოეტი (დ. 1907).
  • 2013 : ჯემალ აჯიაშვილი — ქართველი ებრაელი მწერალი, პოეტი, მთარგმნელი
  • 2014 : ეუსებიო — პორტუგალიელი ფეხბურთელი
  • 2022 : ნიკა ქაცარიძე — ქართველი მსახიობი

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
 
„ათთა მოწამეთა კრეტელთა - თეოდულესი, სატურნინესი, ევპოროსისა, გელასისა, ავნიკიანესი, ზოტიკესი, პომპიოსისა, აგათოპუესეი, ბასილიდისა და ევარესტისა (III); ღირსისა ნიფონტისა, კვიპრელი ეპისკოპოსისა (IV); ღირსისა პავლესი, ნეოკესარიელი ეპისკოპოსისა (IV).“
    • ათი კრეტელი მოწამე: თეოდულე, სატორნინე, ევპორო, გელასი, ევნიკიანე, ზოტიკე, პომპიოსი, აღათოპუსე, ბასილიდე და ევარესტი
    • ნიფონტი კვიპრელი
    • პავლე ნეოკესარიელი
კულტურა
კულტურის სამინისტრომ დათო დოიაშვილი თეატრის ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა

კულტურის სამინისტრომ დავით დოიაშვილი “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა. შესაბამის განცხადებას საქართველოს კულტურის სამინისტრო ავრცელებს.

კულტურის სამინისტრო გადაწყვეტილების მიზეზებს განმარტავს და აცხადებს, რომ სამინისტროს მხრიდან "არაერთგზის გაფრთხილების" მიუხედავად, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ "ვალდებულებას არ ასრულებდა", ხოლო თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

“ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრი” არის სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი.

სახელმწიფო პროფესიული თეატრი, ისევე, როგორც ნებისმიერი სხვა სსიპ-ი ანგარიშვალდებულია და აქვს კანონით დაკისრებული მოვალეობა, აღასრულოს მიზნები, რისთვისაც სახელმწიფომ დააფუძნა.

კერძოდ, თეატრში შემოქმედებითი საქმიანობა უნდა ხორციელდებოდეს ისევე უწყვეტად, როგორც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მისი დაფინანსება ხორციელდება.

საქართველოს კულტურის სამინისტროს მხრიდან არაერთგზის გაფრთხილების მიუხედავად, სამწუხაროდ, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ ამ ვალდებულებას არ ასრულებდა. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიღებული უწყვეტი დაფინანსების პირობებში, თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

აქედან გამომდინარე, კულტურის სამინისტრომ, როგორც სსიპ “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” დამფუძნებელმა უწყებამ, მიიღო კანონისმიერი გადაწყვეტილება, სსიპ-ის უწყვეტ და გამართულ ფუნქციონირებაზე პასუხისმგებელი პირის, თეატრის ხელმძღვანელის, დავით დოიაშვილის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ”, - აღნიშნულია განცხადებაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.