USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
30 სექტემბერი - ეს დღე ისტორიაში
 644

30 სექტემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 273-ე დღე (ნაკიან წლებში – 274-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 92 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1399 : ჰენრი IV ინგლისის მეფედ გამოცხადდა.
  • 1452 : გერმანიაში, მაინცში, იოჰან გუტენბერგმა დაბეჭდა პირველი ბიბლია.
  • 1520 : ოსმალეთის იმპერიის ტახტზე ავიდა სულეიმან I.
  • 1791 : ვენაში შედგა მოცარტის ოპერა „ჯადოსნური ფლეიტის“ პრემიერა.
  • 1882 : მსოფლიოს პირველი კომერციული ჰიდროელექტროსადგური იწყებს ფუნქციონირებას ფოქს-რივერზე აპლტონში, უისკონსინი, აშშ.
  • 1895 : მადაგასკარი საფრანგეთის პროტექტორატი ხდება.
  • 1935 : ჰუვერის კაშხალი გაიხსნა არიზონა-ნევადას საზღვარზე, აშშ.
  • 1947 : პაკისტანის ისლამური რესპუბლიკა გაეროს წევრი ხდება.
  • 1993 : მიწისძვრამ ინდოეთის მაჰრაშთრას შტატში ათობით ათასი ადამიანი იმსხვერპლა და მრავალი უსახლკაროდ დატოვა.
  • 1993 : აფხაზეთის ომის დასასრული.
  • 1998 : პაპმა იოანე პავლე II-მ ეს დღე მსოფლიო ინტერნეტის დღედ გამოაცხადა.
  • 2005 : კატალონიის პარლამენტი რეგიონის ავტონომიის შესახებ დადგენილბას მხარს უჭერს.
  • 2005 : დანიის გაზეთ ილანდს-პოსტენში გამოქვეყნებული შარჟი წინასწარმეტყველ მუჰამედზე ისლამისტურ ქვეყნებში არეულობს იწვევს.
  • 2007 : ეთიოპიელმა ჰაილე გებრსილასემ მარათონში მსოფლიო რეკორდი მოხსნა 2:04:26 დროში.
  • 2007 : ინდოელი მოჭადრაკე ვისვანათან ანანდი მეხიკოში გამართულ შეჯიბრში იმარჯვებს და ახალი მსოფლიო ჩემპიონი ხდება.
  • 2009 :
    • კოსმოდრომ ბაიკონურიდან გაუშვეს ხომალდი Soyuz TMA-16, რომელმაც ორბიტაზე აიყვანა ტურისტი გი ლალიბერტე, Cirque du Soleil-ს დამფუძნებელი.
    • 7.6 Mw მიწისძვრამ ინდონეზიის კუნძულ სუმატრაზე 1100 ადამიანი იმსხვერპლა.
    • საერთაშორისო ფაქტების გამოძიების კომისიამ შვეიცარიელი დიპლომატის, ჰეიდი ტალიავინის, ხელმძღვანელობით დაასკვნა, რომ 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომი საქართველომ დაიწყო, ხოლო რუსეთმა მას გადაჭარბებული ზომებით უპასუხა.
  • 2011 : იემენში ალ-ყაიდას ერთ-ერთი ლიდერი ანვარ ალ-ავლაკი მოკლეს.
  • 2016 : რომის პაპი ფრანცისკე საქართველოს ოფიციალური ვიზიტით ეწვია.
  • 2022 :
    • ბურკინა-ფასოში სახელმწიფო გადატრიალების შედეგად, რომელსაც იბრაჰიმ ტრაორე ხელმძღვანელობდა, დროებითი პრეზიდენტი პოლ-ანრი სანდაოგო დამიბა გადააყენეს.
    • საერთაშორისო საზოგადოების მიერ არაღიარებული რეფერენდუმის შედეგად რუსეთმა უკრაინის ოთხი რეგიონის ოკუპაცია მოახდინა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1207 : ჯალალ ალ-დინ მუჰამედ რუმი — სპარსი მუსიკოსი და პოეტი
  • 1227 : ნიკოლოზ IV— რომის პაპი
  • 1802 : ბალარი, ანტუან ჟერომ — ფრანგი ქიმიკოსი
  • 1870 : პერინი, ჟან ბატისტ — ფრანგი ფიზიკოსი
  • 1895 : ვასილევსკი, ალექსანდრე — რუსი სამხედრო მოღვაწე
  • 1898 : შარლოტ მონაკოელი — მონაკოს პრინცესა
  • 1905 : მოტი, ნევილ ფრენსის — ინგლისელი ფიზიკოსი
  • 1927 : თენგიზ ამირეჯიბი — ქართველი პიანისტი
  • 1930 : ზურაბ კუხიანიძე — ქართველი პოეტი
  • 1931 : ჯანსუღ ჩარკვიანი — ქართველი პოეტი
  • 1924 : კაპოტე, ტრუმენ — ამერიკელი მწერალი
  • 1943 : დეიზენჰოფერი, იოჰან — გერმანელი ფიზიკოსი
  • 1964 : მონიკა ბელუჩი — იტალიელი კინომსახიობი და ფოტომოდელი
  • 1980 : მარტინა ჰინგისი — ჩეხოსლოვაკური წარმოშობის შვეიცარიელი ჩოგბურთელი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1246 : იატოსლავ II — რუსეთის კნიაზი
  • 1626 : ნურჰასი — ჩინეთის იმპერატორი
  • 1937 : მიხეილ ჯავახიშვილი — ქართველი მწერალი
  • 1942 : ალექსანდრე იმედაშვილი — ქართველი მსახიობი
  • 1955 : დიომიდე ანთაძე — ქართველი რეჟისორი და პედაგოგი
  • 1955 : დინი, ჯეიმზ — ამერიკელი მსახიობი
  • 1990 : ვაითი, პატრიკ — ამერიკელი მწერალი
  • 1985 : ჩარლზ ფრენსის რიხტერი — ამერიკელი ფიზიკოსი და სეისმოლოგი, რიხტერის სკალის ავტორი.
  • 2019 : ჯესი ნორმანი — ამერიკელი ოპერის მომღერალი

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • პისტი, ელპიდი აღაპი და სოფიო
    • წმინდა თეოდოტია
    • წმინდა აღათოკლია
    • 156 მოწამე
  • ასევე:
    • ბოტსვანა - დამოიკიდებლობის დღე
world
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way