USD 2.7544
EUR 3.1229
RUB 3.3528
Тбилиси
30 ოქტომბერი - ეს დღე ისტორიაში
 209

30 ოქტომბერი — გრიგორიანული კალენდრის 303-ე დღე (ნაკიან წლებში – 304-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 62 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1270 : მერვე ჯვაროსნული ომი და ტუნისის ალყა სრულდება სიცილიის მეფე კარლ I-სა და ტუნისის სულთანს შორის შეთანხმებით.
  • 1905 : რუსეთის მეფე ნიკოლოზ II ამტკიცებს რუსეთის პირველ კონსტიტუციას და საკანონმდებლო ასამბლეის შექმნას.
  • 1918 : ოსმალეთის იმპერია მოკავშირეებთან ცეცხლის შეწყვეტაზე თანხმდება, რითაც სრულდება პირველი მსოფლიო ომი ახლო აღმოსავლეთში.
  • 1920 : ავსტრალიის კომუნისტური პარტია ჩამოყალიბდა სიდნეიში.
  • 1941 : ნაცისტებმა 1500 ებრაელი პიდჰაიციდან (დასავლეთი უკრაინა) ბელზეკის სიკვდილის ბანაკში გაამგზავრეს.
  • 1947 : ტარიფებსა და ვაჭრობაზე საერთო შეთანხმება (GATT) შევიდა ძალაში, რამაც საფუძველი მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციას ჩაუყარა.
  • 1960 : მაიკლ ვუდროფი პირველ წარმატებულ თირკმლის გადანერგვას ატარებს დიდ ბრიტანეთში, ედინბურგის სამეფო ჰოსპიტალში.
  • 1961 : საბჭოთა კავშირმა წყალბადის ატომის ბომბი „ცარ ბომბა“ გამოცადა ახალ მიწაზე; 58 მეგატონის სიმძიმის ყუმბარა დღემდე უდიდესი ბირთვული დანადგარია, რომელიც კი ოდესმე გამოუცდიათ. ნიკიტა ხრუშჩოვის განცხადებით, მეცნიერები 100 მეგატონას გეგმავდნენ, თუმცა იძულებული გახდნენ დანადგარის წონა შეემცირებინათ, რათა მოსკოვის ყველა ფანჯრის ჩამსხვრევა თავიდან აეცილებინათ.
  • 1983 : არგენტინაში პირველი დემოკრატიული არჩევნები ჩატარდა შვიდწლიანი სამხედრო დიქტატურის შემდეგ.
  • 1985 : კოსმოსური შატლი „ჩელენჯერის“ ბოლო წარმატებული მისია განხორციელდა.
  • 2005 : დრეზდენის ფრაუენკირხეს 13-წლიანი რესტავრაცია დასრულდა.
  • 2008 : ინდოელი ვისვანათან ანანდი ბონში ვლადიმერ კრამნიკს ამარცხებს და ჭადრაკში მსოფლიო ჩემპიონის ტიტულს ინარჩუნებს.
  • 2009 :
    • მსოფლიოში უდიდესი სამგზავრო გემის Oasis of the Seas მშენებლობა დასრულდა.
    • ICANN ქვეყნებს და ტერიტორიებს ნებას რთავს საკუთარ მშობლიურ ანბანზე ზედა დონის ინტერნეტ დომენები შექმნან.
  • 2011 : ყირგიზეთის საპრეზიდენტო არჩევნებში ალმაზბეკ ატამბაევი იმარჯვებს.
  • 2012 : უოლტ დისნეის კომპანიამ შეიძინა ჯორჯ ლუკასის Lucasfilm 4,05 მილიარდ აშშ დოლარად, რითაც მას გადაეცა „ვარსკვლავური ომების“ მომავალი ფილმების წარმოების უფლება.
  • 2014 : შვედეთი ევროპის კავშირის პირველი ქვეყანა გახდა, რომელმაც პალესტინის სახელმწიფო აღიარა.
  • 2022 : ბრაზილიის საპრეზიდენტო არჩევნებში ყოფილმა პრეზიდენტმა, მემარცხენე ლუის ინასიუ ლულა და სილვამ გაიმარჯვა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1735 : ადამსი, ჯონ — აშშ-ის პრეზიდენტი
  • 1762 : შენიე, ანდრე — ფრანგი პოეტი
  • 1887 : ჰაიმი, გეორგ — გერმანელი მწერალი
  • 1906 : ჯუზეპე ფარინა — იტალიელი ავტომრბოლელი. (გ. 1966)
  • 1911  : აღაბაბიანი, რუბენ — სომეხი არქიტექტორი, პოეტი, მთარგმნელი
  • 1960 : დიეგო მარადონა — არგენტინელი ფეხბურთელი და მწვრთნელი.
  • 1966 : ზაზა ურუშაძე — ქართველი კინორეჟისორი

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1903 : ოძაკი კოიო — იაპონელი მწერალი.
  • 1977 : ბაგრატიონი, ირაკლი გიორგის ძე — ბაგრატიონთა მუხრანბატონების შტოს შთამომავალი.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • იოსებ I ჯანდიერი
    • წმინდა კოზმანი
    • ოსე წინასწარმეტყველი
    • ანდრია კრეტელი
    • კოზმა და დამიანე და ძმანი მათნი: ლეონტი, ანთიმოზი და ევტროპი
    • აღმოყვანება ნაწილთა წმიდისა ლაზარესი, ოთხთა დღეთა საფლავად მდებარისა
культура
«Frankfurter Allgemeine Zeitung» (გერმანია): „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება: ტრადიციული სუფრის თავისებურებები“

„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.

ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...

ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.

ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.

„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...

ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.

რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.

ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.

მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს  სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.

თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати