USD 2.7127
EUR 3.1386
RUB 3.3552
თბილისი
23 ივნისი ანნა ახმატოვას დაბადების დღეა
თარიღი:  2011

სწორედ ამ დღეს, 1889 წლის 23 ივნისს დაიბადა ანა ახმატოვა...

არ ვიცი, რა ღრუბლები იყო იმ დროს თავშეყრილი...
რა ვარსკვლავები დაემთხვა ...
რა წვიმებმა შეიკავეს თავი...
რა რძისფერი ნისლები გადაიწმინდა...

მაგრამ სწორედ ამ დღეს
მსოფლიოს მევლინა
ქალბატონი, რომელმაც რუსულ პოეზიაში ისეთი
სოლო იცეკვა და შეასრულა,რომ
მთვარემაც ვერ გაბედა მასთან პა-დე-დე...

ქალბატონი, რომელსაც ცხოვრებია ბოლომდე...
მხრებზე მარინა ცვეტაევას ნაჩუქარი შალი ჰქონდა მოსხმული,
რომელსაც ბოლო წუთამდე არ იცილებდა
ზუსტად ისევე, როგორც დიდი მოდილიანის
ხელით შესრულებული მისი 16 პორტრეტიდან -
სულ ბოლოს, გადარჩენილს…

ეს ორი რამ მას ერთნაირად უყვარდა მაშინაც,
როდესაც ფუფუნებაში ცხოვრობდა და
ცისფერ მედუზებს
„ზღვაში ღრმადჩაძირულ ვარსკვლავებს“ ადარებდა და
მერეც, როდესაც წერდა „რექვიემს“,
„სანთლის ცვრისგან დალაქული ხელით“…

მისი ფასეულობები, მასსავით ყოველთვის უცვლელი რჩებოდა…
ცოტა ირონიული... ძალიან ტრაგიკული...

ძნელია ახსნა, რატომ გიყვარს მისი პოეზია…
მახსოვს, ჩემდა სამარცხვინოდ, მას საკმაოდ გვიან ვეზიარე,
მაგრამ როგორც კი გადავიკითხე პირველად მისი ლექსები,
პატარა იასამნისფერი წიგნიდან «Четки“ , რომელიც ზურიკომ
ციმბირიდან ჩამოიტანა...
უბრალოდ მივხვდი, რომ ბოლომდე და მხოლოდ ჩემია…
ისვე, როგორც ზურიკო...
სულ ერთმანეთს ვპარავდით ამ წიგნს...

ანა ახმატოვამ პირველი ლექსი 13 წლის ასაკში დაწერა…
უკვე მაშინ იცოდა - პოეტი რომ გახდე,
არ არის საკმარისი გქონდეს რითმის გრძნობა და იყო ნიჭიერი…
საჭიროა სწავლა და ყოველდღიური დახვეწა…

როდესაც მან ოჯახში განაცხადა თავისი სურვილის შესახებ,
მამამ იმდენად უარყოფითად აღიქვა მისი არჩევანი, რომ
პირველი რაც აუკრძალა, იყო ლექსებზე ანას ნამდვილი გვარის-
გორენკოს წაწერა…
სწორედ ამიტომ შეარჩია ანამ დედის მხრიდან
მისი დიდი ბებიის ქალიშვილობის გვარი - ახმატოვა…

ამ ფსევდონიმით თავისი პირველი პუბლიკაციები ანამ 1911 წელს გამოაქვეყნა, ქ.პარიზში, სადაც პირველ მეუღლესთან, ცნობილ რუს პოეტთან, ნიკოლაი გუმილიოვთან ერთად გაემგზავრა საქორწინო მოგზაურობაში,
ახმატოვა-გუმილიოვის ურთიერთობები საოცრად ბობოქარი, არაერთგვაროვანი და ამავე დროს, ტრაგიკული იყო…
ნიკოლაი მთელი 4 წელი ცდილობდა ანასთვის თავი შეეყვარებინა,
ბოლოს ანა გაყვა მას ცოლად, მაგრამ ქმარი გაცილებით გვიან შეიყვარა…
მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ორივემ მოასწრო ისეთი შეცდომების დაშვება, რაც ერთმანეთს ვერ აპატიეს…

1912 წელს მათ გაუჩნდათ შვილი - ლევ გუმილიოვი,

1918 წელს კი ერთმანეთს დაცილდნენ…
ნიკოლაი რეპრესიების დროს ციხეში მოხვდა და დახვრიტეს…

ანა კი კიდევ ორჯერ იყო გათხოვილი…
მისი პირადი ცხოვრება იდუმალებით არის სავსე…
ალექსანდრე ბლოკის გარადცვალებას ყველაზე მეტად სწორედ ახმატოვას უსამძიმრებდნენ, თუმცა ის ამტკიცებდა, რომ არასდროს არ ქონია პოეტთან ახლო ურთიერთობები.
მთელი შემოქმედებითი სამყარო ჭორაობდა მის რომანზე ამადეო მოდილიანისთან რომელიც ანამ საქორწინო მოგზაურობის დროს გაიცნო და რომლის ტილოებზე ის ტანისამოსის გარეშე იყო გამოსახული…
მაგრამ ანა ბოლომდე ჯიუტად იმეორებდა, რომ ისინი მხოლოდ მეგობრები იყვნენ…

ყველაზე საიდუმლოებით მოცული კი რევოლუციამდელ რუსეთის საზოგადოებაში გაცრცელებული ისტორია იყო თავად მეფე ნიკოლოზ მე-2-სთან ანას რომანზე, რომლის მეზობლადაც ცარსკოიე სელოში ანა გარკვეული დროის განმავლობაში ცხოვრობდა… უფრო მეტიც, ზოგი ამტკიცებდა, რომ მისი შვილის მამა სინამდვილეში სწორედ რუსეთის იმპერატორი იყო და რომ სწორედ ეს ვერ აპატია გუმილიოვმა. საინტერესოა, რომ ანა ამ თემაზე არასდროს არ საუბრობდა… არც უარყოფდა და არც ამტკიცებდა არაფერს…

სხვათაშორის იმასაც ამბობდნენ, რომ თავისი ყველაზე თუ არა, ერთერთი ყველაზე ცნობილი და ლამაზი ლექსი - „ნაცრისფერთვალება მეფე“, ნიკოლოზ მეორეზეა დაწერილი, რომელსაც მართლაც ნაცრისფერი თვალები ჰქონდა…

„სახეს შევუშვერ ვერცხლისფერ შხეფებს…
მოკვდა ნაცრისფერთვალება მეფე…
დღე შემოდგომის ტკივილით მათრობს
ოთახში მე და ქმარი ვართ მარტო…

მის სიტყვებს ვისმენ თითქოსდა ძილში,
მეფე იპოვეს მუხების ჩრდილში…
დედოფლის ცუდი სიზმარი ახდა,
ერთ დღე-ღამეში ჭაღარა გახდა…
ესა თქვა მხოლოდ და ჩიბუხს მიწვდა,
გარეთ ჭადრებში საღამო მიწვა…

მე ჩემს ქალიშვილს შევუღებ კარებს
და დავუკოცნი ნაცრისფერ თვალებს,
სევდას გავანდობ ვერცხლისფერ შხეფებს…
არ არის ქვეყნად მეორე მეფე….“

დიდი ბოდიში თარგმანისათვის...

ანა ახმატოვამ საოცრად ტრაგიკული ცხოვრება გაიარა… მ
ისი ერათადერთი შვილი 17 წელი ციხეში იყო გამომწვდეული და
ულამაზესი, დახვეწილი ახმატოვა სწორედ ან ციხის რიგში დაავადდა და დაბერდა…

ერთ-ერთ მიღებაზემ კი მას სიძველისგან ტანზე გადაასკდა შალის კაბა,
რომელიც ჯერ კიდევ სულ ახალგაზრდამ იტალიაში შეიძინა…

მაგრამ ის ყოველთვის იყო და ბოლომდე დარჩა ნამდვილი დედოფალი, რომელსაც ძველი კაბა, ისევე როგორც არაკეთილმოსურნე ადამიანები, ვერაფერს დააკლებდა…

ვერავინ ვეღარ გაიგებს, თუ ვის მიუძღვნა ანამ თავისი ცნობილი ლექსი,
მაგრამ ის თავის ნაცრისფერთვალება მეფეს ღირსეულად და
ბოლომდე ელოდა…

მხოლოდ ერთხელ ბრძანა -

„ცხოვრება შეიძლება მხოლოდ იმასთან,
ვის გარეშეც ცხოვრება არ შეგიძლია“...

გისურვებთ ლამაზ და წარმატებულ და სიყვარულიან დღეს!

ლელა ანჯაფარიძე

საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.