USD 2.7143
EUR 3.2143
RUB 3.2694
თბილისი
15 მაისი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  984

15 მაისი — გრიგორიანული კალენდრის 135-ე დღე (ნაკიან წლებში - 136-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 230 დღე.

 

დღის მოვლენები

  • 1618 : იოჰანეს კეპლერმა პლანეტათა მოძრაობის მესამე კანონი დაამტკიცა.
  • 1756 : ინგლისსა და საფრანგეთს შორის შვიდწლიანი ომი დაიწყო.
  • 1792 : საფრანგეთმა სარდინიას ომი გამოუცხადა.
  • 1796 : ნაპოლეონის ტრიუმფალური სვლა მილანში.
  • 1811 : პარაგვაი ესპანეთისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.
  • 1817 : აშშ-ში პირველი სულიერად ავადმყოფთა საავადმყოფო „საკუთარ აზრს მოკლებულ ხალხთა სანუგეშო თავშსესაფარი“ გაიხსნა ფილადელფიაში (პენსილვანია).
  • 1879 : დაარსდა „ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება“.
  • 1918 : აშშ-ის საფოსტო სამსახური პირველად მსოფლიოში იწყებს რეგულარულ საჰაერო მომსახურებას (ნიუ-იორკს, ფილადელფიასა და ვაშინგტონს შორის).
  • 1919 : საბერძნეთის ჯარები გადმოსხდნენ იზმირში, დაიწყო საბერძნეთ-თურქეთის 1919-22 წლების ომი.
  • 1928 : გამოვიდა პირველი მოკლემეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმი მიკი მაუსის მონაწილეობით - „შეშლილი თვითმფრინავი“.
  • 1932 : სამხედრო გადატრიალების მცდელობისას იაპონიის პრემიერ-მინისტრი ინუკაი ცუიოში მოკლეს.
  • 1935 : გაიხსნა მოსკოვის მეტროპოლიტენი.
  • 1940 : ნეილონის ქალის წინდა გაიყიდა პირველად აშშ-ში.
  • 1940 : გაიხსნა მაკდონალდსის პირველი რესტორანი.
  • 1943 : სტალინმა კომინტერნი (მესამე ინტერნაციონალი) გააუქმა.
  • 1948 : ეგვიპტე, ტრანსიორდანია, ლიბანი, სირია, ერაყი და საუდის არაბეთი ისრაელს დაესხა.
  • 1948 : პალესტინაში დასრულდა ბრიტანელთა 28-წლიანი მმართველობა.
  • 1955 : ხელი მოეწერა ხუთმხრივ შეთანხმებას ავსტრიის დამოუკიდებლობის აღდგენის შესახებ.
  • 1957 : ბრიტანეთმა პირველი წყალბადის ატომი გამოსცადა.
  • 1958 : გაშვებულ იქნა კოსმოსური ხომალდი „სპუტნიკ-3“.
  • 1960 : გაშვებულ იქნა კოსმოსური ხომალდი „სპუტნიკ-4“.
  • 1988 : რვაწლიანი ომის შემდეგ დაიწყო ავღანეთიდან საბჭოთა ჯარების ეტაპობრივი გამოყვანა.
  • 1990 : ვან გოგის „ექიმი გაშეს პორტრეტი“ $82,5 მილიონად გაიყიდა (იმ დროისთვის მსოფლიოში ყველაზე ძვირი ნახატი).
  • 2008 : ჩინეთის პროვინცია სიჩუანში მომხდარმა მიწისძვრამ 30 000 ადამიანი შეიწირა.
  • 2009 : თბილისში გაიხსნა საერთაშორისო მუსიკალური ფესტივალი ალტერვიზია.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1845 : ილია მეჩნიკოვი — რუსი ბიოლოგი და პათოლოგი.
  • 1848 : ვიქტორ ვასნეცოვი — რუსი მხატვარი.
  • 1859 : პიერ კიური — ფრანგი ფიზიკოსი.
  • 1891 : მიხაილ ბულგაკოვი — რუსი მწერალი.
  • 1893 : კონსტანტინე გამსახურდია — ქართველი მწერალი.
  • 1910 : რაზაყ ჰამრაევი — უზბეკი მსახიობი და რეჟისორი
  • 1915 : პოლ სემიუელსონი — ამერიკელი ეკონომისტი.
  • 1915 : მარიო მონიჩელი — იტალიელი რეჟისორი და სცენარისტი.
  • 1923 : რევაზ ასაევი — ოსი პოეტი.
  • 1930 : ჯასპერ ჯონსი — ამერიკელი მხატვარი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1916 : იროდიონ ევდოშვილი — ქართველი პოეტი-რევოლუციონერი.
  • 1979  : ირაკლი ბაგრატიონი — ქართველი მოცეკვავე, ქორეოგრაფი, მუსიკალური მოღვაწე.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • ათანასე დიდი
    • წმინდა მოწამე ესპერი, მეუღლე მისი ზოია და ძენი კირიაკე და თეოდულე
    • ბორის-მიხეილ ბულგარელი

 

  • აგრეთვე:
    • ოჯახების საერთაშორისო დღე
    • აშშ — შეიარაღებული ძალების დღე
    • პარაგვაი — დამოუკიდებლობის დღე
თბილისი
თბილისის რომელ ქუჩებს გაეთიშებათ დენი 18 სექტემბერს?

სხვადასხვა სამუშაოების ჩატარების გამო 18 სექტებერს ელექტრომომარაგება დროებით შეიზღუდება

დიდუბის და ჩუღურეთის რაიონები

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: თამარ მეფის  გამზირის, წერეთლის გამზირის (ნაწილობრივ), ნორიოს აღმართის, ცაბაძის (ნაწილობრივ), ფიფიების, ვორონინის, თევდორე მღვდლის, გორის, ბათუმის, ფოთის, ბაგრატიონის, ევდოშვილის, აბასთუმნის, ჩუბინაშვილის, ფოცხვერაშვილის, გოგოლის, გროზნოს, მამრაძის, დონდუას, ქინქლაძის, ჩიტაიას, ცხრა ძმა ხერხეულიძის, თვალჭრელიძის, ცოტნე დადიანის, ართვინის, კაპანაძის, ფარავნის, მამარდაშვილის, თეთნულდის, კიკვიძის, პალიასტომის, მარუაშვილის და ზაზიშვილის ქუჩების მოსახლეობას.   

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 18:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: გარდაბნის სანერგე მეურნეობის (ნაწილობრივ), ლოტკინის სანერგე მეურნეობის (ნაწილობრივ), რეხის დასახლების, ხაჩატურიანის, რეხის, ენუქიძის, გაბისკირიას, ყუბანეიშვილის, ჟორდანიას, თამარ და აკაკი პაპავების, ჯინჭარაძე, ლოლაძის, მახათას, ცაიშის, დადიანი-ანჩაბაძის, აგიაშვილის, ივერთუბნის, ბარაკონის, კარტოზიას, ხორნაულის, ყანჩელის, დოლიძის, გაბუნიას, ბეთაშვილის, ალავერდის, ახალი რეხის, ვალერიან კანდელაკის,  მახათას, თამარ მამულაშვილის, მარინე უთმელიძის, გურამ გაბისკირიას, რაულ ეშბას, ალოიზ მიზანდარის და ანასტასია თუმანიშვილი-წერეთლის ქუჩების მოსახლეობას. 

კრწანისის რაიონი

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 18:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: რუსთავის გზატკეცილის (ნაწილობრივ), სოფელი ფონიჭალას, ფონიჭალის დასახლების, ქვემო ფონიჭალის დასახლების, ვაგზლის, გულიკო გოდოლაძის, ევსტათი მცხეთელის, შოთა ნიშნიანიძის და სადგურის ქუჩების მოსახლეობას. 

ვაკის რაიონი

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: ილია ჭავჭავაძის გამზირის (ნაწილობრივ), მოსაშვილის, ბერძენიშვილის, დარიალის, კავსაძის და ფალიაშვილის ქუჩების მოსახლეობას.   

გადაუდებელი სამუშაოების გამო 10:00 საათიდან 19:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: ილია ჭავჭავაძის გამზირის (ნაწილობრივ), დიდიმ მირცხულავას, ირაკლი აბაშიძის, ფალიაშვილის, არაყიშვილის და ბაზალეთის ქუჩების მოსახლეობას. 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.