USD 2.7503
EUR 3.1249
RUB 3.3429
თბილისი
15 მაისი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  793

15 მაისი — გრიგორიანული კალენდრის 135-ე დღე (ნაკიან წლებში - 136-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 230 დღე.

 

დღის მოვლენები

  • 1618 : იოჰანეს კეპლერმა პლანეტათა მოძრაობის მესამე კანონი დაამტკიცა.
  • 1756 : ინგლისსა და საფრანგეთს შორის შვიდწლიანი ომი დაიწყო.
  • 1792 : საფრანგეთმა სარდინიას ომი გამოუცხადა.
  • 1796 : ნაპოლეონის ტრიუმფალური სვლა მილანში.
  • 1811 : პარაგვაი ესპანეთისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.
  • 1817 : აშშ-ში პირველი სულიერად ავადმყოფთა საავადმყოფო „საკუთარ აზრს მოკლებულ ხალხთა სანუგეშო თავშსესაფარი“ გაიხსნა ფილადელფიაში (პენსილვანია).
  • 1879 : დაარსდა „ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება“.
  • 1918 : აშშ-ის საფოსტო სამსახური პირველად მსოფლიოში იწყებს რეგულარულ საჰაერო მომსახურებას (ნიუ-იორკს, ფილადელფიასა და ვაშინგტონს შორის).
  • 1919 : საბერძნეთის ჯარები გადმოსხდნენ იზმირში, დაიწყო საბერძნეთ-თურქეთის 1919-22 წლების ომი.
  • 1928 : გამოვიდა პირველი მოკლემეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმი მიკი მაუსის მონაწილეობით - „შეშლილი თვითმფრინავი“.
  • 1932 : სამხედრო გადატრიალების მცდელობისას იაპონიის პრემიერ-მინისტრი ინუკაი ცუიოში მოკლეს.
  • 1935 : გაიხსნა მოსკოვის მეტროპოლიტენი.
  • 1940 : ნეილონის ქალის წინდა გაიყიდა პირველად აშშ-ში.
  • 1940 : გაიხსნა მაკდონალდსის პირველი რესტორანი.
  • 1943 : სტალინმა კომინტერნი (მესამე ინტერნაციონალი) გააუქმა.
  • 1948 : ეგვიპტე, ტრანსიორდანია, ლიბანი, სირია, ერაყი და საუდის არაბეთი ისრაელს დაესხა.
  • 1948 : პალესტინაში დასრულდა ბრიტანელთა 28-წლიანი მმართველობა.
  • 1955 : ხელი მოეწერა ხუთმხრივ შეთანხმებას ავსტრიის დამოუკიდებლობის აღდგენის შესახებ.
  • 1957 : ბრიტანეთმა პირველი წყალბადის ატომი გამოსცადა.
  • 1958 : გაშვებულ იქნა კოსმოსური ხომალდი „სპუტნიკ-3“.
  • 1960 : გაშვებულ იქნა კოსმოსური ხომალდი „სპუტნიკ-4“.
  • 1988 : რვაწლიანი ომის შემდეგ დაიწყო ავღანეთიდან საბჭოთა ჯარების ეტაპობრივი გამოყვანა.
  • 1990 : ვან გოგის „ექიმი გაშეს პორტრეტი“ $82,5 მილიონად გაიყიდა (იმ დროისთვის მსოფლიოში ყველაზე ძვირი ნახატი).
  • 2008 : ჩინეთის პროვინცია სიჩუანში მომხდარმა მიწისძვრამ 30 000 ადამიანი შეიწირა.
  • 2009 : თბილისში გაიხსნა საერთაშორისო მუსიკალური ფესტივალი ალტერვიზია.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 1845 : ილია მეჩნიკოვი — რუსი ბიოლოგი და პათოლოგი.
  • 1848 : ვიქტორ ვასნეცოვი — რუსი მხატვარი.
  • 1859 : პიერ კიური — ფრანგი ფიზიკოსი.
  • 1891 : მიხაილ ბულგაკოვი — რუსი მწერალი.
  • 1893 : კონსტანტინე გამსახურდია — ქართველი მწერალი.
  • 1910 : რაზაყ ჰამრაევი — უზბეკი მსახიობი და რეჟისორი
  • 1915 : პოლ სემიუელსონი — ამერიკელი ეკონომისტი.
  • 1915 : მარიო მონიჩელი — იტალიელი რეჟისორი და სცენარისტი.
  • 1923 : რევაზ ასაევი — ოსი პოეტი.
  • 1930 : ჯასპერ ჯონსი — ამერიკელი მხატვარი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1916 : იროდიონ ევდოშვილი — ქართველი პოეტი-რევოლუციონერი.
  • 1979  : ირაკლი ბაგრატიონი — ქართველი მოცეკვავე, ქორეოგრაფი, მუსიკალური მოღვაწე.

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
    • ათანასე დიდი
    • წმინდა მოწამე ესპერი, მეუღლე მისი ზოია და ძენი კირიაკე და თეოდულე
    • ბორის-მიხეილ ბულგარელი

 

  • აგრეთვე:
    • ოჯახების საერთაშორისო დღე
    • აშშ — შეიარაღებული ძალების დღე
    • პარაგვაი — დამოუკიდებლობის დღე
კულტურა
კულტურის სამინისტრომ დათო დოიაშვილი თეატრის ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა

კულტურის სამინისტრომ დავით დოიაშვილი “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა. შესაბამის განცხადებას საქართველოს კულტურის სამინისტრო ავრცელებს.

კულტურის სამინისტრო გადაწყვეტილების მიზეზებს განმარტავს და აცხადებს, რომ სამინისტროს მხრიდან "არაერთგზის გაფრთხილების" მიუხედავად, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ "ვალდებულებას არ ასრულებდა", ხოლო თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

“ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრი” არის სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი.

სახელმწიფო პროფესიული თეატრი, ისევე, როგორც ნებისმიერი სხვა სსიპ-ი ანგარიშვალდებულია და აქვს კანონით დაკისრებული მოვალეობა, აღასრულოს მიზნები, რისთვისაც სახელმწიფომ დააფუძნა.

კერძოდ, თეატრში შემოქმედებითი საქმიანობა უნდა ხორციელდებოდეს ისევე უწყვეტად, როგორც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მისი დაფინანსება ხორციელდება.

საქართველოს კულტურის სამინისტროს მხრიდან არაერთგზის გაფრთხილების მიუხედავად, სამწუხაროდ, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ ამ ვალდებულებას არ ასრულებდა. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიღებული უწყვეტი დაფინანსების პირობებში, თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

აქედან გამომდინარე, კულტურის სამინისტრომ, როგორც სსიპ “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” დამფუძნებელმა უწყებამ, მიიღო კანონისმიერი გადაწყვეტილება, სსიპ-ის უწყვეტ და გამართულ ფუნქციონირებაზე პასუხისმგებელი პირის, თეატრის ხელმძღვანელის, დავით დოიაშვილის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ”, - აღნიშნულია განცხადებაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.