USD 2.7503
EUR 3.1249
RUB 3.3429
თბილისი
1 ნოემბერი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  370

1 ნოემბერი — გრიგორიანული კალენდრის 305-ე დღე (ნაკიან წლებში – 306-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 60 დღე.

დღის მოვლენები

  • 1512 : მიქელანჯელომ სიქსტეს კაპელას ჭერის მოხატვა დაასრულა.

  • 1520 : ფერნანდო მაგელანი მსოფლიოს გარშემო მოგზაურობისას პირველად გადის მაგელანის სრუტეზე, რომელიც სამხრეთ ამერიკის კონტინენტის უკიდურეს სამხრეთში ატლანტის ოკეანეს წყნარ ოკეანესთან აერთებს.

  • 1592 : ბუსანის ბრძოლაში მცირერიცხოვანი კორეის ფლოტი იაპონიის არმიას ამარცხებს.

  • 1604 : უილიამ შექსპირის ტრაგედია ოტელოს პრემიერა გაიმართა უაიტჰოლის სასახლეში, ლონდონში.

  • 1755 : მასიური მიწისძვრის შედეგად თითქმის სრულიად განადგურდა ლისაბონი და 90.000-მდე მცხოვრები დაიღუპა.

  • 1800 : ჯონ ადამსი პირველი აშშ-ის პრეზიდენტი გახდა, რომელიც თეთრ სახლში ცხოვრობდა.

  • 1848 : ბოსტონში, მასაჩუსეტსი, პირველი ქალთა სამედიცინო სკოლა გაიხსნა, მოგვიანებით შეუერთდა ბოსტონის უნივერსიტეტის სამედიცინო სკოლას.

  • 1894 : ალექსანდრე III-ის გარდაცვალების გამო, მისი შვილი ნიკოლოზ II რუსეთის ცარი ხდება.

  • 1911 : ბრძოლაში თვითმფრინავიდან პირველი ბომბი გადმოაგდეს თურქეთ-იტალიის ომის დროს.

  • 1918 : დასავლეთ უკრაინა ავსტრო-უნგრეთის იმპერიისგან დამოუკიდებელი ხდება.

  • 1922 : ოსმალეთის იმპერიის ბოლო სულთანი მეჰმედ VI ტახტიდან გადადგა.

  • 1939 : მსოფლიოში პირველი ხელოვნური განაყოფიერებით კურდღლის გამრავლება მოხერხდა.

  • 1951 : ოპერაცია სურო - აშშ წარმატებით ახორციელებს პირველი მძლავრი წყალბადის ბირთვულის ყუმბარის აფეთქებას მარშალის კუნძულებზე, ცენტრალურ წყნარ ოკეანეში. აფეთქების სიმძლავრემ 10 მეგატონას მიაღწია.

  • 1956 : შეიქმნა ინდოეთის შტატი კარნატაკა, უწინ ცნობილი როგორც მაისურის შტატი.

  • 1956 : შეიქმნა ინდოეთის შტატი კერალა.

  • 1959 : ლენინგრადში საბჭოთა კავშირში პირველი ქორწინებათა სასახლე გაიხსნა.

  • 1981 : ანტიგუა და ბარბუდა დიდი ბრიტანეთისგან დამოუკიდებლობას აცხადებს.

  • 1993 : მაასტრიხტის ხელშეკრულება, რომელმაც ფორმალურად დააფუძნა ევროპის კავშირი, შედის ძალაში.

  • 1998 : ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლო ჩამოყალიბდა.

  • 2008 : საქართველოს პარლამენტმა დაამტკიცა მთავრობის განახლებული შემადგენლობა პრემიერ-მინისტრი გრიგოლ მგალობლიშვილის ხელმძღვანელობით.

  • 2014 : საქართველოს 19 წლამდე მორაგბეთა ნაკრები ევროპის ჩემპიონი გახდა.

ამ დღეს დაბადებულნი

  • 846 : ლუი ბლუ — დასავლეთ საფრანგეთის მეფე

  • 1339:რუდოლფ IV — ავსტრიის ჰერცოგი

  • 1578 : პოჟარსკი, დმიტრი — რუსი პრინცი

  • 1585 : ბროჟეკი, იან — პოლონელი ფიზიკოსი, მათემატიკოსი და ასტრონომი

  • 1643 : სტრიპი, ჯონ — ინგლისელი მწერალი

  • 1704 : ლონგოლიუსი, პაულ დანიელ — გერმანელი ენციკლოპედისტი

  • 1727 : შუვალოვი, ივანე — მოსკოვის უნივერსიტეტის დამფუძნებელი

  • 1778 : გუსტავ IV ადოლფი — შვედეთის მეფე

  • 1878 : ლამასი, კარლოს საავედა — არგენტინელი პოლიტიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი

  • 1889 : წერეთელი, ალექსანდრე — ქართველი მეცნიერი-ისტორიკოსი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე

  • 1962 : კიდისი, ენტონი — ამერიკელი მომღერალი (Red Hot Chili Peppers)

ამ დღეს გარდაცვლილნი

  • 1391 : ამადეუს VII — სავოიის მეფე

  • 1700 : კარლოს II — ესპანეთის მეფე

  • 1894 : ალექსანდრე III — რუსეთის მეფე (დ. 1845)

  • 1903 : თეოდორ მომზენი — გერმანელი ისტორიკოსი, ძველი რომის ისტორიისა და რომის სამართლის სპეციალისტი (დ. 1817)

  • 1907 : ალფრედ ჟარი — ფრანგი მწერალი (დ. 1873)

  • 1938 : ფრანსის ჟამი — ფრანგი პოეტი (დ. 1868)

  • 1962 : გრიგოლ რობაქიძე — ქართველი მწერალი, საზოგადო მოღვაწე (დ. 1880)

  • 2020 : რამაზ პატარიძე — ქართველი ენათმეცნიერ, მკვლევარი, „ქართული ანბანის რაინდი“ (დ. 1927)

დღესასწაულები

  • მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

    • პროხორე ქართველი; ლუკა იერუსალიმელი და ნიკოლოზ დვალი

    • იოველ წინასწარმეტყველი

    • წმინდა უარი და მასთან შვიდნი მოძღვარნი ქრისტიანეთანი

    • ნეტარი კლეოპატრა (+დაახ. 327) და ძე მისი იოანე

    • წმინდა სადუკი და მასთან ასოცდარვა მოწამე

    • ღირსი იოანე რილელის ნაწილთა გადასვენება

კულტურა
კულტურის სამინისტრომ დათო დოიაშვილი თეატრის ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა

კულტურის სამინისტრომ დავით დოიაშვილი “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა. შესაბამის განცხადებას საქართველოს კულტურის სამინისტრო ავრცელებს.

კულტურის სამინისტრო გადაწყვეტილების მიზეზებს განმარტავს და აცხადებს, რომ სამინისტროს მხრიდან "არაერთგზის გაფრთხილების" მიუხედავად, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ "ვალდებულებას არ ასრულებდა", ხოლო თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

“ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრი” არის სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი.

სახელმწიფო პროფესიული თეატრი, ისევე, როგორც ნებისმიერი სხვა სსიპ-ი ანგარიშვალდებულია და აქვს კანონით დაკისრებული მოვალეობა, აღასრულოს მიზნები, რისთვისაც სახელმწიფომ დააფუძნა.

კერძოდ, თეატრში შემოქმედებითი საქმიანობა უნდა ხორციელდებოდეს ისევე უწყვეტად, როგორც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მისი დაფინანსება ხორციელდება.

საქართველოს კულტურის სამინისტროს მხრიდან არაერთგზის გაფრთხილების მიუხედავად, სამწუხაროდ, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ ამ ვალდებულებას არ ასრულებდა. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიღებული უწყვეტი დაფინანსების პირობებში, თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

აქედან გამომდინარე, კულტურის სამინისტრომ, როგორც სსიპ “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” დამფუძნებელმა უწყებამ, მიიღო კანონისმიერი გადაწყვეტილება, სსიპ-ის უწყვეტ და გამართულ ფუნქციონირებაზე პასუხისმგებელი პირის, თეატრის ხელმძღვანელის, დავით დოიაშვილის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ”, - აღნიშნულია განცხადებაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.