USD 2.7315
EUR 3.1202
RUB 3.4423
თბილისი
1 მარტი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  293

1 მარტი — გრიგორიანული კალენდრის მე–60 დღე (ნაკიან წლებში - 61–ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 305 დღე.

დღის მოვლენები

1555 : ნოსტრადამუსმა გამოაქვეყნა წინასწარმეტყველების წიგნი.

1562 : კათოლიკელებმა 1000-ზე მეტი პროტესტანტი გაჟლიტეს ქ. ვასიში, საფრანგეთი. დაიწყო საფრანგეთის რელიგიური ომი.

1565 : პორტუგალიელმა რაინდმა ესტასიო დე სამ ქალაქი საო სებასტიაო დო რიო დე ჟანეირო (იანვრის მდინარის წმინდა სებასტიანე) დააარსა მეფე სებასტიან I-ის პატივსაცემად.

1803 : ოჰაიო გახდა აშშ-ის მე-17 შტატი.

1843 : გამოიცა ევროპის კონტინენტის პირველი საფოსტო მარკა „ციურიხის მარკა“, შვეიცარია

1867 : ნებრასკა გახდა აშშ-ის 37-ე შტატი.

1869 : დ. მენდელეევმა აღმოაჩინა ელემენტთა პერიოდული სისტემა.

1872 : აშშ-ში შეიქმნა მსოფლიოში პირველი ეროვნული პარკი — იელოუსტოუნი

1896 : ქ. ადვასთან ეთიოპიელებმა დაამარცხეს იტალიის ჯარები. დასრულდა იტალია-აბისინიის პირველი ომი.

1919 : კორეაში დაიწყო დამოუკიდებლობის მოძრაობა.

1928 : ამერიკელმა ბიოლოგმა ჰ. ევანზმა აღმოაჩინა ახალი ვიტამინი, რომელსაც შემდგომ დაერქვა „ვიტამინი F“.

1954 : ბიკინის ატოლზე (წყნარი ოკეანე) 15 მეგატონიანი წყალბადის ბომბის გამოცდამ ისტორიაში უმძიმესი რადიოაქტიური დაბინძურება გამოიწვია.

1970 : როდეზიამ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა დიდი ბრიტანეთისაგან.

1994 : საქართველოს პარლამენტმა მიიღო დადგენილება დსთ-ში გაწევრიანების შესახებ.

2001 : საქართველოსა და რუსეთის ფედერაციას შორის შემოღებული იქნა სრულმასშტაბიანი სავიზო რეჟიმი.

2008 :

ისრაელის სამხედრო იერიშს ღაზის სექტორზე ათობით მშვიდობიანი მოქალაქე შეეწირა.

სომხეთის პრეზიდენტი რობერტ ქოჩარიანი ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობას აცხადებს, ერევანში საპრეზიდენტო არჩევნების ოფიციალური შედეგების გასაპროტესტებლად შეგროვებულ მომიტინგეთა დაშლის შემდეგ.

ამ დღეს დაბადებულნი

1105 : ალფონსო VII — კასტილიის, ლეონის და გალისიის მეფე

1810 : ფრიდერიკ შოპენი — პოლონელი კომპოზიტორი და პიანისტი

1837 : გეორგ ებერსი — გერმანელი მეცნიერ-ეგვიპტოლოგი და მწერალი

1837 : უილიამ დინ ჰოუელზი — ამერიკელი მწერალი, კრიტიკოსი.

1846 : ვასილი დოკუჩაევი — რუსი ბუნებისმეტყველი.

1858 : გეორგ ზიმელი — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი

1866 : ვლადიმერ ბარსკი — რუსი რეჟისორი.

1892 : რიუნოსკე აკუტაგავა — იაპონელი მწერალი

1902 : რიჩარდ ფოსტერ ფლინტი — ამერიკელი გეოლოგი.

1904 : ანტუნ საადა — ლიბანელი ჟურნალისტი

1913 : რალფ ელისონი — შავკანიან ამერიკელთა კულტურის თვალსაჩინო წარმომადგენელი.

1919 : ჟუან გულარტი — ბრაზილიელი პოლიტიკოსი

1922 : იცხაკ რაბინი — ისრაელის პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე

1923 : ვლადიმერ გელფანდი — მწერალი-მემუარისტი

1927 : ანდერს რაპი — შვედი გეომორფოლოგი და გეოგრაფი.

1927 : ვლადიმერ გაგუა — ქართველი პედაგოგი.

1928 : სეიმორ პაპერტი — სამხრეთაფრიკელი მათემატიკოსი

1940 : ჯემალ ქირია — ქართველი მწერალი.

1947  : ნაული ჯანაშია — ქართველი პოლიტიკოსი, საქართველოს პარლამენტის წევრი (2008–2015)

1948 : ჰამლეტ ისახანლი — აზერბაიჯანელი მათემატიკოსი, პოეტი, მეცნიერი, მწერალი და საზოგადო მოღვაწე.

1954 : რონ ჰოვარდი — ამერიკელი კინორეჟისორი, პროდიუსერი და მსახიობი.

1955 : დენის მუკვეგე — კონგოელი ექიმი

1955 : მამუკა ლორია — ქართველი მსახიობი.

1956 : დალია გრიბაუსკაიტე — ლიტველი პოლიტიკოსი

1957 : ვალერი ვაშაკიძე — ქართველი ისტორიკოსი.

1959 : მაყვალა გონაშვილი — ქართველი პოეტი.

1962 : ადამი — საქართველოს მართლმადიდებელი ავტოკეფალური სამოციქულო ეკლესიის მღვდელმსახური

1962 : იაკობი (იაკობიშვილი) — ბოდბის ეპარქიის ეპისკოპოსი

1966 : ნუცა ალექსი-მესხიშვილი — ქართველი კინორეჟისორი.

1966 : ზაკ სნაიდერი — ამერიკელი კინორეჟისორი, სცენარისტი და პროდიუსერი.

1967 : გელა ბეჟუაშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი.

1978: ჯენსენ ეკლსი — ამერიკელი ტელევიზიისა და კინოს მსახიობი.

1980 : ანა სემენოვიჩი — რუსი ფიგურისტი, მსახიობი

1981 : პარვუსი — უნგრელი გრაფიკოსი და პიროგრაფი.

1987 : კეშა — ამერიკელი მომღერალი და კომპოზიტორი.

1990 : ლაშა ღონღაძე — ქართველი ფეხბურთელი

1992 : ბესიკ დეკანოიძე — ქართველი ფეხბურთელი

1993 : ხუან ბერნატი — ესპანელი ფეხბურთელი.

1994 : ჯასტინ ბიბერი — კანადელი მომღერალი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1757 : მური, ედუარდ — ინგლისელი პოეტი

1911 : ვანტ ჰოფი, იაკობ ჰენდრიკ — ჰოლანდიელი ქიმიკოსი

1952 : ასუელა, მარიანო — მექსიკელი მწერალი

1976 : მარტინონი, ჯან — ფრანგი დირიჟორი და კომპოზიტორი

1995 : ლისტიევი, ვლადისლავ — რუსი ტელეჟურნალისტი

დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

თეოდორე აჭარელი

თეოდორე ტირონი (აღინიშნება დიდმარხვის პირველ შაბათს)

მართალი მარიამი

გერმოგენი – მოსკოვის პატრიარქი

ღირსი ავქსივიუსი

თეოდორე ბიზანტიელი

თეოდოსი ბულგარელი და მოწაფე მისი რომანოზი

აღმოყვანება ნაწილთა წმინდა მოწამისა მინასი

აგრეთვე:

ბოსნია და ჰერცეგოვინა : დამოუკიდებლობის დღე

სამხრეთი კორეა : დამოუკიდებლობის მოძრაობის დღე

ძველი რომი : იუნონა ლუცენას დღესასწაული

თბილისი
ვაზისუბნის III მ/რ-ის I კვარტალში 3700 კვ.მ. ფართობზე სკვერი მოაწყო.
ისნის რაიონის გამგეობამ ვაზისუბნის III მ/რ-ის I კვარტალში, კორპ. N1-ის მიმდებარედ, 3700 კვ.მ. ფართობზე სკვერი მოაწყო.
სამუშაოების შედეგად, მოეწყო:
ბავშვთა გასართობი და დასასვენებელი სივრცეები 
ტერიტორიაზე განთავსდა საბაღე სკამები და ურნები
დამონტაჟდა ახალი განათების ქსელი და ლედ განათება
სკვერი გამწვანდა, დაირგო ხე-მცენარეები
 
პროექტი გამგეობის ბიუჯეტიდან 577 350 ლარით დაფინანსდა.
 
დასრულებული სამუშაოები ისნის რაიონის გამგებელმა დავით ხაბეიშვილმა პარლამენტის დელეგატ ნიკა ელისაშვილსა და საკრებულოს მაჟორიტარ დეპუტატ კახა ლაბუჩიძესთან ერთად დაათვალიერა და ადგილობრივ მოსახლეობას შეხვდა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.