USD 2.6797
EUR 2.8777
RUB 2.9252
თბილისი
1 ივნისი - ეს დღე ისტორიაში
თარიღი:  

1 ივნისი — გრიგორიანული კალენდრის 152-ე დღე (ნაკიან წლებში - 153-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 213 დღე.

 

დღის მოვლენები

193 : რომის იმპერატორი დიდიუს იულიანუსი მოკლეს.

987 : ჰუგო კაპეტი საფრანგეთის მეფე გახდა.

1479 : კოპენჰაგენში გაიხსნა დანიის პირველი უნივერსიტეტი.

1495 : შოტლანდიური ვისკი პირველად მოიხსენიეს წერილობით წყაროებში, კერძოდ სახაზინო წერილებში.

1792 : კენტუკი გახდა აშშ-ს მე-15 შტატი.

1796 : ტენესი გახდა აშშ-ს მე-16 შტატი.

1831 : ჯეიმზ კლარკ როსმა ჩრდილოეთის მაგნიტური პოლუსი აღმოაჩინა

1838 : ხელოვნების მოღვაწეებმა ბატონყმობიდან გამოისყიდეს უკრაინელი პოეტი ტარას შევჩენკო.

1862 : აშშ-ს მთელ ტერიტორიაზე აიკრძალა მონობა.

1880 : აშშ-ის შტატ  კონეკტიკუტის ქალაქ ნიუ ჰეივენის ბანკის შენობაში ამოქმედდა პირველი ფასიანი ტელეფონი.

1920 : ამერიკის სენატმა უარყო აშშ-ს პრეზიდენტის, ვუდრო ვილსონის, წინადადება სომხეთისთვის ამერიკის პროტექტორატის შესახებ.

1925 : შეიქმნა ამერიკული საავტომობილო კომპანია კრაისლერი.

1935: ინგლისში სავალდებულო გახდა ავტომობილის მართვის მოწმობისთვის გამოცდების ჩაბარება და სანომრე ნიშნები.

1962 : ადოლფ აიხმანი ჩამოახრჩვეს ისრაელში.

1967 : The Beatles-მა გამოსცა Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band, მიჩნეული ყველა დროის საუკეთესო ალბომად.

1980 : მუშაობა დაიწყო ტედ ტერნერის  24 საათიანმა საინფორმაციო ტელეარხმა CNN-მა

1990 : ჯორჯ ბუში და მიხეილ გორბაჩოვი ხელს აწერენ ხელშეკრულებას ქიმიური იარაღის წარმოების შეწყვეტაზე.

1990 : თბილისში, მთაწმინდის საბაგირო გზაზე ავარიამ 19 ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლა.

2001 : თელ-ავივის დელფინარიუმთან განხორციელებულ ტერორისტულ აქტს 21 ადამიანი ემსხვერპლა. დაღუპულთა უმრავლესობას ყოფილი სსრკ-ს ქვეყნებიდან რეპატრირებული ახალგაზრდები შეადგენდნენ.

2003 : ბელგიაში დაშვებულ იქნა ჰომოსექსუალთა ქორწინება.

2005 : ნიდერლანდელებმა რეფერენდუმში უარყვეს ევროპის კონსტიტუცია.

2009 : რიო-დე-ჟანეიროდან პარიზში მიმავალი ეარ ფრანსის რეისი 447-ის თვითმფრინავი 228 მგზავრით ბორტზე, ატლანტის ოკეანეში ჩამოვარდა.

2009 : ჯენერალ მოტორსმა, სიდიდით მეორე მსოფლიო ავტომწარმოებელმა, გაკოტრების პროცედურა დაიწყო.

2018 : იტალიის 58-ე პრემიერ-მინისტრი ჯუზეპე კონტე გახდა.

2019 : საფეხბურთო კლუბმა ლივერპულმა უეფას ჩემპიონთა ლიგის ფინალში ტოტენჰემ ჰოტსპური დაამარცხა და ევროპის ყველაზე პრესტიჟულ ჯილდოს მეექვსედ დაეუფლა.

ამ დღეს დაბადებულნი

1771 : ფერდინანდო პაერი — იტალიელი კომპოზიტორი და პედაგოგი

1804 : მიხეილ გლინკა — რუსი კომპოზიტორი (გ.1857)

1906 : ანდრია ბალანჩივაძე — ქართველი კომპოზიტორი, პედაგოგი,საზოგადო მოღვაწე.

1926 : მერლინ მონრო — ამერიკელი მსახიობი (გ.1962)

1935 : ნორმან ფოსტერი — ბრიტანელი არქიტექტორი.

1974 : მორისეტი, ალანის — კანადელი მომღერალი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

1823 : ლუი ნიკოლა დავუ — საფრანგეთის მარშალი

1868 : ბიუკენენი, ჯეიმზ — აშშ-ს მე-15 პრეზიდენტი (დ.1791)

1916 : გივიშვილი, დავით — ძველი თბილისის ქალაქური პოეზიის წარმომადგენელი

1962 : აიხმანი, ადოლფ — გერმანელი სამხედრო მოღვაწე.

1968 : კელერი, ჰელენ — ამერიკელი ჰუმანისტი (დ.1880)

2019 : ხოსე ანტონიო რეიესი — ესპანელი ფეხბურთელი.

მსოფლიო მნიშვნელობის თარიღი

გაერო- ბავშვთა დაცვის საერთაშორისო დღე

გაერო - რძის საერთაშორისო დღე

მსოფლიოს ქვეყნების დღესასწაულები

ბაჰამის კუნძულები - შრომის დღე.

 კამბოჯა - ხის დარგვის დღე.

 კენია - მადარაკა, კენიისგან თავისუფლების დღე.

 ჩინეთი - ბავშვის დღე.

 მონღოლეთი - დედის და შვილის დღე.

 პალაუ - პრეზიდენტის დღე.

 რუსეთი - ჩრდილოეთ ფლოტის დღე.

 სამოა - დამოუკიდებლობის დღე.

 აშშ, ტენესი - სახელმწიფოებრიობის დღე.

 ტუნისი - კონსტიტუციის დღე.

საეკლესიო დღესასწაულები

მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

წმინდა ნინო – ნინოობა

იოანე გუთელი

პატრიკ პრუსელი და მასთან სამი ხუცესი: აკაკი, მინანდრი და პოლიენი

კალუთა ეგვიპტელი

დიმიტრი დონელი

სპორტი
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება. ეს გადაწყვეტილება დღეს ზაგრებში იქნა მიღებული მას შემდეგ, რაც მოცემულ ინიციატივას საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ დაუჭირა მხარი.
ძიუდოში წლევანდელ ევროპის ჩემპიონატს კი ხორვატიის დედაქალაქმა უმასპინძლა. ძიუდოში საქართველოს ნაკრებმა კონტინენტის პირველობა რვა მედლით დაასრულა. ინდივიდუალურ ასპარეზობაში ქართველმა სპორტსმენებმა ორი ოქრო, ორი ვერცხლი და სამი ბრინჯაოს მედალი მიიღეს და გუნდურ ჩათვლაში პირველი ადგილი დაიკავეს. ხოლო ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები ვიცე-ჩემპიონი გახდა.
ჩემპიონატზე ოქროს მედლები ვაჟა მარგველაშვილმა და ტატო გრიგალაშვილმა, ვერცხლი ილია სულამანიძემ და გურამ თუშიშვილმა, ბრინჯაო კი ეთერ ლიპარტელიანმა, ლაშა ბექაურმა და ლაშა შავდათუაშვილმა მოიპოვეს.
ევროპის ჩემპიონატს ზაგრებში საქართველოს კულტურისა და სპორტის მინისტრის პირველი მოადგილე იოსებ ბაღათურია, ხორვატიის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ზაზა გოგსაძე და საქართველოს ძიუდოს ფედერაციის პრეზიდენტი გიორგი ათაბეგაშვილი ესწრებოდნენ. იოსებ ბაღათურიამ ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში გამარჯვებული ნაკრებების დაჯილდოების ცერემონიაშიც მიიღო მონაწილეობა.
ზაგრებში გამართულ კონტინენტის პირველობაზე ევროპის ჩემპიონატის საქართველოში ჩატარების შესახებ ხელშეკრულებას მოეწერა ხელი. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი კობახიძის, მხარდაჭერით საქართველომ ევროპის ძიუდოს კავშირის შეთავაზება მიიღო 2026 წლის აპრილში ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატს უმასპინძლოს.
ზაგრებში ევროპის ძიუდოს კავშირმა 2023 წლის საუკეთესო მამაკაც ძიუდოისტად ტატო გრიგალაშვილი, წლის საუკეთესო ახალგაზრდა მამაკაც ძიუდოისტად შალვა გურეშიძე, წლის საუკეთესო გუნდად კი საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები დაასახელა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.