სერბეთის პოპულარულ გაზეთ „პოლიტიკაში“ (Политика) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „უკრაინული ტრაგიკომედია: რეიგანი ეიზენჰაუერის წინააღმდეგ“ (ავტორი - ოზრენ მილანოვიჩი), რომელშიც განხილულია ერთი მხრივ, უკრაინის ხელისუფლებაში მიმდინარე შიდაპოლიტიკური დაპირისპირებები და მეორე მხრივ, თუ რა გავლენას მოახდენს საშინაო-პოლიტიკური კონფლიქტი ქვეყნის პერსპექტივაზე.
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებული სახით:
პოლიტიკურმა სტრატეგებმა უკვე შეუქმნეს იმიჯი ვოლოდიმირ ზელენსკის და იგი უკრაინელ რონალდ რეიგანად გამოაცხადეს (საშუალო დონის მსახიობად, მაგრამ ბრწყინვალე პრეზიდენტად), ახლა კი გენერალ ვალერი ზალუჟნის რიგიც დადგა, რომელსაც სულ უფრო ხშირად უწოდებენ უკრაინელ დუაიტ ეიზენჰაუერს. გენერალი მასმედიის ყურადღების ცენტრში რჩება, მისი გუნდი კი ცდილობს, რომ ეს ინტერესი არ ჩაქრეს - უკრაინის შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალს ვალერი ზალუჟნის მეორე მსოფლიო ომის დროინდელ ცნობილ ამერიკელ მხედართმთავარს დუაიტ ეიზენჰაუერს ამსგავსებენ, რომელმაც 1953 წელს, თეთრ სახლში ჰარი ტრუმენი შეცვალა და აშშ-ის პრეზიდენტი გახდა. დღეს უმთავრესი კითხვა ასეთია: რატომ არ აცხადებს ვალერი ზალუჟნი ამჟამად თავის პოლიტიკურ ამბიციებს და პერსპექტივებს?
ახლახან, გარკვეული პაუზის შემდეგ, ვალერი ზალუჟნი მასმედიის სივრცეში და სოციალურ ქსელებში ისევ გამოჩნდა - 29 დეკემბრიდან „ტელეგრამ“-არხზე, რომელიც მის სახელს ატარებს, უკრაინის ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვის მიერ რუსული რაკეტების მოგერიების შესახებ ინფორმაციების გამოქვეყნება დაიწყო.
სკანდალები გარემოცვაში
რადგან საჰაერო დარტყმების მოგერიების შესახებ ინფორმაციებს, როგორც წესი, უკრაინის სამხედრო-საჰაერო ძალები აქვეყნებენ - მათი წარმომადგენლის იური იგნატის სახელით, ამიტომ ვალერი ზალუჟნის გააქტიურება შეუმჩნეველი არ დარჩენილა.
2023 წლის დასასრული უმაღლესი მთავარსარდლის ირგვლივ სკანდალებით აღინიშნა: ჯერ იყო და მის კაბინეტში მოსასმენი მოწყობილობა იპოვეს, შემდეგ კი მასმედიაში გავრცელდა ინფორმაცია ვალერი ზალუჟნის ახალ კონსულტანტზე ტატიანა ეფრემოვაზე, რომელიც ადრე თითქოსდა საბავშვო ანიმატორად მუშაობდა და მოდელის კარიერას იკეთებდა, ანუ სამხედრო საქმესთან არანაირი კავშირი და გამოცდილება არ ჰქონდა. მომდევნო სკანდალი დაიწყო ალა მატრინიუკთან დაკავშირებით, რომელიც ვალერი ზალუჟნის შტატგარეშე კონსულტანტად დაინიშნა: მან ერთ-ერთ ტელეგადაცემაში განაცხადა, რომ „ადრე თუ გვიან, ყველა მოვკვდებით, ამიტომ მშვიდად უნდა შევხედოთ უკრაინელი მამაკაცების ფრონტზე მობილიზაციის საკითხსო“. ვალერი ზალუჟნის პირადად მოუწია სკანდალის ჩაქრობა: მან განაცხადა, რომ შტატგარეშე თანაშემწეები უფლებამოსილები არ არიან საჯაროდ კომენტარი გაუკეთონ რომელიმე საკითხს მთავარსარდლის სახელით და ყველა, ვინც რაიმეს იტყვის, ეს მხოლოდ მისივე პირადი აზრი იქნება.
ღია წყაროებიდან ცნობილია, რომ უკრაინის არმიის მთავარსარდალს ვალერი ზალუჟნის ორი მოადგილე ჰყავს - გენერალ-პოლკოვნიკები ევგენი მოისიუკი და ნიკოლაი ბალანი. განწესის მიხედვით, არსებობდა აგრეთვე მრჩეველთა შტაბი, რომლის ფუნქციებს მთავარსარდლისათვის და მისი მოადგილეებისათვის კონსულტაციების გაწევას და მეთოდოლოგიურ ხელშეწყობას წარმოადგენდა ცალკეულ საკითხებში, თუმცა 28 დეკემბრიდან [ოფიციალურად] მათი რაოდენობა შემცირებულია.
ამბიციები და ომი
ვალერი ზალუჟნი ყოველთვის ყურადღების ცენტრში იყო რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყებიდან, მაგრამ მის მიმართ ინტერესი განსაკუთრებით გაძლიერდა მას შემდეგ, რაც ბრიტანულ ჟურნალში „ეკონომისტში“ მისი ინტერვიუ გამოქვეყნდა და რომელშიც გენერალმა აღიარა - ფრონტზე მძიმე მდგომარეობაა და უკრაინის არმია ბევრი პრობლემის წინაშე დგასო. პუბლიკაციის შემდეგპოლიტიკურმა მიმომხილველებმა და ექსპერტებმა საუბარი ვოლოდიმირ ზელენსკისა და ვალერი ზალუჟნის შორის გაჩენილ დაპირისპირებაზე დაიწყეს. ამასთან, გენერლის რეიტინგმა და პოპულარობამ წარმოუდგენელ დონეს მიაღწია და პრეზიდენტისათვის ერთგვარ კონკურენტად იქცა.
კიდევ ერთი მომენტი: მმართველი პარტიის „ხალხის მსახურის“ დეპუტატმა მარიანა ბეზუგლაიამ გენერლის კრიტიკა დაიწყო - თითქოსდა სპეციალურად, „ზემოდან მითითებით“. ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ვერ შეძლო ან არ მოისურვა ამ მითქმა-მოთქმის და მოარული ხმების გაფანტვა. 2023 წლის შემაჯამებელ პრეს-კონფერენციაზე პრეზიდენტმა იხუმრა, რომ ვალერი ზალუჟნისა და დეპუტატ მარიან ბეზუგლაიას, უბრალოდ, „ლაიქები“ ძალიან უყვართო.
თვითონ ვალერი ზალუჟნის დეპუტატის კრიტიკის გამო სიტყვა არ დაუძრავს და მობილიზაციის შესახებ გამართული ბრიფინგის დროს ამ თემაზე დასმულ კითხვაზე პასუხის გაცემისაგან თავი შეიკავა. არადა, გენერალს ერთი სიტყვის თქმით შეეძლო შეთქმულების თეორიის უარყოფა, მაგრამ თავისი უთქმელობით ეჭვები უფრო გააძლიერა.
ვალერი ზალუჟნის პოპულარობა უდავოა, ამას ადასტურებს არამარტო უკრაინაში ჩატარებული ელექტორალურ-სოციოლოგიური გამოკითხვები, არამედ დასავლური მასმედიის პუბლიკაციებიც. ანუ თუ საერთაშორისო პრეცედენტებს მოვძებნით, უკრაინის არმიის მთავარსარდლის ვალერი ზალუჟნის ირგვლივ შექმნილი დრევანდელი სიტუაცია ძალიან ჰგავს აშშ-ის არმიის მთავარსარდალ დუაიტ ეიზენჰაუერის ირგვლივ 1950-იანი წლების დასაწყისში შექმნილ მდგომარეობას.
ვინ სვამს და ვინ იხდის
უკრაინელი ექსპერტის სერგეი გაიდაის აზრით, კონსულტანტებთან დაკავშირებულმა სკანდალმა აჩვენა, რომ მასმედიასთან და საზოგადოებასთან ნორმალური მუშაობა არ წარმოებს - გაუგებარია თუ ვის, სად, როდის და რის თქმა შეუძლია. ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, რომ საზოგადოებასთან კავშირებში ლოგიკურად არც ხელისუფლება არ მოქმედებს და არც უკრაინის სამხედრო სარდლობა. „მაგალითად, ავიღოთ მობილიზაციის საკითხი: თავდაპირველად ამაზე ლაპარაკი პრეზიდენტის უფლებამოსილებაში შედიოდა, შემდეგ გადაეცა თავდაცვის მინისტრს უმეროვს, მან კი ბრიფინგი ვალერი ზალუჟნის ჩაატარებინა, რის შემდეგაც ყველაფერი ბურუსმა მოიცვა“, - ამბობს სერგეი გაიდაი.
როგორც პოლიტოლოგი ოლეგ პასტერნაკი აღნიშნავს, ამჟამად პრეზიდენტის ოფისსა და სამხედრო სარდლობას შორის ერთგვარი შეჯიბრი მიმდინარეობს, თუ ვინ გამოაქვეყნებს პირველი კარგ და დადებით ამბებს. ამას წინათ 230 სამხედრო ტყვის გაცვლაზე ინდორმაცია პირადად პრეზიდენტის მიერ იქნა გაჟღერებული და არა ანდრეი ერმაკისაგან, როგორც ადრე იყო და არც კირილ ბუდანოვისაგან, თუმცა ესპროცესი მთავარ სადაზვერვო სამმართველოსთან იყო კოორდინირებული. ეს ადასტურებს კონკურენციას: როგორც ტრადიციულად არის ცნობილი, ის ადამიანი, რომელიც კარგ ამბებს ლაპარაკობს, ავტომატურად იგულისხმება პოზიტიურ პიროვნებად და სწორედ ის სარგებლობს საზოგადოებრივი აზრის სიკეთით.
ოლეგ პასტერნაკი ვარაუდობს, რომ ვალერი ზალუჟნის უკვე ჰყავს თავისი პიარ-გუნდი, ამიტომ ახლო მომავალში მოსალოდნელია ახალი განცხადებები მობილიზაციისა და რესურსებთან დაკავშირებულ საკითხებზე, რომლებიც აუცილებელია ომის გასაგრძელებლად. შეიძლება აგრეთვე იმის ვარაუდიც, რომ სხვადასხვა პარტიები, რომლებიც მობილიზაციის საკითხით არიან „შეიარაღებულნი“, შეეცდებიან ვალერი ზალუჟნის ჩათრევას პოლიტიკურ თამაშებში, მისი იმიჯის გამოყენების მიზნით.
წყარო: https://www.politika.rs/scc/clanak/593601
ბრიტანული გაზეთის „გარდიანის“ (The Guardian) 20 ივნისის ნომერში დაბეჭდილია სტატია სათაურით „ქვეყნის შიგნიდან აფეთქება, კოლაფსი თუ გარდამავალი პერიოდი: როგორ შეიძლება ხელისუფლების შეცვლა ირანში“ (ავტორი - პატრის ვინტური). პუბლიკაციაში გაანალიზებულია ირანის ხელისუფლების სავარაუდო შეცვლის გზები და განხილულია ქვეყნის ხელმძღვანელთა სხვადასხვა კანდიდატები.
გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:
კანადაში „დიდი შვიდეულის“ სამიტის დროს განსაკუთრებით გამოიკვეთა უთანხმოება ირანში რეჟიმის ცვლილების საკითხის მიმართ. საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა „შვიდეულის“ წევრებს სიფრთხილისაკენ მოუწოდა, როცა საკითხი მთავრობის დამხობას ეხება: „ჩვენ აზრზე არ ვართ, რა მოჰყვება ამას და რა იქნება შემდეგ“. მან აღნიშნა, რომ ირანის მთავრობის სავარაუდო შექმნისათვის დრო არ აქვს და საერთოდ, თავიანთი მთავრობა ირანელებმა თვითონვე უნდა შექმნან. „ირანის რეჟიმის შეცვლა სამხედრო საშუალებებით დღეს ყველაზე დიდი შეცდომა იქნებოდა, რაც ქვეყანას ქაოსში ჩაძირავს. ვინმე თვლის, რომ 2003 წელს ერაყში სადამ ჰუსეინის რეჟიმის დამხობა კარგი იდეა იყო? ვინმე თვლის, რომ ის, რაც ლიბიაში გაკეთდა - მუამარ კადაფის დამხობა - კარგი იდეა იყო? რეჟიმის შეცვლა გეგმის გარეშე - სტრატეგიული შეცდომა იქნება“, - ხაზი გაუსვა ემანუელ მაკრონმა.
გერმანიის კანცლერმა ფრიდრიხ მერცმა კი, პირიქით, განაცხადა, რომ „ირანის რეჟიმი ტერორისტულია და კარგი იქნება, რომ ის ახლავე დაემხოს“. მართალია, კანცლერმა აღიარა, რომ რეჟიმის ცვლილებას ყოველთვის არ მოაქვს სასურველი შედეგები, მაგრამ არსებობს დადებითი პრეცედენტიც, მაგალითად, სირიაში, სადაც ბაშარ ასადის რეჟიმის კრახის შემდეგ ახალი ხელისუფლება ქვეყანაში სტაბილურობის დამყარებას ცდილობს. ამასთან, ფრიდრიხ მერცს არაფერი უთქვამს იმაზე, რომ სირიაში მთავრობის ცვლილებას წინ 9-წლიანი სამოქალაქო ომი უძღვოდა და რომ ხელისუფლების ამგვარ შეცვლას ძალიან ძნელი იქნება დემოკრატიული გადასვლა ვუწოდოთ.
ხშირად ხდება, როცა ავტორიტარული ხელისუფლების დამხობის შემდეგ არენაზე გამოდიან უპროგნოზო პოლიტიკური ძალები, ქვეყანაში არასტაბილური სიტუაცია ყალიბდება და უკონტროლო პროცესები იწყება. დიახ, თავის დროზე აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტს ჰქონდა გეგმები ერაყის ომისშემდგომი მოწყობის საკითხში (სადამ ჰუსეინის რეჟიმის დამხობის შემდეგ, „მომდევნო დღიასათვის“), მაგრამ საბოლოო ჯამში თვით აშშ-მაც კი ვერ აიცილა თავიდან დესტაბილიზაციური პროცესები.
ირანის შემთხვევა კი უფრო უარესია - ირანში მრავალი ეთნიკური ჯგუფი ცხოვრობს, ირანი თეოკრატიული სახელმწიფოა, ენერგეტიკული რესურსებით მდიდარი, რომლის შემოსავლების გადანაწილება კონფლიქტს გამოიწვევს. დასავლეთს ბოლო დროს ირანის რეჟიმის დამხობა საერთოდ დაგეგმილი არ ჰქონია. არ არის გამორიცხული, რომ ქვეყნის ბალკანიზაცია რეალურად მოხდეს. მართალია, ირანი ხელოვნურად შეკოწიწებულ სახელმწიფოს არ წარმოადგენს, ის საუკუნეების განმავლობაში არსებობდა ამჟამინდელ საზღვრებით, მაგრამ საყურადღებოა, რომ ქვეყნის ძირითადი მოსახლეობა - სპარსელები მხოლოდ 50%-ს შეადგენს, დანარჩენი კი სხვა ხალხებია: დაახლოებით 25% - აზერბაიჯანელები, უფრო ნაკლები - თურქები, ქურთები, ბელუჯები, არაბები, ასირიელები, სომხები, ებრაელები... ანუ როგორც კი ცენტრალური ხელისუფლება დაემხობა, თავს იჩენს სეპარატიზმი.
როგორც კი ეთნიკური სეპარატიზმის აფეთქება მოხდება, ბაქოს რეჟიმი აზერბაიჯანში და ბევრი ქურთული სამხედრო მოძრაობა თავის უფლებებს გამოაცხადებს რომელიმე ანკლავის სახით ირანის ტერიტორიაზე. ისრაელის გაზეთმა Jerusalem Post-მა ბენიამინ ნეთანიაჰუს მოუწოდა, რომ რადგან ირანის რეფორმირება შეუძლებელი იქნება, მაშინ უმჯობესია ქვეყნის ფედერალიზება მოხდესო.
ირანში ორგანიზებული ოპოზიცია არ არსებობს, პოლიტიკური პარტიები აკრძალულია, ყველა მეტ-ნაკლებად ცნობილი ოპოზიციონერი და რეჟიმის მოწინააღმდეგე საპყრობილეში - ზოგი უშუალოდ საკანში, ზოგიც - იშვიათად - შინაპატიმრობაში. ყოველგვარი დისიდენტობა და სხვაგვარად აზროვნება მკაცრად იდევნება.
ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის მაღალჩინოსნები განადგურდნენ, მაგრამ აიათოლების ხელისუფლებას მაინც აქვს თავდაცვის პოტენციალი. მათგან ყველაზე საშიშია უმაღლესი ლიდერი, აიათოლა ალი ჰამენეი. მისი ლიკვიდაცია შეიძლება ქუჩის საპროტესტო გამოსვლებით ან არმიის დახმარებით. შესაძლოა გუშაგთა კორპუსში მოიძებნონ საშუალო და უმცროსი დონის უკმაყოფილო ოფიცრები, რომლებიც რეჟიმით უკმაყოფილონ არიან და რომლებიც შეძლებენ გადატრიალების მოწყობას. ამით თავიდან აცილებული იქნება ახალი რევოლუცია და დამყარდება შედარებით ლიბერალური საერო ხელისუფლება.
ერთ-ერთი ადამიანი, რომელიც ირანის თეოკრატიული მთავრობის დამხობას ელოდება, რეზა ფეჰლევია - აწ გარდაცვლილი ირანის ბოლო შაჰის - მოჰამედ რეზა ფეჰლევის ვაჟი. იგი 1979 წლიდან დევნილობაში ცხოვრობს. სხვათა შორის, დღეს მონრქისტულ პერიოდს ბევრი ირანელი, განსაკუთრებით უფროსი თაობა, „ვარდისფერი სათვალით“ იხსენებს - სასმელ-საჭმელი იყო, ქალებს თავისუფლება ჰქონდათ, ქვეყანა ჩაკეტილი და იზოლირებული არ იყო და ა.შ. რეზა ფეჰლევი ამჟამად აშშ-ის ტელეარხებით გამოდის და აცხადებს, რომ აიათოლების რეჟიმი კრახის პირზეა და დასავლეთს საკუთარ თავს დემოკრატიისაკენ გადასვლის გარდამავალ ეპოქაში ქვეყნის ხელმძღვანელად სთავაზობს. „ირანელი ხალხი ხედავს, რომ მათი უმაღლესი ლიდერი მხდალია და ბუნკერში ვირთხასავით იმალება. მაღალჩინოსნები ირანიდან უკვე გარბიან. მე მაქვს ირანის სამომავლო მმართველობისა და მისი აღდგენის გეგმა“, - აცხადებს შაჰის ვაჟი.
მაგრამ არის ეჭვები, რომ მას არ ესმის ირანის საზოგადოების დღევანდელი ინტერესები, არ იცნობს ქვეყნის შიდა მდგომარეობას, რადგან ირანიდან მამამისის გაქცევის დროს, იგი მხოლოდ 17 წლისა იყო. ყველამ იცის, რომ რეზა ფეჰლევი ახლოს არის ისრაელის მთავრობასთან და ეს გარემოება მისთვის ერთგვარ ლაქას წარმოადგენს. ირანელებში ნეგატიურ ემოციებს იწვევს მისი საზეიმო [პროისრაელური] განცხადებები იმ დროს, როცა ისრაელი მშვიდობიან მოსახლეობას ბომბავს და ხოცავს.
ხმები გავრცელდა, რომ თითქოსდა საგანგებო მთავრობის ჩამოყალიბება იგეგმება და თითქოსდა ამ საკითხის ორგანიზატორები არიან ირანის ორი ყოფილი ლიდერი - ექს-პრეზიდენტი ჰასან რუჰანი (2013-2021 წლებში) და საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი ჯავად ზარიფი. მათ ტანდემს შეიძლება შეუერთდეს ალი ლარიჯანი - პარლამენტის ყოფილი სპიკერი.
ზოგიერთები თვლიან, რომ სამომავლო პოლიტიკურ ფიგურებდ შეიძლება დასახელდეს ამჟამად შინაპატიმრობაში მყოფი - 2011 წლიდან - მირ ჰუსეინ მოსავი (ირანის ექს-პრემიერ-მინისტრი 1981-1989 წლებში) და მისი ცოლი ზაჰრა რაჰნავარდი. ცოლ-ქმარი ისრაელის ლიდერს ბენიამინ ნეთანიაჰუს დამნაშავედ და აგრესორად თვლის, რომელიც „უხეშად არღვევს საერთაშორისო სამართლს“, მაგრამ იმავდროულად აკრიტიკებენ ირანის დღევანდელ ხელისუფლებას. საყურადღებო ფიგურას წარმოადგენს აგრეთვე თეირანის ემინის საპყრობილეში მყოფი მუსტაფა ტაჯზადე, ირანის შინაგან საქმეთა ექს-მინისტრი და პრეზიდენტ სეიდ მუჰამედ ჰათამის ადმინისტრაციის ყოფილი უფროსი (1997-2005 წლებში), რომელიც დაპატიმრებამდე ხშირად აკრიტიკებდა აიათოლა ალი ჰამენეის: „იგი თვალს ხუჭავს ქვეყნის კატასტროფულ მდგომარეობაზე“. ციხიდან გამოგზავნილ წერილში მუსტაფა ტაჯზადე წერს: „მე ვიცი, რომ ჩვენი ქვეყნის მოსახლეობის ნაწილი ისრაელის დაბომბვებს მხარს უჭერს იმ იმედით, რომ როგორმე კლერიკალური მმართველობა დაემხოს. მაგრამ იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ასე მოხდება, ირანისაგან ნანგრევები დარჩება, გაბატონდება უკანონობა და ქაოსი, არ არის გამორიცხული ქვეყნის დაშლა-დანაწილებაც“.
ირანის მასწავლებელთა პროფკავშირული ასოციაციის საკოორდინაციო საბჭო ალტერნატიული ხელისუფლების კიდევ ერთ პოტენციურ წყაროს წარმოადგენს. მისი განცხადებით, „ჩვენ უარვყოფთ ყოველგვარ პოლიტიკას, რომელიც ომის გაჩაღებისაკენ არის მიმართული - ვინც არ უნდა ატარებდეს მას, ირანის მთავრობა იქნება ეს თუ ისრაელის მთავრობა. ომი სიკეთის მთესველი და მომავლის მშენებლობის საშუალება კი არ არის, არამედ უბედურების მომტანია“.
ომის წინააღმდეგ განცხადებები ემინის საპყრობილეში ჩამწყვდეული ქალი ტუსაღების მხრიდანაც ისმის: ნარგეს მოჰამადი, 2022 წლის ნობელის მშვიდობის პრემიის ლაურეატი, დასავლეთსაც აკრიტიკებს და ირანის რეჟიმსაც: „ომი არავისთვის სასურველი არ არის. ომის გამჩაღებლებმა უნდა იცოდნენ, რომ მათ სინდისზე იქნება უამრავი ადამიანის სიკვდილი, ათასობით ირანელი მოქალაქის უსახლკაროდ დარჩენა... მე ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ დემოკრატია, ადამიანის უფლებები და თავისუფლება ომისა და ძალადობის გზით ვერ იქნება მიღწეული“.
მოკლედ, ირანულ საზოგადოებაში აზრთა სხვადასხვაობაა. საბოლოოდ, როცა რეპრესიული სტრუქტურები დასუსტდებიან, ქვეყნის სამომავლო არჩევანი თვითონ ირანელებზე იქნება დამოკიდებული. ვიმეორებთ: ბევრ ირანელს თავიანთი რეპრესიული რეჟიმი სძულს, მაგრამ ასევე სძულთ ისრაელიც და მას ქვეყნის ნგრევაში ადანაშაულებენ. ბევრ ირანელს თავისი მთავრობის მოქმედების მწარე გამოცდილება აქვს, მაგრამ მათ ასევე იციან, თუ რა გაუკეთა ღაზას მოსახლეობას ისრაელმა. ირანელებს არ სურთ, რომ თეირანიც იგივე დღეში აღმოჩნდეს.