USD 2.7084
EUR 2.9337
RUB 2.9233
თბილისი
ნათია ვერულაშვილი-განათლების ექსპერტი ამერიკაში
თარიღი:  813

17 წლის ვიყავი როდესაც ამერიკაში high school-ში გაცვლითი პროგრამით ჩამოვედი. ახლაც მახსოვს ის მომენტი, როცა “გამარჯვებულთა” სიაში ჩემი სახელი ამოვიკითხე. ჩემთვის ეს პირველი სერიოზული გამარჯვება იყო და მაშინდელი ემოცია დღემდე გამომყვა. მთელი ჩემი პროფესიული კარიერა და პირადი ცხოვრება ამ წარმატების შეგრძნების ძიებაზე აეწყო.

განათლების სექტორში მუშაობა სწორედ მაშინ გადავწყვიტე. ბუნებით რეფორმატორი ვარ. თუ რაიმე არ მომწონს, პასუხისმგებლობას ვგრძნობ, რომ თავად შევცვალო. მჯეროდა, რომ საქართველოშიც შეიძლება ყოფილიყო უკეთესი განათლების სისტემა და მაბედნიერებდა ფიქრი იმაზე, რომ მე მივიღებდი მასში მონაწილეობას. თბილისში დაბრუნების შემდეგ ბაკალავრიატი Public Policy-ში გავაკეთე.

შემდეგ აშშ განვითარების სააგენტოს (USAID) პროექტებზე ვიმუშავე განათლების მიმართულებით, საქართველოს სხვა და სხვა რეგიონში მცხოვრებ ახალგაზრდულ ჯგუფებთან. ასე დაიბადა ათასწლეულის ინოვაციის კონკურსი (Millenium Inovation Award, MIA), რომლის საშუალებითაც რამდენიმე ქართველი სკოლის მოსწავლე ჩავიდა ამერიკაში (მათ შორის სტენფორდის უნივერსიტეტის საზაფხულო ბანაკში- iD Tech Capm და NASA-ს კონფერენციაზე). მივხვდი, რომ პროფესიული განვითარებისთვის საჭირო იყო ამერიკულ უნივერსიტეტში მაგისტრატურის გავლა.

სწავლა განვაგრძე Muskie Fellowship program, Masters in Education Policy, რომელმაც ბევრი ახალი შესაძლებლობა მომიტანა. უკვე მქონდა საჯარო სექტორში მუშაობის გამოცდილებაც, კახა ბენდუქიძესთან რეფორმების აპარატში. გამოცდილების დაგროვებასთან ერთად ჩემი ხედვაც შეიცვალა: მანამდე მჯეროდა, რომ განათლების პოლიტიკის ცვლილება სისტემის ცვლილების მთავარი ფაქტორი იყო. შემდეგ დავინახე, რომ სწორი პოლიტიკა გრძელვადიანი კურსია, თუმცა სწრაფი ცვლილებებია საჭირო, რაც მხოლოდ ტექნოლოგიით არის შესაძლებელი. „ტექნოლოგიების მექა“ კი სილიკონის ველია და სწორედ ასე დაიგეგმა ცხოვრების ახალი ეტაპი.

მთავარი იყო მეპოვა ის პრობლემა, რომლის გადაჭრაზეც დიდი ინტერესით ვიმუშავებდი. ჩემს თავს დავუსვი შეკითხვა - მთელი პროფესიული გამოცდილებიდან, რისი კეთება მაბედნიერებდა ყველაზე მეტად? ასე შეიქმნა Supergenia - პლატფორმა ნიჭიერი ბავშვების აღმოსაჩენად მსოფლიოს მასშტაბით. Supergenia არის გზავნილი მსოფლიოსთვის, რომ განვითარების ბარიერები არ უნდა არსებობდეს - ყველა ბავშვს აქვს ნიჭი, არ აქვს მნიშვნელობა თუ სად ცხოვრობს ის - ნიჭი დროულად უნდა იქნას აღმოჩენილი და განვითარებული. ამერიკულ სტარტაპში მუშაობამ დამანახა, რომ ჩემი ხასიათი ზუსტად შეესაბამება სტარტაპის სწრაფ, რისკიან და თავისუფალ დინამიკას. ჩემი ცხოვრების მთავარი გამოწვევაა, შევქმნა პლატფორმა, სადაც სკოლა, მწვრთნელი თუ მასპინძელი ოჯახი ადვილად იპოვის ნიჭიერ ბავშვს და მისცემს მას საჭირო განათლებას და გამოცდილებას. ახალგაზრდა თაობას ვურჩევ, რომ ადრევე დაგეგმონ კარიერული გზა - დრო არის მთავარი. როგორც ამბობენ “Early is ontime. Being on time- is late. ”, დაასწარი მოვლენებს, დაინახე და გაიაზრე შენი გზა ადრე, რომ სწორ დროს-სწორ ადგილას აღმოჩნდე - დანარჩენი თავისით მოხდება.

ამერიკის განათლების სისტემა, ისევე როგორც ნებისმიერი ქვეყნის სისტემა, სრულყოფილი არ არის, მაგრამ მთვარი რაც აქ მომწონს არის - აქცენტი დამოუკიდებლობაზე. სისტემა ცდილობს, ჩამოგაყალიბოს infinite learner-ად (ადამიანად რომელიც მუდმივად ვითარდება, სწავლობს). ამ საუკუნეში, როცა არსებობს ხანის აკადემია (Khan Academy) და MIT Open Course Ware (https://ocw.mit.edu) - თავს ვერ გაიმართლებ, რომ წვდომა არ გქონდა რესურსებზე. მასწავლებლის მთავარი მიზანი კი არის გააღვიძოს სწავლის ინტერესი, მოგცეს ხედვა თუ საით შეიძლება წახვიდე და შენივე შესაძლებლობები დაგანახოს. ამერიკელი მასწავლებლები (ძირითადად) ახერხებენ სტუდენტში ამ ინტერესის, “ნაღმის გააქტიურებას”, რაც შედეგად გვაძლევს დამოუკიდებელ, ცოდნის მაძიებელ ადამიანებს.

დღევანდელმა მოსწავლემ და მასწავლებელმაც უნდა გააცნობიერონ, რომ ყველაფერი, რაც დღეს ვიცით ან ვსწავლობთ - ხვალ შეიძლება არ იყოს საკმარისი. მსოფლიო ძალიან სწრაფად იცვლება. მთავარია, ამ დინებას არ ჩამორჩე, ადევნო თვალი საით მიდის მსოფლიო და თავად ეძებო ახალი ცოდნის წყაროები

Speech • სფიჩი

სპორტი
კახა კალაძე: ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს თარიღი საქართველოს უახლეს ისტორიაში ოქროს ასოებით იწერება

საქართველოს ფეხბურთელთა ეროვნული ნაკრების გამარჯვების შემდეგ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე, თბილისის მერი კახა კალაძე და ნაკრების წევრები პირველი რესპუბლიკის მოედანზე შეკრებილ გულშემატკივრებს შეუერთდნენ და გამარჯვება მათთან ერთად აღნიშნეს.

კახა კალაძემ მადლობა გადაუხადა ეროვნულ ნაკრებს და და კიდევ ერთხელ ხაზი გაუსვა პლეიოფის ფინალში გამარჯვების განსაკუთრებულ მნიშვნელობას.

„გილოცავთ! რთულია, ვისაუბრო იმაზე, თუ რამხელა გამარჯვება მოიპოვა ჩვენმა ქვეყანამ. ეს არის ის, რასაც ათეულობით წელი ველოდებოდით. ეს არ არის უბრალოდ გამარჯვება, ეს არის ისტორიის დაწერა. საქართველოს უახლეს ისტორიაში 2024 წლის 26 მარტი ოქროს ასოებით იწერება, იმიტომ, რომ ჩვენი ეროვნული ნაკრები ითამაშებს ევროპის ჩემპიონატზე“, - განაცხადა კახა კალაძემ.

დედაქალაქის მერმა მადლობა გადაუხადა ეროვნული ნაკრების გულშემატკივარსაც.

„მადლობა ყველას, ვინც მოედანზე იმყოფებოდა, ვინც სახლიდან უყურებდა ამ თამაშს. ყოველთვის, როცა ჭირდებოდა საქართველოს ეროვნულ ნაკრებს, იდექით მის გვერდში. იყო უამრავი წაგება, იყო რთული პერიოდი, მაგრამ ყოველთვის იდექით იქ, სადაც ჭირდებოდა ქართულ ფეხბურთს, ქართულ სპორტს და ამისთვის მინდა მადლობა გითხრათ თითოეულ თქვენგანს“, - მიმართა გულშემატკივრებს კახა კალაძემ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.