USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
ჯვაროსნები ქედმაღალურად უყურებდნენ ბიზანტიელებს, რადგანაც აქ რაინდობის ინსტიტუტი არ არსებობდა, ერთადერთი ქვეყანა აღმოსავლეთში, რომელსაც იგივე ინსტიტუტი გააჩნდა, იყო საქართველო
Date:  
აღმოსავლეთში ჩასული ჯვაროსნები ქედმაღალურად უყურებდნენ ბიზანტიელებს, რადგანაც აქ რაინდობის ინსტიტუტი არ არსებობდა, ერთადერთი ქვეყანა აღმოსავლეთში, რომელსაც იგივე ინსტიტუტი გააჩნდა, იყო საქართველო, სადაც მოყმეობა/რაინდობა არსებობდა ინსტიტუციურ დონეზე და მას ,,ჴელი მოყმეობისა", ანუ პროფესია მოყმეობისა/ჭაბუკობისა ერქვა, კითხვა რომელიც აქ ისმის, შეხვდა თუ არა ევროპული რაინდობა თავის აღმოსავლურ ტყუპისცალს, ქართულ რაინდობას და მოახერხა თუ არა მისი იდენტიფიცირება ?
 
მე-12 საუკუნის ავტორი, უილიამ ტვიროსელი ეპოქის ერთ-ერთი გამორჩეული დიპლომატიური და კულტურული მოღვაწე იყო. ტვიროსის ამ არქიეპისკოპოსს პარიზსა და ბოლონიაში საფუძვლიანი განათლებაც ჰქონდა მიღებული. მედიევისტმა თეა გოგოლიშვილმა თავის ნაშრომში ძალიან საინტერესოდ ისაუბრა ბიზანტიელთა მიმართ უილიამის დამოკიდებულებაზე. ჩამოშლის გზაზე მდგარი იმპერია, რომლის სამხედრო თავდაცვისუნარიანობა ისტორიულ მინიმუმზე იყო დასული, უილიამის შთაბეჭდილებით, ფემინიზირებული, უფრო მარტივად და ქართულად თუ ვიტყვით, „გადედაკაცებული“ იყო. ბერძენთა ეს „ქალური სირბილე“ და „არამამაკაცური ხასიათი“, მისი აზრით, იყო მიზეზი იმპერიის დამხობისა და განახევრებისა.
 
ამის საპირისპიროდ, უილიამის ჩვენებით, ქართველები გამოირჩევიან დიდი ვაჟკაცობითა და სამხედრო სიქველით (“Robustos Viribus”). ხსენებული მკვლევარის ეს შესანიშნავი მიგნება კიდევ უფრო გასაგებს ხდის უილიამის თვალსაზრისს ბიზანტიის დაცემული იმპერიის და ქართველთა აღმავალი იმპერიის შესახებ. ამის მიზეზი ისაა, რომ ბერძნები არიან „არავაჟკაცური ზნის“, „დედაკაცური ბუნების“(“Effeminatus... Molles”), ქართველები კი, მათგან განსხვავებით, გამოირჩევიან ვაჟკაცობით და „დიდი მხედრული სიქველით“ (“Multa Strenuitate Commendabiles”). ამ სტატიის კითხვისას, მქონდა მოლოდინი, რომ ავტორი აუცილებლად შეეხებოდა ნიკოლაოზ კათალიკოსს და მის ცნობას, რომელიც არა უბრალოდ აზრობრივად, არამედ ტერმინოლოგიურადაც კი იმეორებს უილიამის ჩვენებებს ქართველებსა და ბერძნებზე, მაგრამ ავტორი თავის სტატიაში აღნიშნულ საკითხს არ ეხება, ამიტომ, ამ შთამბეჭდავ თანხვედრას აქ განვიხილავთ.
 
ნიკოლაოზ კათალიკოსი ბერძენთა/ბიზანტიელთა შესახებ წერს, რომ ისინი „ლბილ და დედალ“ არიან, ქართველებს კი, ამის საპირისპიროდ, აქვთ „სიქველე ჭაბუკისაი“ და ეს „საცნაურ არსყოველთათვის“. აშკარაა, რომ სახეზეა არამხოლოდ აზრობრივი, არამედ ტერმინოლოგიური თანხვედრაც. უილიამთან ბიზანტიელთა აღწერა: “Effeminatus... Molles”, ზედმიწევნით იგივეა, რაც ნიკოლაოზ კათალიკოსის „დედალნი და ლბილნი“, ქართველთა უილიამისეულ დახასიათებას კი – “Multa Strenuitate Commendabiles”, ზუსტად თარგმნის ნიკოლაოზის „სიქველე სიჭაბუკისა“.
უფრო მარტივად და გასაგებად, ორივე ავტორი აქ გულისხმობს რაინდულ კულტურას, ,,კაცურობა", ,,მამაკაცურობა" თუ ჭაბუკობა აქ იმდენად ფსიქოლოგიური აღწერები არაა, რამდენადაც პროფესიული, უილიამი ქართველთა Robustos Viribus-ში, ისევე როგორც ნიკოლაოზი ,,სიქველე ჭაბუკობისა"-ში გულისხმობს სწორედ რაინდობას, ქართველები და ფრანგები ფლობენ ამ კულტურას, ბიზანტიელები კი არა.
 
არქიეპისკოპოსი უილიამ ტვიროსელი გამოცდილი დიპლომატი და საფუძვლიანად განათლებული ადამიანი იყო. იერუსალიმის სამეფოში მას შონსოლიეს პოსტი ეკავა. საგულისხმოა, რომ იგივეა იერუსალიმის მომავალი მეფის – ბალდუინ მეოთხე კეთროვანის მასწავლებელიც. ნიჭიერი ყმაწვილის ხარბი ცნობისწადილი უილიამის ენციკლოპედიური ცოდნის ჰორიზონტში ფართოდ შლიდა ფრთებს. პატარა ბალდუინის სხეულზე კეთრი პირველმა სწორედ უილიამმა შენიშნა. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, უილიამი ეპოქის ერთ-ერთი უგანათლებულესი ადამიანი იყო. თავისუფალ ხელოვნებებსა და სამართალს ის პარიზისა და ბოლონიის უნივერ სიტეტებში დაეუფლა. რაც შეეხება ნიკოლაოზს, იგი გელათის აკადემიის საუკეთესო ტრადიციებზე იყო აღზრდილი, რაც ჭარბად იგრძნობა მის პეტრიწიანულ იდეებსა და ტერმინოლოგიაში. როგორც მისი ნაწერებიდან ჩანს, გარდა საღვთისმეტყველო განათლებისა, მას გააჩნდა შესანიშნავი ფილოსოფიური კულტურაც. ისევე როგორც უილიამი, ნიკოლაოზიც დიდ მასწავლებლად („მოძღუარი“) მიიჩნეოდა, როგორც ამას ათონის ქართულ სააღაპე წიგნში ვკითხულობთ. მართალია, ნიკოლაოზი იმავე, დამამცირებელ შეფასებას იყენებს ბიზანტიელებზე საუბრისას, რომელსაც უილიამი, მაგრამ მისგან განსხვავებით, ის ყურადღებას ამახვილებს ბიზანტიელთა დიდ ეროვნულ ღირსებაზე – ფილოსოფიის ეროვნულ სკოლაზე. ნიკოლაოზის მსჯელობა უფრო დაბალანსებული და ინტელექტუალურია: ყველა ერს სხვადასხვა ღირსება აქვს, ისე, როგორც პავლე მოციქული წერს სხვადასხვა მადლთა განყოფასა და განფენაზე. მართალია, ბერძნები „დედალ და ლბილ“ არიან, ქართველები და ზოგი სხვა ხალხი კი (აშკარად, ფრანგნი/ევროპელები) მხედრული სულისკვეთების - ფლობენ რაინდულ კულტურას და ტრადიციას, თუმცა, სანაცვლოდ, ქართველებს და ევროპელებს არ აქვთ ის სათნოება, რითაც ბიზანტიელები ასერიგ ბრწყინავენ – ფილოსოფიური ტრადიცია. ამ შემთხვევაში, ნიკოლაოზი უფრო მართალი და ამავე დროს უფრო მაღალკულტურულია, ვიდრე უილიამი, რომელსაც არ შეუძლია დაინახოს და დააფასოს უწყვეტი ძველი ბერძნული ფილოსოფიური და თეოლოგიური ტრადიცია, როგორც ბიზანტიელთა ჭეშმარიტი ეროვნული სიქველე. ფართო ინტელექტუალური პერსპექტივის მქონე ნიკოლაოზი ენერგიული და პროგრესული რეფორმატორი იყო, რომელიც ზრუნავდა ხელნაწერების გამრავლებაზე, მოხატვაზე და იბრძოდა ეპოქის თანმდევი ქალთმოძულეობის წინააღმდეგ. მე-12 საუკუნის რამდენიმე ქართული აპოფთეგმატა შეიცავს უტიფარ გნომებს ქალთა შესახებ. ასეთი განწყობები, რასაკვირველია, სერიოზულ პრობლემას წარ მოადგენდა თამარის თვითმპყრობელი ხელისუფლების ლეგიტიმაციისთვის. ნიკოლაოზი მკაცრად ილაშქრებდა „დედათა ბუნების“ – ქალთა სქესის ღირსების დამაკნინებელთა წინააღმდეგ და მათ გაჩუმებისკენ („დაიყავნ პირი“) მოუწოდებდა. გასაკვირი არ არის, რომ სწორედ ასეთი მღვდელმთავარი იქცა თამარის იდეოლოგიურ დასაყრდენად ეკლესიაში.
 
როდესაც ნიკოლაოზი აღნიშნავს, რომ ქართველთა რაინდობისა და ბიზანტიელთა სიდედლის შესახებ ,,საცნაურ არს ყოველთათვის", იგი პირდაპირ ეხმიანება უილიამ ტვიროსელს, რომელიც სწორედ ამავე ეპოქაში აღნიშნავს იგივეს, უილიამი იერუსალემის სამეფოს შონსოლიე იყო და სავსებით შესაძლებელია მას იერუსალემის ჯვრის მონასტერში მყოფ ნიკოლაოზთან გადაკვეთა და საუბრები ჰქონოდა, რამდენადაც ჯვრის მონასტერი მჭიდროდ იყო დაკავშირებული ევროპულ რაინდულ წრეებთან (იხ. ტამპლიერთა კომანდორებისა და ფრანგი და ესპანელი რაინდების აღაპები იერუსალემის ჯვრის მონასტრის სვინაქსარში).
 
ფრაგმენტი წიგნიდან ,,საქართველოს ისტორიის უცნობი ქრონიკები", ბ. ჭიჭინაძე
analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way