USD 2.6797
EUR 2.8684
RUB 2.9172
თბილისი
გიორგი კობერიძე - აზერბაიჯანმა სომხეთს თავისი დე-იურედ კუთვნილი სამი ანკლავის დაცლა მოსთხოვა
თარიღი:  267

რთული სიტუაციაა ჩვენს სამეზობლოში. აზერბაიჯანმა სომხეთს თავისი დე-იურედ კუთვნილი სამი ანკლავის დაცლა მოსთხოვა. ეს ანკლავები 1992 წლიდან სომხეთის მიერ კონტროლდება. საუბარია ბარხუდარლისა და ასკიპარას ანკლავებზე, რომლებიც საქართველოს საზღვრის სიახლოვეს მდებარეობს და კარკის ანკლავზე, რომელიც აზერბაიჯანის ნახიჩევანის პროვინციის სიახლოვესაა. თავის მხრივ, აზერბაიჯანს უკავია არწვაშენის სომხური ანკლავი, რომელიც 1992 წლის აგვისტოში დაიკავა აზერბაიჯანულმა არმიამ. არწვაშენის სიახლოვეს, სომხურ-აზერბაიჯანულ სასაზღვრო სივრცეში მაშინ მცირე მასშტაბის საბრძოლო მოქმედებებიც კი მიმდინარეობდა.

განსაკუთრებით პრობლემური სწორედ აზერბაიჯანის მოთხოვნილი ბარხუდარლისა და ასკიპარას ანკლავებია, რადგან გაურკვეველია როგორ უნდა მოხდეს მათთან დაკავშირება აზერბაიჯანის მხრიდან, მით უფრო რომ აზერბაიჯანსა და ანკლავებს შორის ერთ-ერთი სომხური შიდა მნიშვნელობის გზა გადის, რომელიც თბილისი-ერევნის სხვა მაგისტრალურ გზას უერთდება.
სიტუაცია რთულია ჯერმუკის სომხეთ-აზერბაიჯანის მონაკვეთზეც, სადაც სომხური საკურორტო ქალაქი ჯერმუკის თავზე არსებული სიმაღლეები აზერბაიჯანის სამხედრო ძალებს აქვთ დაკავებული. სომხური მხარე აზერბაიჯანულ ოკუპაციაზე მიუთითებს, ხოლო აზერბაიჯანი ამბობს, რომ ისინი დაუდგენელი საზღვრების პირობებში თავიანთ რუკებს მიუყვებიან და სანამ სამშვიდობო შეთანხმება არ დაიწყება და საზღვრები არ დადგინდება, მანამდე ისინი გააგრძელებენ ამ სიმაღლეებზე ყოფნას. ამ მონაკვეთზე შეტაკებები 2022 წლიდან რამდენჯერმე მოხდა.
დაბოლოს, ჯერ კიდევ გაურკვეველია თუ ზუსტად რა პირობებს ითხოვს აზერბაიჯანი სომხეთის სიუნიქის პროვინციასთან მიმართებით, რომელიც ისტორიული ზანგეზურის ნაწილია. ყველაზე რადიკალური ვერსიით ბაქო მის მიერ კონტროლირებადი გზის შექმნას და ნახიჩევანთან და შემდგომ თურქეთთან დაკავშირებას ცდილობს. ეს ამოცანა სომხეთის ტერიტორიის დაკავების გარეშე მხოლოდ მიწისქვეშა ან ბურჯებიანი გზის გაკეთებით შეიძლება მოხდეს. მიუხედავად იმისა, რომ რამდენიმე თვის წინ აზერბაიჯანმა ირანის გავლით ნახიჩევანზე ახალი გზის მშენებლობა დააანონსა, მაინც, ამ ბოლო კვირებში სიტუაცია კვლავ დაიძაბა ამ მიმართულებითაც. სომხეთში ფიქრობენ, რომ აზერბაიჯანს სიუნიქის პროვინციის ნაწილის ოკუპაცია უნდა.
ახლა სომხეთში საგარეო პოლიტიკური ძვრები მიმდინარეობს. ერევანი შორდება მოსკოვის ზეგავლენას და გარკვეულწილად პრო-დასავლური პოლიტიკის გატარებას იწყებს. თუმცა სომხეთში სიტუაცია რთულია სხვა მხრივაც - პრო-რუსულ ძალებს არ სურთ ფაშინიანის ხელისუფლებაში დარჩენა. ყარაბაღის სომხური მოსახლეობის მნიშვნელოვან ნაწილს რუსეთისადმი პოზიტიური დამოკიდებულება ჰქონდა, რაც ფაშინიანისათვის გარკვეული პრობლემაა. ახლა მათი უმრავლესობა სომხეთის ტერიტორიაზე ცხოვრობს. ფაშინიანი აზერბაიჯანთან სამშვიდობო შეთანხმების დადებას ცდილობს, მაგრამ ქვეყნის შიგნით ამ საკითხზე კონსენსუსი არ არსებობს. თავის მხრივ აზერბაიჯანი დასავლეთთანაც აგრძელებს ურთიერთობას და რუსეთთანაც და ქვეყნის შიგნითაც სიტუაცია სტაბილურია, რის გამოც სომხეთზე ზეწოლას თავისუფლად აგრძელებს.
სიტუაცია ჯერ ფეთქებადი არ არის და კრიზისი მოლაპარაკებებით თავისუფლად შეიძლება მოგვარდეს, მაგრამ რეგიონში სიტუაცია იმაზე სწრაფად იცვლება, ვიდრე ერთი შეხედვით ჩანს, მით უფრო რომ რუსეთის ფაქტორი თითქმის სრულად მეორე პლანზეა გადაწეული.
თავის მხრივ, დასავლეთის მხრიდან ყარაბაღთან მიმართებით ვერანაირი ხელშესახები ღონისძიება ვერ იქნა გატარებული, რადგან ყარაბაღი და მის ირგვლივ არსებული ტერიტორიები აზერბაიჯანის სამართლებრივი საკუთრება იყო. გარდა ამისა, წლების განმავლობაში სომხეთში ღიად პრო-რუსული კურსი არსებობდა და რუსული არმიაც იყო წარმოდგენილი. ყველა წარსული მოლაპარაკება კი მაშინ ჩავარდა. ახლანდელი კრიზისები განსხვავებულია. ასე რომ ვნახოთ როგორი იქნება დინამიკა ამ ორ ქვეყანას შორის.

საქართველოსათვის რეგიონში მშვიდობა, კარგი პოლიტიკური და ეკონომიკური ურთიერთობები, რუსეთის ინტერესების უკუგდება და ურთიერთპატივისცემა გვაწყობს.

მიყევით ბმულს -  გიორგი კობერიძე

სპორტი
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება. ეს გადაწყვეტილება დღეს ზაგრებში იქნა მიღებული მას შემდეგ, რაც მოცემულ ინიციატივას საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ დაუჭირა მხარი.
ძიუდოში წლევანდელ ევროპის ჩემპიონატს კი ხორვატიის დედაქალაქმა უმასპინძლა. ძიუდოში საქართველოს ნაკრებმა კონტინენტის პირველობა რვა მედლით დაასრულა. ინდივიდუალურ ასპარეზობაში ქართველმა სპორტსმენებმა ორი ოქრო, ორი ვერცხლი და სამი ბრინჯაოს მედალი მიიღეს და გუნდურ ჩათვლაში პირველი ადგილი დაიკავეს. ხოლო ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები ვიცე-ჩემპიონი გახდა.
ჩემპიონატზე ოქროს მედლები ვაჟა მარგველაშვილმა და ტატო გრიგალაშვილმა, ვერცხლი ილია სულამანიძემ და გურამ თუშიშვილმა, ბრინჯაო კი ეთერ ლიპარტელიანმა, ლაშა ბექაურმა და ლაშა შავდათუაშვილმა მოიპოვეს.
ევროპის ჩემპიონატს ზაგრებში საქართველოს კულტურისა და სპორტის მინისტრის პირველი მოადგილე იოსებ ბაღათურია, ხორვატიის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ზაზა გოგსაძე და საქართველოს ძიუდოს ფედერაციის პრეზიდენტი გიორგი ათაბეგაშვილი ესწრებოდნენ. იოსებ ბაღათურიამ ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში გამარჯვებული ნაკრებების დაჯილდოების ცერემონიაშიც მიიღო მონაწილეობა.
ზაგრებში გამართულ კონტინენტის პირველობაზე ევროპის ჩემპიონატის საქართველოში ჩატარების შესახებ ხელშეკრულებას მოეწერა ხელი. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი კობახიძის, მხარდაჭერით საქართველომ ევროპის ძიუდოს კავშირის შეთავაზება მიიღო 2026 წლის აპრილში ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატს უმასპინძლოს.
ზაგრებში ევროპის ძიუდოს კავშირმა 2023 წლის საუკეთესო მამაკაც ძიუდოისტად ტატო გრიგალაშვილი, წლის საუკეთესო ახალგაზრდა მამაკაც ძიუდოისტად შალვა გურეშიძე, წლის საუკეთესო გუნდად კი საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები დაასახელა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.