,
ზურაბ ბატიაშვილი, რონდელის ფონდის მკვლევარი
2023 წლის 14 მაისს თურქეთში დაგეგმილია საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება.
ვინ არის თურქეთის ახლანდელი პრეზიდენტის – რეჯეფ თაიფ ერდოღანის მთავარი კონკურენტი?
თურქეთის ოპოზიციურმა ალიანსმა, რომელშიც 6 პოლიტიკური პარტიაა გაერთიანებული, გრძელვადიანი შიდა კონსულტაციების შემდეგ გადაწყვიტა, რომ ოპოზიციის საერთო კანდიდატი საპრეზიდენტო არჩევნებზე იქნება ყველაზე დიდი ოპოზიციური ორგანიზაციის „სახალხო-რესპუბლიკური პარტიის“ 74 წლის ლიდერი ქემალ ქილიჩდაროღლუ.
იგი თურქეთის მოსახლეობის უმრავლესობისგან განსხვავებით, სუნიტი არაა. ქილიჩდაროღლუ ალევიტია და წარმოშობით ზაზაა (ქურთებთან ახლოს მდგომი ეთნიკური ჯგუფი თურქეთში). ქემალ ქილიჩდაროღლუ 1948 წლის 17 დეკემბერს დაიბადა ძირითადად ალევიტებით დასახლებულ თუნჯელის გუბერნიაში, არცთუ ისე შეძლებულ, მაგრამ მრავალრიცხოვან ოჯახში (იგი 6 და-ძმასთან ერთად იზრდებოდა).
სახლი თუნჯელის გუბერნიაში, სადაც დაიბადა ქემალ ქილიჩდაროღლუ
ქემალ ქილიჩდაროღლუ პროფესიით ეკონომისტია. 1992-1996 და ასევე 1997-1999 წლებში სათავეში ედგა თურქეთის სახელმწიფო სოციალური დაზღვევის ორგანიზაციას. პარლამეტში აირჩიეს 2002 წელს მემარცხენე-ცენტრისტული „სახალხო-რესპუბლიკური პარტიიდან“, რომელსაც 2010 წლიდან სათავეშიც ჩაუდგა.
ქილიჩდაროღლუს 3 შვილი (1 ვაჟი და 2 ქალიშვილი) ჰყავს. თურქულის გარდა, საშუალო დონეზე ფლობს ფრანგულ ენას და ესმის ზაზაკი (ქურთულთან ახლოს მდგომი ენა).
ბევრი აღნიშნავს, რომ ერდოღანისგან განსხვავებით, ქილიჩდაროღლუს ნაკლები ქარიზმა და ორატორული ნიჭი აქვს, თუმცა, მეორე მხრივ, სერიოზული და პრინციპული პოლიტიკოსია. არასოდეს წამოუწევია წინა პლანზე საკუთარი რელიგიური თუ ეთნიკური იდენტობა. მკვეთრად და რადიკალურად არასოდეს დაპირისპირებია სისტემას. უფრო მეტიც, 2021 წლამდე მხარს უჭერდა თურქეთის სამხედრო ოპერაციებს სირიის ტერიტორიაზე. ამ ხნის განმავლობაში ქილიჩდაროღლუს პიროვნულად არასოდეს მოუგია ერდოღანისთვის არჩევნები (მაგრამ 2019 წელს მისი პარტიის წარმომადგენელმა ექრემ იმამოღლუმ დაამარცხა მმართველი პარტიის კანდიდატი ადგილობრივ არჩევნებზე და გახდა სტამბოლის მერი).
ამ არჩევნებზე ქილიჩდაროღლუს სასარგებლოდ მოქმედებს რამდენიმე ფაქტორი, რომელთაგან უმთავრესი ისაა, რომ თურქეთის ეკონომიკაში ამ მომენტისთვის სერიოზული პრობლემებია. ასევე ისიც გასათვალისწინებელია, რომ მის კანდიდატურას, 6 ოპოზიციური პარტიის გარდა, არაპირდაპირი გზით მხარს უჭერს პროქურთული ორიენტაციის „ხალხთა დემოკრატიული პარტია“ (ეს კი დამატებით დაახლოებით 6-7 მილიონი ხმაა). ასევე დამატებით კიდევ დაახლოებით 6 მილიონი ახალგაზრდა ამომრჩეველი პირველად მივა არჩევნებზე და ქილიჩდაროღლუ იმედოვნებს, რომ მათი ხმების უმეტესობასაც მიიღებს.
საზოგადოებრივი აზრის ბოლო გამოკითხვების მიხედვით, ქილიჩდაროღლუს, ერდოღანთან შედარებით, მცირედი უპირატესობა აქვს, მაგრამ არც ხელისუფლება ზის გულხელდაკრეფილი – ბოლო 3 დღის განმავლობაში შემცირდა ბუნებრივი აირისა და ელექტროენერგიის გადასახადი, გაიზარდა მინიმალური პენსია. ჯერჯერობით უცნობია, კიდევ რა ნაბიჯებს გადადგამს ხელისუფლება ხმების მობილიზების მიზნით, რისი დროც მას 14 მაისამდე ნამდვილად აქვს.
წყარო: https://gfsis.org.ge
გლობალური ფინანსური ქსოვილი სხვადასხვა ტიპის კომპანიების ურთიერთქმედებაზე დგას. ფინანსურ ეკოსისტემაში ვხვდებით, როგორც ბანკებს, ასევე ნეობანკებს და ფინტექ-კომპანიებს, საპენსიო ფონდებს, საგადახდო სერვისების მიმწოდებელ ორგანიზაციებს, კერძო კაპიტალის მმართველებს, ჰეჯ-ფონდებსა და აქტივების მმართველ კომპანიებს. აი, სწორედ ამ ბოლო კატეგორიას განეკუთვნება ამერიკული BlackRock-ი, რომელიც სხვა ადამიანებისა და კომპანიების აქტივებს მართავს, ანუ მარტივად რომ ვთქვათ, ინვესტიციას მათ ნაცვლად დებს. გამართული ბიზნესმოდელის გარდა, ამერიკულ კორპორაციას მაღალი რეპუტაცია, ინვესტორებისთვის ფინანსური სარგებლის გენერირების დეკადების განმავლობაში დამტკიცებული შედეგები და პლანეტარული მასშტაბის კავშირები გამოარჩევს.
ამ ყველაფრის დამსახურებით, BlackRock-ი პლანეტის უდიდეს აქტივების მმართველ კომპანიად იქცა, რომლის პორტფელი, ბოლო შედეგებით, $10.5 ტრილიონად იყო შეფასებული. 2024 წლის პირველი კვარტალის ფინანსური ანგარიშის თანახმად, გასულ ერთ წელიწადში, ამერიკულმა კორპორაციამ აქტივების ზომა $1.4 ტრილიონით გაზარდა. ამ თანხის მასშტაბს რომ მიხვდეთ, გეტყვით, რომ მექსიკის მთლიანი შიდა პროდუქტი სწორედ $1.4 ტრილიონია, როცა ესპანეთის, ინდონეზიის და საუდის არაბეთის - ნაკლები. თუმცა BlackRock-ის ჯამური აქტივების ზომა უფრო შთამბეჭდავია, რადგან ამ მაჩვენებელს ქვეყნების მშპ-სთან თუ შევაფარდებთ, აღმოვაჩენთ, რომ მას მხოლოდ ამერიკის შეერთებული შტატები და ჩინეთი უსწრებს.
რა შემოსავალს და წმინდა მოგებას აგენერირებს BlackRock-ი $10.5 ტრილიონად შეფასებული აქტივების მართვით?
2024 წლის I კვარტალში, BlackRock-მა $4.7 მილიარდის შემოსავალი მიიღო, რაც 11%-ით მეტია, ვიდრე შარშან. შემოსავალთან ერთად, ბოლო პერიოდში მკვეთრად, კერძოდ 36%-ითაა გაზრდილი კომპანიის წმინდა მოგება, რომელმაც მიმდინარე წლის პირველ სამ თვეში $1.5 მილიარდი შეადგინა. აღნიშნულ მაჩვენებლებს, უმეტესწილად, ის ფინანსური ინსტრუმენტები აგენერირებენ, რომელთაც BlackRock-ის პორტფელში ვხვდებით - აქ იგულისხმება, როგორც კომპანიების კაპიტალი, ანუ აქციები, ასევე ფიზიკური აქტივები, მათ შორის უძრავი ქონება.
აქციების კუთხით, BlackRock-ის აქტივებს შორის ყველაზე დიდი წილი მსოფლიოს უდიდეს ტექნოლოგიურ, ფარმაკოლოგიურ და ფინანსურ კომპანიებზე მოდის. BlackRock-ის აქციების პორტფელის ათი უდიდესი პოზიცია კი, შემდეგნაირად გამოიყურება:
#1 - Microsoft - $229.7 მილიარდად შეფასებული 542.02 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 5.37%)
#2 - Apple - $178.4 მილიარდად შეფასებული 1.04 მილიარდი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 4.17%)
#3 - NVIDIA - $164.66 მილიარდად შეფასებული 182.42 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 3.85%)
#4- Amazon - $115.18 მილიარდად შეფასებული 638.54 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 2.69%)
#5 - META - $77.18 მილიარდად შეფასებული 158.94 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 1.8%)
#6 - Alphabet (Class A) - $62.77 მილიარდად შეფასებული 415.9 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 1.47%)
#7 - Alphabet (Class C) - $54.11 მილიარდად შეფასებული 355.37 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 1.27%)
#8 - Eli Lilly - $50.78 მილიარდად შეფასებული 65.27 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 1.19%)
#9 - Broadcom - $46.27 მილიარდად შეფასებული 34.91 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 1.08%)
#10 - Berkshire Hathaway (Class B) - $45.21 მილიარდად შეფასებული 107.51 მილიონი აქცია (BlackRock-ის პორტფელის 1.06%)
წყარო:https://bm.ge/
