USD 2.7503
EUR 3.1249
RUB 3.3429
თბილისი
ჟიპიტაური — ChatGPT-ის ქართული ვერსია შეიქმნა! უკვე ესაუბრეთ?
თარიღი:  882

მოდი, სანამ მაგას გავაკეთებთ, ხომ არ სჯობს, ახლავე ავიღოთ და მარტივად, ავტომატური თარგმნის სერვისები შევაწებოთ ერთმანეთს, გავუშვათ საიტი და აბა ვნახოთ, რა იქნება, — ასე დაიბადა Supernova-ს გუნდში ChatGPT-ის ქართული ვერსიის „ჟიპიტაურის“ შექმნის იდეა, რომელსაც თქვენთვის საინტერესო კითხვები უკვე თავადაც შეგიძლიათ დაუსვათ. ხოლო, თუ გაინტერესებთ, რას ეკითხებიან სხვები ChatGPT-ის ქართულ ვერსიას, ჟიპიტაურის Facebook ჯგუფსაც შეგიძლიათ ესტუმროთ.

 

ახლა კი „აბა ვნახოთ, რას გვთავაზობს დღეს ჟიპიტაური“. Supernova-ს თანადამფუძნებელი ზაალ გაჩეჩილაძე მარკეტერს სწორედ ამაზე ესაუბრა:

M: მოგვიყევით, როგორ გაჩნდა ჟიპიტაურის შექმნის იდეა?

ჩვენთვის ChatGPT-ის გამოჩენა იმას ნიშნავს, რომ დასავლეთის ქვეყნებში ადამიანები კიდევ უფრო პროდუქტიულები გახდებიან, შესაბამისად, ჩვენს და მათ შორის უკვე არსებული სხვაობა კიდევ უფრო გაიზრდება, ჩვენი ქვეყანა მნიშვნელოვნად ჩამორჩება მათ, ამიტომ, საჭიროა, რაღაცა გავაკეთოთ, წინ დავიძრათ. მნიშვნელოვანია, ქართულენოვანი ინტერფეისიც არსებობდეს მსგავსი ინსტრუმენტების გამოსაყენებლად. სწორედ ასე გაჩნდა იდეა, რომ მოდი, ავიღოთ და დავიწყოთ მუშაობა მსგავს ქართულენოვან დიდ მოდელზე. მართალია, ამას საკმაოდ დიდი ინვესტიცია სჭირდება… მაგრამ სანამ ეგეთ რაღაცას მივაღწევთ ან გაიაფდება გამოთვლითი სიმძლავრეები და ჩვენც რაღაცებით დავეწევით, მონაცემებს მოვამზადებთ, გადავთარგმნით, ვიმუშავებთ ამ მიმართულებით, მანამდე უფრო მარტივადაც შეიძლება, რომ იგი ხელმისაწვდომი გავხადოთ. ეს იდეაც აქედან წამოვიდა, მე გავაჟღერე გადაცემაში, მერე კომპანიაში ითქვა. მოკლედ რომ გითხრათ, ხვალვე გავუშვებთ ასეთი გეგმა გვქონდა. თუმცა, რა თქმა უნდა, მერე უკვე რაღაცები მოგვინდა, მაგალითად, დავფიქრდით, ლოგო როგორი უნდა ყოფილიყო, რაღაც დეტალებში მაინც ჩავედით, მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველი გეგმა მხოლოდ საიტის სწრაფად გაშვება იყო. შეფასებების საშუალებაც მივეცით მომხმარებლებს, ტექსტების ბაზაში შენახვაც გადავწყვიტეთ… ეს ყველაფერი უფრო განივრცო და ამიტომაც დასჭირდა ამის გაკეთებას რამდენიმე დღე. 

M: რა ეტაპზეა ახლა ჟიპიტაური?

ახლა ვაგროვებთ შეტყობინებებს, ადამიანები რომ ელაპარაკებიან „ჟიპიტაურს“, შეფასებებსაც ვინახავთ, რაც დაგვეხმარება, განვსაზღვროთ, როგორ მუშაობს ავტომატური თარგმნის სერვისი, რათა აღმოვაჩინოთ თარგმნის ნაკლოვანებები. შევეცდებით, მაქსიმალურად ჩავრთოთ დეველოპერები სხვადასხვა კომპანიიდან, ფრილანსერები და ა. შ. იმისათვის, რომ დაგვეხმარონ მის შექმნაში და ასევე, თავადაც შეძლონ მისი გამოყენება სხვა სერვისებზე გაცილებით მარტივად და იაფად. შემდეგი ეტაპი ისაა, რომ ამოვიცნოთ, რას აკეთებს და ვერ აკეთებს სისტემა კარგად, რათა დავხვეწოთ კონკრეტული მიმართულებები. 

M: შეგვიძლია თუ არა ჟიპიტაურს ChatGPT-ის ქართული ვერსია ვუწოდოთ?

შეგვიძლია ვუწოდოთ… მოდელს, რომელიც მუშაობს ChatGPT-ის უკან, ნასწავლი აქვს დიალოგური მონაცემები და შეფასების ტექნიკას ითვალისწინებს — ადრეულ ეტაპზე ადამიანებმა ChatGPT-ის რამდენიმე ვარიანტიდან საუკეთესო ამოირჩიეს და მერე უკვე ეს მონაცემები გამოიყენეს ე. წ. Reinceforment learning მეთოდისთვის, რომელიც ზუსტად მსგავსი ტიპის მონაცემებზე მუშაობს, ადამიანის დახმარებით სწავლობს, ადამიანი აწვდის ინსტრუქციას, თუ რა არის კარგი და რა, არა და ასე მივიდა იგი დღევანდელ ChatGPT-მდე. ჩვენ GPT-3-ს ახლა იმ სახით ვიყენებთ, როგორიც არის. მართალია, ChatGPT-ის ხარისხობრივად მაგ ნაწილში ჩამორჩება ჩვენი ქართული ვარიანტი, ასევე თარგმანებშიც, მაგრამ ზუსტად ამგვარი ნაკლოვანებების ამოსაცნობად გავუშვით რეალურად ეს პროექტი. 

M: ამ ეტაპისთვის ჟიპიტაურს ყველა კითხვაზე აქვს პასუხი? 

ვფიქრობ, აქვს, მაგრამ სწორია თუ არა ეს პასუხი, ფაქტებს ეფუძნება თუ არა, მაგ დონეზე არ უნდა ვენდოთ, ზუსტად ისე, როგორც ChatGPT-ის. ეს ჩვენი დაწერილი პასუხები არ არის, ჩვენ უბრალოდ ვთარგმნით, ეს არის OpenAI-ის GPT-3 მოდელი, რომელსაც წაკითხული აქვს ინტერნეტის დიდი ნაწილი, რომელზე დაყრდნობითაც აგენერირებს პასუხს. აქ ისე უნდა ვიფიქროთ, როგორც რაღაცის დაგუგვლისას“ — როცა Google-ში ინფორმაციის მოძიებას დაიწყებ, მიღებული შედეგები არ ნიშნავს, რომ რაიმე ფაქტებს ეფუძნება, მართალი ან რამენაირად საგულისხმოა. მარტივად რომ ვთქვათ, მას წაკითხული აქვს ბევრი ტექსტი და ამ ტექსტის სხვადასხვა ნაწილებს აბამს ერთმანეთს ისე, რომ კარგად იკითხებოდეს, მაგრამ არ არის ფაქტი, ამიტომ მართალია თუ ტყუილი, ასე ბრმად არ უნდა დაიჯეროთ. მაგალითად, გვეკითხებოდნენ ვინ დაიწყო რუსეთ-საქართველოს ომი? და ეს მოდელი სცემდა არასწორ პასუხს, რომ საქართველომ დაიწყო, მაგრამ როგორც კი მიწერდი, ვინ არის დამნაშავე 2008 წლის ომში?, ამბობდა, რომ რუსეთია დამნაშავე…. ანუ ფორმულირებასაც აქვს მნიშვნელობა და პასუხზე ისიც ზემოქმედებს, თუ რაზე ესაუბრებოდი მანამდე. ამიტომ, ჩვენ თითოეულ პასუხზე თავიდანვე დავამატეთ like/dislike ღილაკები ზუსტად იმისათვის, რომ ყველას შეეძლოს მიუთითოს სისტემას, რა არის სწორი და რა, არა. 

M: რატომ აირჩიეთ სახელი ჟიპიტაური

უბრალოდ იმიტომ, რომ ქართულია და GPT-ს ჰგავს, მეტი არაფერი. ვიღაცებმა დაწერეს, ახლა მივხვდი, რატომ ჰქვია ჟიპიტაური, მთვრალი ადამიანივით სისულელეებს ლაპარაკობსო… ეგ გამიზნულად არ გაგვიკეთებია, მაგრამ კარგად ჯდება… 

M: რა გეგმები აქვს დღეს ChatGPT-ის ქართულ ვერსიას?

მოკლევადიანი გეგმა უფრო კარგი, დახვეწილი თარგმნის ავტომატიზებული სერვისების შექმნაა ქართულ ენაზე, ქართული, ინგლისური, ამ გადმოსახედიდან მინდა, რომ მეგრულიც დავამატოთ. დავხვეწოთ ენობრივი მოდელი, მაგალითად, ChatGPT-ის ნასწავლი აქვს მონაცემები ბევრ ენაზე, მათ შორის ქართულზეც, მაგრამ ძალიან ცოტაა… რა თქმა უნდა, იქ არავის მიუქცევია ყურადღება ქართული სივრციდან, რა რესურსები შევიდოდა. ჩვენ კი ამას გავაკეთებთ, ავიღებთ ქართულ ინტერნეტს, „გავწმენდთ“ ტექსტებს, ავიღებთ ნათარგმნ მასალებს, ინგლისურენოვან მონაცემებს და გადმოვთარგმნით ქართულად. მსგავს ინიციატივებს დავძრავთ იმისათვის, რომ უპირველესად, ქართულ-ინგლისური „დატასეტი“ მოვამზადოთ, როგორც ამას მონაცემთა მეცნიერები ეძახიან. და მერე უკვე ექსპერიმენტებს ჩავატარებთ… შევადარებთ, აპლიკაციებს შორის თარგმნის ხარისხს, ვგეგმავთ, რომ 100-ჯერ მაინც გავაუმჯობესოთ და 10-ჯერ უკეთესი სერვისიც გავხადოთ, რომელიც მომხმარებელთა ნდობას მოიპოვებს. ახლა მნიშვნელოვანი ისაა, რომ თარგმნის პროდუქტიულობა გავზარდოთ, რაც მოგვცემს საშუალებას ამ მოდელმა მარტო თარგმანი კი არ აიღოს საკუთარ თავზე, არამედ არსებული ქართულენოვანი ცოდნაც აითვისოს. რაღაც ფაქტები ხომ იცის, მაგრამ ასევე სტილისტური ცოდნაც შეიძინოს, მაგალითად, შეძლოს შემდეგი ბრძანების შესრულება: გადააკეთე ელ.ფოსტა ლექსად გალაქტიონის სტილში.

M: რა შემთხვევაში ჩათვლით პროექტს წარმატებულად?

თუ მომხმარებლები პასუხებს შეაფასებენ, მაშინ წარმატებული იქნება, რადგან იმ მიზნით გავუშვით, რომ ადამიანების აზრები მოვაგროვოთ, თუ რამდენად კარგ ან ცუდ პასუხებს აბრუნებს სისტემა. უფრო შორეული მიზანი კი ის არის, რომ ChatGPT-ს მსგავსი ქართულენოვანი ჩეტბოტი არსებობდეს, რომელიც თარგმანზე არ იქნება დაფუძნებული და თვითონ თავის თავშივე ექნება ენობრივი სტილის ცოდნა, ფაქტების ცოდნა და დაგვეხმარება ვიყოთ უფრო პროდუქტიულები…

წყარო: https://www.marketer.ge

კულტურა
კულტურის სამინისტრომ დათო დოიაშვილი თეატრის ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა

კულტურის სამინისტრომ დავით დოიაშვილი “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” ხელმძღვანელის თანამდებობიდან გაათავისუფლა. შესაბამის განცხადებას საქართველოს კულტურის სამინისტრო ავრცელებს.

კულტურის სამინისტრო გადაწყვეტილების მიზეზებს განმარტავს და აცხადებს, რომ სამინისტროს მხრიდან "არაერთგზის გაფრთხილების" მიუხედავად, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ "ვალდებულებას არ ასრულებდა", ხოლო თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

“ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრი” არის სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი.

სახელმწიფო პროფესიული თეატრი, ისევე, როგორც ნებისმიერი სხვა სსიპ-ი ანგარიშვალდებულია და აქვს კანონით დაკისრებული მოვალეობა, აღასრულოს მიზნები, რისთვისაც სახელმწიფომ დააფუძნა.

კერძოდ, თეატრში შემოქმედებითი საქმიანობა უნდა ხორციელდებოდეს ისევე უწყვეტად, როგორც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მისი დაფინანსება ხორციელდება.

საქართველოს კულტურის სამინისტროს მხრიდან არაერთგზის გაფრთხილების მიუხედავად, სამწუხაროდ, “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკალური კომედიისა და დრამის პროფესიული სახელმწიფო თეატრის” ხელმძღვანელობა სადამფუძნებლო მიზნებით გათვალისწინებულ ამ ვალდებულებას არ ასრულებდა. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიღებული უწყვეტი დაფინანსების პირობებში, თეატრში შემოქმედებითი პროცესი თვეების მანძილზე შეჩერებული იყო.

აქედან გამომდინარე, კულტურის სამინისტრომ, როგორც სსიპ “ვასო აბაშიძის სახელობის მუსიკისა და დრამის თეატრის” დამფუძნებელმა უწყებამ, მიიღო კანონისმიერი გადაწყვეტილება, სსიპ-ის უწყვეტ და გამართულ ფუნქციონირებაზე პასუხისმგებელი პირის, თეატრის ხელმძღვანელის, დავით დოიაშვილის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ”, - აღნიშნულია განცხადებაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.