ბუნდესტაგის არჩევნებში 23 თებერვალს გამარჯვება მოიპოვა კოალიციამ CDU/CSU ფრიდრიხ მერცის ხელმძღვანელობით.
მისი გამარჯვება მოსალოდნელი იყო, თუმცა მან ვერ მიაღწია იმ 30%-იან მხარდაჭერას, რასაც წინასაარჩევნო გამოკითხვები უწინასწარმეტყველებდნენ. ახლა სწორედ მერცი იქნება ის ადამიანი, ვინც გერმანიის ახალ მთავრობას ჩამოაყალიბებს.
2018 წელს, როდესაც ფრიდრიხ მერცმა გადაწყვიტა პოლიტიკაში დაბრუნება და ანგელა მერკელის მემკვიდრეობისთვის ბრძოლა, მან პრესკონფერენციის დასაწყისში ჟურნალისტებს შეახსენა, რომ მისი გვარი, მიუხედავად იმისა, რომ ჟღერს როგორც მარტი (März), განსხვავებულად იწერება: Merz.
თუმცა, 15 წლით ადრე, მერცი ერთ-ერთი წამყვანი ფიგურა იყო მაშინდელ ოპოზიციურ CDU/CSU-ში და მერკელთან პარტიის ლიდერობისთვის იბრძოდა.
დღეს, 69 წლის ასაკში, მერცმა საბოლოოდ მიაღწია გერმანული პოლიტიკის მწვერვალს. თუ არაფერი განსაკუთრებული არ მოხდება, ის გერმანიის ახალი კანცლერი გახდება.
ექვსი წლის წინ, როდესაც პოლიტიკაში დაბრუნდა, მერცი, რომელიც კლასიკური მემარჯვენე ლიბერალია და ემხრობა საგადასახადო სისტემის გამარტივებასა და იმიგრაციის შეზღუდვას, CDU-ის რიგით წევრებს შორის მერკელის მემკვიდრის ყველაზე პოპულარულ კანდიდატად მიიჩნეოდა. თუმცა, პარტიული ელიტა ორჯერ დაბლოკავდა მის არჩევას პარტიის ლიდერად. 2018 წელს მერკელის პროტეჟე, ანეგრეტ კრამპ-კარენბაუერი აირჩიეს, ხოლო 2021 წელს – არმინ ლაშეტი.
2021 წელს, ამ არაპოპულარულმა ლიდერებმა – მერკელთან ერთად – CDU არჩევნებში მარცხამდე მიიყვანეს. ამის შემდეგ პარტიამ საბოლოოდ მერცი აირჩია თავკაცად.
მერცის პოლიტიკა დიდწილად დამოკიდებული იქნება სამომავლო კოალიციურ პარტნიორებზე. გარდა ამისა, ოპოზიციური პოლიტიკოსის განცხადებები და მმართველის რეალური ქმედებები ხშირად განსხვავდება ერთმანეთისგან.
ოპოზიციაში ყოფნისას, მერცი მწვავედ აკრიტიკებდა ოლაფ შოლცს უკრაინის დახმარების კუთხით გადაუწყვეტელობის გამო და სხვა ოპოზიციონერ პოლიტიკოსებთან ერთად მოითხოვდა უკრაინისთვის Taurus-ის ტიპის რაკეტების გადაცემას.
ოქტომბერში მან კვლავ განაცხადა, რომ შოლცის ადგილზე ეს რაკეტები უკრაინელებს გადასცემდა, თუმცა მხოლოდ დიდი ბრიტანეთისა და საფრანგეთის შეთანხმებით და იმ პირობით, რომ პუტინი შეწყვეტდა უკრაინული ინფრასტრუქტურის დაბომბვას.
მერცი მიიჩნევს, რომ ნატოს სტანდარტი – 2% მშპ-სგან თავდაცვისთვის – არასაკმარისია და ამ მაჩვენებელმა 3%-ს უნდა მიაღწიოს.
ეს ნიშნავს, რომ გერმანია უახლოეს მომავალში თავდაცვაზე 130 მილიარდ ევროზე მეტს დახარჯავს.
მერცი ემხრობა მკაცრი საიმიგრაციო პოლიტიკის გატარებას და მოითხოვს, რომ გერმანიამ საზღვრიდან უკან გააბრუნოს ყველა არალეგალური მიგრანტი. ამით ის ცდილობს იმ ამომრჩევლის გულის მოგებას, რომელიც უპირატესობას "ალტერნატივა გერმანიისთვის" (AfD) პარტიას ანიჭებს. თუმცა, მიუხედავად იდეების მსგავსებისა, მერცი კატეგორიულად უარყოფს ამ პარტიასთან თანამშრომლობას.
მერცი, იურისტი განათლებით, ჯერ კიდევ 1989 წელს გახდა ევროპარლამენტის დეპუტატი. 1994 წელს კი – ბუნდესტაგის წევრი.
2000 წელს, როდესაც გერმანიის კანცლერი სოციალ-დემოკრატი გერჰარდ შრედერი იყო, მერცი CDU-ის საპარლამენტო ფრაქციის ლიდერად აირჩიეს. თუმცა, მასთან ლიდერობისთვის ბრძოლაში გამარჯვება ანგელა მერკელმა მოიპოვა.
2005 წელს მერკელის ხელმძღვანელობით CDU ხელისუფლებაში დაბრუნდა, ხოლო მერცი თანდათან ჩამოშორდა პოლიტიკას და 2009 წელს საბოლოოდ გადავიდა კორპორაციულ იურიდიულ საქმიანობაზე.
ახლა კი, 15-წლიანი პაუზის შემდეგ, იგი კვლავ პოლიტიკის წინა ხაზზე დაბრუნდა და გერმანიის კანცლერობისთვის ემზადება.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.